COVID-19 Korkusunun İş Stresi Üzerindeki Etkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü

Year 2025, Issue: Özel Sayı, 261 - 298, 10.06.2025

Yeliz Mohan Bursalı , Emine Teke

https://doi.org/10.21441/sosyalguvence.1691715

Abstract

Pandemi sürecinde modern dünyada o zamana kadar benzeri görülmemiş derecede korku ve endişe kaynağı oluşturan bir virüsün neden olduğu COVID-19 hastalığı bulaşma hızı, yaygınlığı, belirsizliği ve yıkıcı etkileri itibariyle küresel çapta tüm yaşamı büyük oranda değiştirmiş ve dönüştürmüştür. Bu hastalık gündelik yaşamı olduğu kadar çalışma yaşamını da büyük oranda etkilemiş o güne kadar geçerli olan çalışma sistemleri ve rutinlerini başka bir noktaya taşımıştır. Bir karantina döneminin yaşandığı ve toplumun büyük bir kısmının evden çıkamadığı bu süreçte gerek fiziki olarak işe gitmenin gerek evde çalışmanın gerekse de hibrit çalışma modelini deneyimlemenin ayrı ayrı zorlukları ortaya çıkmıştır. Bu süreçte virüsün kişinin kendisine bulaşma ve/veya virüsü diğer kişilere bulaştırma hissinin yarattığı endişe olarak tanımlanabilecek COVID-19 korkusunun kişinin işteki stresini de tetikleyebileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte işten duyulan hoşnutluğun ve memnuniyet duygusunun bu ilişkideki rolü merak edilmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı COVID-19 korkusunun iş stresi üzerindeki etkisinde iş tatmininin aracılık rolünü incelemektir. Bu kapsamda Denizli’deki özel bir bankanın şubelerinde çalışanlarla bir araştırma yürütülmüş ve 285 kişiden elde edilen verilerle ilgili analizler yapılarak araştırma bulgularına ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulara göre COVID-19 korkusunun doğrudan iş stresini anlamlı ve pozitif (β = 0,435, p < ,05) yönde etkilediği; iş tatminini anlamlı ve negatif yönde (β = -0,159, p < ,05) etkilediği tespit edilmiştir. İş tatminin ise iş stresini anlamlı ve negatif yönde (β = -0,377, p < ,05) etkilediği saptanmıştır. COVID-19 korkusunun iş stresi üzerindeki doğrudan etkisinin, iş tatmini modele dâhil edildiğinde azaldığı ancak anlamlılığını koruduğu (β = 0,376, p<,05) ve tamamen ortadan kalkmadığı tespit edilmiştir. Buna göre iş tatmininin COVID-19 korkusu ile iş stresi arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolünü üstlendiği ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda COVID-19 korkusunun iş stresini hem doğrudan hem de iş tatmini üzerinden dolaylı olarak etkilediği belirtilebilir. Bu çerçevede, yalnızca ekonomik güvenliğe odaklanan geleneksel sosyal güvenlik sistemlerinin bu tür olağanüstü dönemlerde yetersiz kalabildiği, çalışanların psikolojik dayanıklılıkları, duygusal refahları ve işle ilgili memnuniyet düzeyleri gibi psiko-sosyal ihtiyaçları da gözeten daha kapsayıcı ve çok boyutlu bir yapıya kavuşturulması gerektiği anlaşılmaktadır. Pandemi deneyimi, sosyal korumanın kapsamının yeniden tanımlanması ve psiko-sosyal boyutun bu sistemlere entegre edilmesi gerektiğini güçlü bir şekilde ortaya koymuştur. Bu yönde gerek iş dünyasındaki işveren ve yöneticilerin gerekse de sosyal koruma ve sosyal güvenlik alanlarındaki karar vericilerin ve politika yapıcıların bu tür sorunların yaşanabileceği kriz dönemleri öncesinde ve sırasında daha aktif davranabilmeleri ve etkin biçimde harekete geçebilmeleri için gerekli tedbirleri almaları ve eylem planlarını tasarlamaları önerilebilir.

Keywords

COVID-19 Pandemisi , COVID-19 Korkusu , İş Stresi , İş Tatmini

The Mediating Role Of Job Satisfaction In The Effect Of Covid-19 Fear On Job Stress

Abstract

During the pandemic, COVID-19—caused by a previously unprecedented virus in the modern world—became a major source of fear and anxiety due to its rapid transmission, global spread, uncertainty, and devastating effects. The outbreak not only altered daily life but also had a profound impact on the world of work, fundamentally transforming existing systems and routines. In this period marked by lockdowns and widespread confinement, each form of employment—on-site, remote, or hybrid—presented its own unique challenges. One major concern during this time was the fear of either contracting the virus or transmitting it to others, which is believed to have contributed to elevated levels of job stress. At the same time, the role of job satisfaction in this dynamic has drawn attention. Accordingly, this study aims to examine the mediating role of job satisfaction in the relationship between fear of COVID-19 and job stress. Data were collected from 285 employees working in branches of a private bank in Denizli, Türkiye. Analyses revealed that fear of COVID-19 had a significant and positive direct effect on job stress (β = 0,435, p < ,05), while negatively and significantly impacting job satisfaction (β = -0,159, p < ,05). In turn, job satisfaction was found to have a significant and negative effect on job stress (β = -0.377, p < ,05). When job satisfaction was added to the model, the direct effect of COVID-19 fear on job stress decreased but remained significant (β = 0,376), indicating a partial mediation. These findings suggest that fear of COVID-19 influences job stress both directly and indirectly through job satisfaction. In this context, it is understood that traditional social security systems, which focus solely on economic security, may prove insufficient during such extraordinary periods. These systems need to be transformed into a more inclusive and multidimensional structure that also addresses the psychosocial needs of employees, such as psychological resilience, emotional well-being, and job satisfaction levels. The pandemic experience has strongly highlighted the necessity of redefining the scope of social protection and integrating the psychosocial dimension into these systems. In this regard, it is recommended that both employers and managers in the business world, as well as decision-makers and policymakers in the field of social protection and social security, take the necessary precautions and design action plans in order to act more actively and effectively before and during such crisis periods.

Keywords

COVID-19 Pandemic , COVID-19 Fear , Job Stress , Job Satisfaction

References

• Anadolu Ajansı (2025). Türkiye'nin 1 yıllık Kovid-19'la mücadele sürecinin 'tedbir karnesi, https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-1-yillik-kovid-19la-mucadele-surecinin-tedbir-karnesi/2171001?utm_source=chatgpt.com adresinden ulaşılmıştır.
• Abd-Ellatif, E. E., Anwar, M. M., AlJifri, A. A., & El Dalatony, M. M. (2021). Fear of COVID-19 and its impact on job satisfaction and turnover intention among Egyptian physicians. Safety and Health at Work, 12(4), 490-495.
• Abdoul-Azize, H. T., & El Gamil, R. (2021). Social protection as a key tool in crisis management: learnt lessons from the COVID-19 pandemic. Global Social Welfare, 8(1), 107-116.
• Adisa, T. A., Antonacopoulou, E., Beauregard, T. A., Dickmann, M., & Adekoya, O. D. (2022). Exploring the impact of COVID‐19 on employees’ boundary management and work–life balance. British Journal of Management, 33(4), 1694-1709.
• Ahorsu, D. K., Lin, C. Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2020). The fear of COVID-19 scale: development and initial validation. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-9.
• Akat, M., & Karataş, K. (2020). Psychological effects of COVID-19 pandemic on society and its reflections on education. Electronic Turkish Studies, 15(4).
• Akça, R. (2014). Otel işletmelerinde mobbing, iş stresi ve işgörenlerin işten ayrılma niyetleri üzerine bir araştırma (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Amerikan Psikologlar Derneği (APA )(2023). 2023 Work in America survey, https://www.apa.org/pubs/reports/work-in-america/2023-workplace-health-well-being?utm_ source adresinden ulaşılmıştır.
• Arora, A., Jha, A. K., Alat, P. & Das, S. S. (2020). Understanding coronaphobia, Asian Journal of Psychiatry, 54, 102384.
• Arpacıoğlu, S., Baltalı, Z., & Ünübol, B. (2021). COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, COVID korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Cukurova Medical Journal, 46(1), 88-100.
• Aydın, B. & Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (COVID-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6 (1), 93-115.
• Bakioğlu, F., Korkmaz, O.ve Ercan, H. (2020). Fear of COVID-19 and positivity: mediating role of intolerance of uncertainty, depression, anxiety, and stress, International Journal of Mental Health and Addiction, 19, s. 2369-2382.
• Bağcı, Z. ve Akbaş, T. T. (2019). Duygusal emek ile iş tatmini arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik bir araştırma, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1): 367-379.
• Bağcı, Z. & Aksel, İ. (2016). Örgütsel adalet ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin açıklanmasında iş tatmininin aracılık rolü. Sözlü sunum, Scientific Cooperation for the Future in the Social Sciences International Conference, Uşak.
• Bayraktar, E. (2019). Materyalist eğilim, iş stresi, yönetici desteği ve iş-aile yaşam çatışmasının iş ve yaşam tatmini üzerindeki etkisi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research–conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (6), 1173-1182.
• Bayar, H. T. & Öztürk, M. (2017). İş stresinin iş tatmini üzerindeki etkisi: Süleyman Demirel üniversitesi araştırma görevlileri üzerine bir araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (2), 525-546.
• Beehr, T., A. & Newman, J., E. (1978). Job stress, employee health, and organizational effectiveness: a facet analysis, model, and literature review, Personnel Psychology, 31(4), 665-699.
• Bergdahl, N. & Nouri, J. (2020). COVID-19 and crisis-promted distance education in Sweden, Technology, Knowledge And Learning, 26, 443-459.
• Bi, Q., Wu, Y., Mei, S., Ye, C., Zou, X., Zhang, Z., ... & Feng, T. (2020). Epidemiology and transmission of COVID-19 in 391 cases and 1286 of their close contacts in Shenzhen, China: a retrospective cohort study. The Lancet Infectious Diseases, 20(8), 911-919.
• Biçer, İ., Çakmak, C., Demir, H. & Kurt, M. E. (2020). Koronavirüs anksiyete ölçeği kısa formu: Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması, Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences, 25(Special Issue on COVID 19), 216-225.
• Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020).The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395(10227), 912–920
• Bulut, R., & Pınar, Ç. (2020). COVID-19 pandemisi döneminde Türkiye’de istihdam ve işsizlik. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 217-225.
• Casadevall, A. (2024). Pandemics past, present, and future: progress and persistent risks. The Journal of Clinical Investigation, 134(7): 1-4.
• Cassinat, J. R., Whiteman, S. D., Serang, S., Dotterer, A. M., Mustillo, S. A., Maggs, J. L., & Kelly, B. C. (2021). Changes in family chaos and family relationships during the COVID-19 pandemic: Evidence from a longitudinal study. Developmental psychology, 57(10), 1597.
• Chauvin, B., Rohmer, O., Spitzenstter, F., Raffin, D., Schimchowitsch, S. & Louvet, E.(2014). Assessment of job stress factors in a context of organizational change, Revue Europpeenne de Psychologie Appliquee, (64), 299-306.
• Chen, N. (2024). Income insecurity and social protection: Examining the impact of the COVID-19 pandemic across income groups. Plos One, 19(9), e0310680.
• Chen, P. Y. & Spector, P. E. (1992). Relationships of work stressors with aggression,withdrawal, theft, and substance use: an exploratory study, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 65(3), 177-184.
• Cheng, S. C., & Kao, Y. H. (2022). The impact of the COVID-19 pandemic on job satisfaction: A mediated moderation model using job stress and organizational resilience in the hotel industry of Taiwan. Heliyon, 8(3).
• Çağış, Z. G., & Yıldırım, M. (2023). Understanding the effect of fear of COVID-19 on COVID-19 burnout and job satisfaction: a mediation model of psychological capital. Psychology, Health & Medicine, 28(1), 279-289.
• Delice, S. (2018). İş stresi ve iş tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi: İstanbul’daki 4 ve5 yıldızlı otel çalışanlarına yönelik bir araştırma (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi),Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• De los Santos, J. A. A., & Labrague, L. J. (2021). The impact of fear of COVID-19 on job stress, and turnover intentions of frontline nurses in the community: a cross-sectional study in the Philippines. Traumatology, 27(1), 52.
• Duman, M. Z. (2022). COVID-19 salgını, neoliberalizm ve devletin değişen rolü. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 18(1), 1-31.
• Duygun, A. (2020). COVID-19 pandemisi sırasında tüketicilerin yaşam tarzlarının değerlendirilmesi, International Academic Journal (Econder), 4(1): 232-247.
• Dymecka, J., Filipkowski, J. & Machnik-Czerwik, A. (2021).Fear of COVID-19: stress and job satisfaction among polish doctors during the pandemic, Adv. Psychiatry Neurol, 30/4, 243-250.
• Efeoğlu, D. İ. E. & Özgen, P. D. H. (2007). İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: ilaç sektöründe bir araştırma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 237-254.
• Ek, S., İlhanlı, H. & Kahraman Özözen, S. (2020). COVID-19’un zayıf halkası: yaşlı nüfus, Türk Coğrafya Dergisi 76, 33-44.
• Ekingen, E., Teleş, M., Yıldız, A., & Yıldırım, M. (2023). Mediating effect of work stress in the relationship between fear of COVID-19 and nurses' organizational and professional turnover intentions. Archives of Psychiatric Nursing, 42, 97-105.
• Ekşi, G. G. (2024). COVID-19 Pandemi Korkusunun İş Tatmini Üzerindeki Etkisinde Algılanan Kriz Yönetiminin Aracılık Rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 27(1), 91-105.
• Elias, S., M., Smith, W., L. & Barney, C., E. (2012). Age as a moderator of attitude towards technology in the workplace:work motivation and overall job satisfaction, Behaviour & Information Technology, 31(5),453–467.
• Eren, E.(1989). Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Yön Ajans.
• Erbiçer, E. S., Metin, A., Çetinkaya, A., & Şen, S. (2022). The relationship between fear of COVID-19 and depression, anxiety, and stress. European Psychologist, 26(4), 323-333.
• Erol, S. I. (2020). COVID-19’un işletmeler ve çalışanlar üzerindeki etkisi: Almanya, Amerika ve Belçika’dan örnekler. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11(2), 204-221.
• Eskici, G. (2020). COVID-19 pandemisi: karantina için beslenme önerileri, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 19, 124-129.
• Erdoğan, İ. (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, No:226, İstanbul.
• Etymonline (2025, April). Pandemic: https://www.etymonline.com/word/pandemic adresinden ulaşılmıştır.
• Eyitmiş, A. M., & Yıldırım, A. (2022). Sağlık çalışanlarının çalışma yaşam kalitesinin COVID-19’a bağlı hastalık kaygısı, iş stresi ve iş tatmini çerçevesinde incelenmesi: Alternatif model analizleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(35), 714-730.
• Fox, S., Spector, P. E. & Miles, D. (2001). Counterproductive work behavior (CWB) in response to job stressors and organizational justice: some mediator and moderator tests for autonomy and emotions, Journal of Vocational Behavior, 59, 291-309.
• Fried, Y., Shirom, A., Gilboa, S. & Cooper, C. L. (2008). The mediating effects of job satisfaction and propensity To leave on role stress-job performance relationships:combining meta-analytis and structural equation modeling, International Journal of Stress Management, 15, 305-328.
• Furedi, F. & Kültürü, K. (2001). Risk Almamanın Riskleri, İstanbul: Risk Yayınevi.
• Gencer, N. (2020). Pandemi sürecinde bireylerin koronavirüs (Kovid-19) korkusu: Çorum örneği, Usbad Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 1154-1172.
• Gentilini, U., Almenfi,, M., Blomquist, J., Dale, P., De la Flor Giuffra, L. Desai, V…… Weber, M. (2022, April). Social protection and jobs responses to COVID-19: A real-time review of country measures. . adresinden ulaşılmıştır.
• Goldstein, E., Topitzes, J., Brown, R. L. & Jussel, A. B. (2023). COVID-19 pandemisi sırasında üniversite çalışanları arasında ruh sağlığı: Önceki yaşam travmasının rolü ve mevcut travma sonrası stres belirtileri. Psikolojik Travma: Teori, Araştırma, Uygulama ve Politika, 15(3), 536.
• Gül, H., Oktay, E. & Gökçe, H. (2008). İş tatmini, stres, örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti ve performans arasındaki ilişkiler: sağlık sektöründe bir uygulama, Akademik Bakış Dergisi, (15), 1-11.
• Gündoğan, S. (2021). The mediator role of the fear Of COVID-19 in the relationship between psychological resilience and life satisfaction, Current Psychology, 40, 6291-6299.
• Greenberg, J. & Baron, R.A. (2000). Behavior in Organizations, Seventh Edition, New Jersey: PrenticeHall,
• Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1975). Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159–170.
• Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. B. (1959). The Motivation to Work (2nd ed.). New York: John Wiley & Sons.
• Hoppock, R. (1935). Job Satisfaction. New York: Harper and Brothers.
• Huremović D. (2019). Brief History of Pandemics (Pandemics Throughout History). Psychiatry of Pandemics. 16:7–35.
• Haleem, A., Javaid, M., & Vaishya, R. (2020). Effects of COVID-19 pandemic in daily life. Current Medicine Research and Practice, 10(2), 78.
• House, R. J., & Rizzo, J. R. (1972). Toward the measurement of organizational practices: Scale development and validation. Journal of Applied Psychology, 56(5), 388.
• Hotamışlı, M. & Ağca, V. (2010). Öğretim elemanlarının iş tatmin düzeylerinin demografik özelliklerine göre değişmesi: Türkiye’de kamu ve vakıf üniversitelerinde karşılaştırmalı bir araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 95-118.
• Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu., Zhang, L., ……..Wang, J. & Cao, B. (2020).Cclinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China, The lancet, 395(10223), 497-506.
• İlhan, Ö. (2023). Kısa Çalışma Uygulamasının Geliştirilmesi: Koronavirüs (COVID-19) Döneminde Edinilen Tecrübeler ve Ülke Örnekleri. Uzmanlık Tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ILO (2020, Mayıs). ILO Gözlem: COVID-19 ve Çalışma Yaşamı, 5. Baskı Güncellenmiş tahminler ve analiz adresinden ulaşılmıştır.
• ILO (2021). Assessment of the Social Security Responses to COVID-19: Lessons from the Western Balkans and Eastern Europe during the first stage of the pandemic; ILO Decent Work Technical Support Team and Country Office for Central and Eastern Europe (DWT/CO-Budapest) – Budapest: ILO.
• Inter-Agency Standing Committee (IASC) (2020). https://interagencystandingcommittee.org/ adresinden ulaşılmıştır.
• Ivancewich, J.M. & Matteson, M. T. (1996); Organizational Stres and Management, Irwin Pub.
• Jex, S. M. & Crossley, C. D. (2005). Organizational consequences. In J. Barling, E. K.Kelloway & M. R. Frone (Eds.), Handbook of Work Stress (pp. 575-599). Thousand Oaks, CA: Sage Publications
• Judge, T.A. & Colquitt, J.A. (2004), Organizational justice and stress: the mediating role of work–family conflict, Journal of Applied Psychology, 89(3), 395-404.
• Kara, E. (2020). COVID-19 pandemisi: işgücü üzerindeki etkileri ve istihdam tedbirleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 269-282.
• Khattak, J.K., Khan, M.A., Haq, A.U., Arif, M. & Minhas, A. A. (2011). Occupational stress and burnout in Pakistan’s banking sector, African Journal of Business Management, 5(3), 810-817.
• Kılıç, B., Aslan, H. & Gövce, M. (2020). COVID-19 sonrası turistik tüketim tutumu, Gaziantep University Journal of Social Sciences, Special Issue, 554-570.
• Kırpık, G. (2020). COVID-19 pandemisinin insan kaynakları üzerindeki etkisinin akademi, medya ve iş dünyası perspektifinden incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2393-2406.
• Kluger, J. (2020, April). The Coronavirus Pandemic’s Outsized Effect on Women’s Mental Health Around the World, TIME, adresinden ulaşılmıştır
• Koca, G., & Özçiftçi, V. (2015). İş tatmini: öğretim elemanlarına yönelik bir uygulama, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 48, 400-415.
• Koçer, C. (2015). Kariyer yönetimi-iş stresi ilişkisi ve imalat sektöründe bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir
• Kulaksız, A. (2016). Çalışma yaşamında stres ve stres yönetimi: özel ve kamu üniversitelerinde çalışan akademisyenler üzerine bir araştırma, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Labrague, L. J. & Janet de los Santos, A. A. (2021). Fear of COVID-19, psychological distress, work satisfaction and turnover intention among frontline nurses. Santos J Nurs Manag, 29(3): 395–403.
• Ladikli, N., Bahadır, E., Yumuşak, F.N., Akkuzu, H., Karaman, G. & Türkkan, Z. (2020).Kovid-19 korkusu ölçeği’nin Türkçe güvenirlik ve geçerlik çalışması. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 71-80.
• Lam, S. (1995). Quality management and job satisfaction, International Journal Of Quality & Reliability Management, 12 (4), 72–78.
• Lamiani, G., Borghi, L., Poli, S., Razzini, K., Colosio, C., & Vegni, E. (2021). Hospital employees’ well-being six months after the COVID-19 outbreak: results from a psychological screening program in Italy. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(11), 5649.
• Lazarus, R. S. (1991). Psychological stress in the workplace. InP. L. Perrewé (Ed.), Handbook of job stress [Special Issue].Journal of Social Behavior and Personality, 6, 1–13
• Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress Appraisal and Coping. New York: Springer Publishing Company.
• Li, J., Lai, S., Gao, G. F., & Shi, W. (2021). The emergence, genomic diversity and global spread of SARS-CoV-2. Nature, 600 (7889), 408-418.
• Li, W., Yang, Y., Liu, Z.H., Zhao, Y. J., Zhang, Q., Zhang, L., Cheung, T. & Xiang, Y.T.(2020). Progression of mental health services during the COVID-19 outbreak in China, Int. J. Biol. Sci, 16, 1732–1738.
• Lin, C.Y. (2020). Social reaction toward the 2019 novel coronavirus (COVID-19), Social Health and Behavior, 3(1), 1-2.
• Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. In M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology (pp. 1297–1349). Chicago: Rand McNally.
• Lu, H., Barriball, K. L., Zhang, X., & While, A. E. (2012). Job satisfaction among hospital nurses revisited: a systematic review. International Journal of Nursing Studies, 49(8), 1017-1038.
• Luthans, F. (1995). Organizational Behavior, New York: Mc Graw Hill.
• Mahase, E. (2020). COVID-19: death rate is 0.66% and increases with age, study estimates. BMJ: British Medical Journal (Online), 369, m1327.
• Marks, I. (1969). Fears and Phobias, New York: Academic Press, Inc.
• Mathieu, J. E. & Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents correlates, and consequences of organizational commitment, Psychological Bulletin, 108, 171-194.
• Matsumoto, D. & Hwang, H. S. (2013). Facial expressions, (In: D. Matsumoto, M. G.Frank, & H. S. Hwang) Nonverbal communication: Science and Applications Sage.
• Mavi, Y., & Yeşil, S. (2021). COVID-19 korkusu’nun duygusal emek, çalışan performansı, iş tatmini, yaşam doyumu üzerine etkisi: bir alan araştırması. Yaşar Üniversitesi e-dergisi, 16(63), 1078-1104.
• Mercer, D. (1997). Job Satisfaction and the Secondary Headteacher: the creation of a model of job satisfaction. School Leadership & Management, 17(1), 57-68.
• Mert, E. (2023). The effect of COVID-19 fear on quality of work life through work stress during pandemic period: The case of airline employees, Master's Thesis, Marmara University, Turkey.
• Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L. & Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: a meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences, Journal of Vocational Behavior, 61, 20- 52.
• Morens, D. M., Taubenberger, J. K., & Fauci, A. S. (2021). A centenary tale of two pandemics: The 1918 influenza pandemic and COVID-19, part I. American journal of public health, 111(6), 1086-1094.
• Nahrgang, J. D., Morgeson, F. P. & Hofmann, D. A. (2011). Safety at work: a metaanalytici investigation of the link between job demands, job resources, burnout, engagement, and safety outcomes, Journal of Applied Psychology, 96, 71-96.
• Nişancı, Z. N., & Usta, A. (2021). COVID-19 Dönemi Uzaktan Çalışmanın İş Ve Özel Yaşama Yansımaları Üzerine Bir Değerlendirme. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 94-109.
• Oshagbemi, T. (2000): Satisfaction with co-workers’ behaviour, Employee Relations, 22 (1), 88-106.
• Özkan, G. (2021). COVID-19 pandemisi ile yoksulluğun derinleşen yüzü: çalışan yoksullar. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 8(14), 93-108.
• Pappa, S., Ntella, V., Giannakas, T., Giannakoulis, V. G., Papoutsi, E., & Katsaounou, P. (2020). Prevalence of depression, anxiety, and insomnia among healthcare workers during the COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. Brain, Behavior, and Immunity, 88, 901-907.
• Parlak, N. K., & Çiftçi, A. N. (2022). Pandeminin Kayıt Dışı İstihdamı Dışlama Etkisi: Türkiye’de Formel-Enformel Emek Piyasalarındaki Ayrışma. In Journal of Social Policy Conferences (No. 82, pp. 93-135). Istanbul University.
• Price, M. (2002). Job satisfaction of registered nurses working in an acute hospital. British Journal of Nursing, 11(4), 275-280.
• Polat, Y. (2022). COVID-19 salgını döneminde Avrupa Birliği ülkelerindeki kısa çalışma uygulamaları. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 82, 195-221.
• Rigó M, Dragano N, Wahrendorf M, Siegrist J, & Lunau T. (2021). Work stress on rise? Comparative analysis of trends in work stressors using the European working conditions survey. Int Arch Occup Environ Health. 94(3):459-474.
• Selye, H. (1956). What is stress. Metabolism, 5(5), 525-530.
• Selye, H. (1973). The Evolution of the Stress Concept: The originator of the concept traces its development from the discovery in 1936 of the alarm reaction to modern therapeutic applications of syntoxic and catatoxic hormones. American Scientist, November-December 1973, 61(6):692-699.
• Sevimli, F. & İşcan, Ö. F. (2005). Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu, Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1), 55-65.
• Schoderbek P. P., Cosier R. A. & Aplın J. C. (1991). Management, USA: Harcourt Brace Jovanovich Publishers.
• Schuler, R. S. (1980). Definition and conceptualization of stress in organizations. Organizational Behavior and Human Performance, 25(2), 184-215.
• Schwettmann, J. (2020). COVID-19 and the informal economy. Impact and response strategies in Sub-Saharan Africa. Berlin: Friedrich Ebert Stiftung (FES).
• Sırma, F. & Bağcı, Z. (2019). Duygusal Zekâ ve Stresle Başa Çıkma Yolları Arasındaki İlişki, Sözlü Sunum, Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 20-22 Aralık, Ankara.
• Schneider, B. & Snyder, R. (1975). Some relationships between job satisfaction and organizational climate, Journal Of Applied Psychology, 60(3), 318-328
• Sobacı, F. (2022). Lider-üye etkileşiminde pandeminin izlerine bakış: uzaktan çalışanlar üzerine nitel bir araştırma. İçinde (Ed.) Benli, T., Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Araştırmaları, (ss.45-70), İstanbul: Hiper Yayın.
• Spector, P. E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequences. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Spector, P. E., & Fox, S. (2005). The Stressor-Emotion Model of Counterproductive Work Behavior. In S. Fox & P. E. Spector (Eds.), Counterproductive work behavior: Investigations of actors and targets (pp. 151–174). American Psychological Association.
• Şahverdioğlu, H. (2019). Çalışan kadınların kişilik özellikleri ile iş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Isparta ilinde bulunan özel hastaneler üzerine bir uygulama Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Şimşir, İ. & Seyran, F. (2020). İş tatmininin önemi ve etkileri, Meyad Akademi, 1(1),25-42.
• Şit, A. & Telek, C. (2020). COVID-19 pandemisinin altın ons fiyatı ve dolar endeksi üzerine etkileri, Gaziantep University Journal of Social Sciences, Special Issue, 1-13.
• Tanner, C. (2020). https://inews.co.uk/news/coronavirus-uk-latest-lockdown-restrictionscoronaphobia-agoraphobia-mental-health434506?srsltid=AfmBOoq2l9CilU2cYeAUeIAoeL2Connp3Yljg5CU0awvo6SvuAhutqq. Adresinden ulaşılmıştır.
• Tözün, M., Çulhacı, A. & Ünsal, A. (2008). Aile hekimliği sisteminde birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan hekimlerin iş doyumu (Eskişehir), TAF Prev MEd Bull, 7(5), 377-384.
• Tutar, H. (2000). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim, İstanbul: Hayat Yayınları.
• Tutar, H., Tengilimoğlu, D. & Başpınar Ö. N. (2012). Büro Yönetimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 2516.
• TDK, (2024, Mayıs 20). https://sozluk.gov.tr/, Adresinden ulaşılmıştır.
• Urhan, G., & Arslankoç, S. (2021). COVID-19 pandemi sürecinde sosyal politika ve yerel yönetimler: İstanbul ilçe belediyeleri örneği. Çalışma ve tTplum, 2(69), 945-980.
• Webb, A., McQuaid, R. & Rand, S. (2020), Employment in the informal economy: implications of the COVID-19 pandemic, International Journal of Sociology and Social Policy, 40(9/10), 1005-1019.
• Weiss, M. A., Schwarzenberg, A. B., Nelson, R. M., Sutter, K. M., & Sutherland, M. D. (2020). Global economic effects of COVID-19. Washington, DC: Congressional Research Service.
• Women in Informal Employment Globalizing and Organizing (VIEGO). (2020). Informal Workers in the COVID-19 Crisis A global picture of sudden impact and long-term risk. adresinden ulaşılmıştır.
• Wilson, J. M., Lee, J., Fitzgerald, H. N., Oosterhoff, B., Sevi, B., & Shook, N. J. (2020). Job insecurity and financial concern during the COVID-19 pandemic are associated with worse mental health. Journal of occupational and environmental medicine, 62(9), 686-691.
• World Health Organization (WHO) (2025, May). Overview, https://www.who.int/europe/emergencies/situations/covid-19?utm_source, adresinden ulaşılmıştır.
• Worobey, M. (2021). Dissecting the early COVID-19 cases in Wuhan. Science, 374(6572), 1202-1204.
• Worobey, M., Levy, J. I., Malpica Serrano, L., Crits-Christoph, A., Pekar, J. E., Goldstein, S. A., ... & Andersen, K. G. (2022). The Huanan Seafood Wholesale Market in Wuhan was the early epicenter of the COVID-19 pandemic. Science, 377(6609), 951-959.
• Yalçın, A. Z. (2023). 21. Yüzyılda Refah Devletinin Krizi ve Sosyal Güvenlik Sistemine Yansımaları. Sosyal Güvenlik Finansmanı, 35.
• Yavuz, K; Koçak, O. & Kul Parlak N. (2023). Four serially mediating mechanisms in the relationship between COVID-19 fear and employee performance. Work. 75(3):753-766.
• Yanarates, E. (2020). An overall evaluation of the COVID-19 pandemic, Social Scientific Centered Issues, 2(1), 24-33.
• Yeşilyurt, T. (2009). Hemşirelerde rol çatışması ve rol belirsizliğinin İş Stresi ve İş Doyumuna Etkisi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yiğitol, B. & Büyükmumcu, S. (2021). COVID-19 korkusu, kişilik özellikleri, iş performansı ve işten ayrılma niyeti arasındaki yordayıcı ilişkilerin incelenmesi, OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(Pandemi Özel Sayısı), 3414-3447.
• Yousef, D. A. (1998). Satisfaction with job security as a predictor of organizational commitment and job performanceiİn a multicultural environment, International Journal Of Manpower, 19 (2), 184–194.
• Yurdasever, E. & Acar Yurdasever, K. (2021). Yetenek yönetiminin değişimi: komb ve COVID-19 pandemisi bağlamında bir değerlendirme, Asbi Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 113-135.
• Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., Li, X., Yang, B., Song, J., Zhao, ………Tan, W.(2020). China novel coronavirus investigating and research team a novelcoronavirus from patients with pneumonia in China, 2019, N Engl J Med, 382(8),727- 733.
• Zhang Y, Huang L, Wang Y, Lan Y, & Zhang Y. (2021). Characteristics of publications on occupational stress: contributions and trends. Frontiers Public Health, 15(9): 664013.