The Magıcal Realısm In Ayhan Koç's Novel Sırlı Cesme

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 86 - 99, 30.04.2025

Gürkan İlter

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1612177

Abstract

Magical realism, which can be described as the presentation of the magical in a realistic style without being conspicuous or questioned, emerged in Latin America in the twentieth century. The most distinct characteristic of this new literary movement or narrative style, which coincides with the most productive periods of Latin literature, is the coexistence of reality and the fantastical, and the fact that this is perceived as quite normal within the structure of the work. Besides establishing a deep connection with folkloric elements during its formation and development, Magical Realism also strengthens its relationships with Postmodernism in the twentieth century. In Magical Realism texts, these three elements are generally used together. The concept of Magical Realism first encountered Turkish literature in the1980s. For this reason, Magical Realism can be considered a new concept for Turkish literature. One of the works that can be analyzed within this framework is Ayhan Koç's novel The Mysterious Fountain. The Mysterious Fountain is the author's first novel. The work centers around the events that unfold around the Mysterious Fountain, which gives the novel its title. The narrative progresses in two ways. The first part deals with surreal events and is dominated by fairy-tale elements. The second part reflects the harsh and terrifying reality of the1980s and1990s, beginning with Fikret's acceptance to university and his departure, and how this reality is mirrored in the fairy-tale realm.

Keywords

Ayhan Koç, Sırlıcesme, Magıcal realism, novel

Ayhan Koç’un Sırlı Çeşme Romanında Büyülü Gerçeklik

Abstract

Büyülü olanın göze batmadan ve sorgulanmadan metinlerde gerçekçi bir üslupla ortaya konması olarak ifade edilebilecek Büyülü gerçeklik, yirminci yüzyılda Latin Amerika’da ortaya çıkar. Latin edebiyatının en verimli dönemlerine denk gelen bu yeni edebi akımın veya anlatım tarzının en belirgin yönü gerçek ile gerçek dışının bir arada verilmesi ve bunun eserin kurgusu içerisinde oldukça olağan karşılanmasıdır. Büyülü gerçeklik, oluşum ve gelişim sürecinde folklorik unsurlarla derin bir bağ kurması dışında yirminci yüzyılda Postmodernizm ile de ilişkilerini güçlendirir. Büyülü gerçeklik metinlerinde genel olarak bu üç unsur birlikte kullanır.
Büyülü gerçeklik kavramıyla Türk edebiyatının tanışması 1980’li yıllardır. Bu sebeple Büyülü gerçeklik, Türk edebiyatı için yeni bir kavram olarak nitelendirilebilir. Bu kavram çerçevesinde değerlendirebilecek eserlerden biri de Ayhan Koç’un Sırlıçeşme romanıdır. Sırlıçeşme, yazarın ilk romanıdır.
Yapıt, romana adını veren Sırlıçeşme etrafında gelişen olayları konu alır. Romanda kurgu iki şekilde yol alır. İlk kısım gerçeküstü olayların işlendiği ve masalsı unsurların ağır bastığı kısımdır. İkinci kısım ise Fikret’in üniversiteyi kazanıp gitmesiyle başlayan 1980’lerin 1990’ların gerçek, korkunç yüzünün bu masalsı diyara yansımasını işler.

Keywords

Ayhan Koç, Sırlı çeşme, büyülü gerçeklik, roman

References

• Anar, İhsan Oktay (2015). Efrasiyab’ın Hikâyeleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anar, İhsan Oktay (2013). Puslu Kıtalar Atlası. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ateş, Kevser (2023). “Edebiyatta Büyülü Gerçekçiliğin Sınırları”. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (13), 476-488.
• Atabeyoğlu, Ö. (2017). “Atatürk’ün Kırsal Kalkınma Projesi İdeal Cumhuriyet Köyü Projesi”nin Mekân Kuramları Açısından Değerlendirilmesi”. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 18 (2), 176-185.
• Ayar, Pelin Aslan (2010). Fantastik Roman (1876-1960). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bowers, Maggie Ann (2004). Magic(al) Realism. Abingdon: Routledge
• Cooper, Brenda. (1998). “Sacred Names into Profane Spaces’: Magical Realism. Magical Realism in West African Fiction: Seeing with a Third Eye”. Londra ve New York: Routledge, 15-36.
• Emir, Derya ve Hatice Elif Diler (2011). “Büyülü Gerçekçilik: Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm Ve Angela Carter’ın Büyülü Oyuncakçı Dükkânı İsimli Eserlerinin Karşılaştırması”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 52.
• Ergişi, Yasin (2014). Türkiye’de Halen Etkin Olarak Faaliyet Gösteren Yasa Dışı Sol Yapılanmaların Kurucu Görüşlerinin Mukayesesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi. Faris, Wendy B (2005). Magical Realism in Spanish American Literature, Magical Realism: Theory, History, Community. L. P. Zamora and W. B. Faris (ed.), USA: Duke University, 163.
• Harman, Ömer Faruk (1997). Hârûn. TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları, (16), 254-256.
• İnönü Vakfı, (2024). Pembe Köşk, https://www.ismetinonu.org.tr/pembe-kosk/ adresinden edinilmiştir.
• Koçak, Aynur (2011). Bilgelik Varlık Bereket Sembolü İncirin Serüven. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Markos, (1982). Kitab-ı Mukaddes Yayınları.
• Oranlı, Sümeyye Nur (2021). Büyülü Gerçekçilik ve Türk Edebiyatı’nda Büyülü Gerçekçilik. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ordu: Ordu Üniversitesi.
• Okuyucu, Eda Deniz (2019). Büyülü Gerçekçilik ve İhsan Oktay Anar Romanlarındaki İzleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Steinmetz, Jean-Luc (2006). Fantastik Edebiyat. (Çev. Hasan Fehmi Nemli). Ankara: Dost Kitabevi.
• Todorov,Tzvetan (2004). Fantastik, İstanbul: Metis Yayınları. Türkmenoğlu, Sevgül (2015). “Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm Romanında Büyülü Gerçekçilik”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED]. (54), 417-426.
• Yonar, Gönül (2011). Türk edebiyatında Fantastiğin Kökenleri, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Yuhanna, (1985). Kitab-ı Mukaddes Yayınları.