SPOR ORTAMINDAKİ BİREYLERİN EBEVEYN-ANTRENÖRLERE BAKIŞ AÇISI

Year 2025, Volume: 23 Issue: 2, 98 - 112, 30.06.2025

Ayşegül Funda Alp , Elif Karagün

https://doi.org/10.33689/spormetre.1609992

Abstract

Spor alanının temel aktörleri olan sporcu, ebeveyn ve antrenörler, “spor üçgeni” olarak adlandırılmıştır. Bu sosyal sistemin üyeleri birbirleriyle karmaşık şekillerde etkileşime girmekte ve bu etkileşimler çocuklarda önemli sonuçlar doğurabilmektedir. Spor üçgeni paydaşları birbirlerini etkileme ve birbirlerinden etkilenme özelliğine sahiptir. Ancak üçgeni oluşturan ilişkilerden (antrenör-sporcu, ebeveyn-sporcu) birinin diğeriyle (hem ebeveyn hem antrenör) kesişmesinin ne gibi durumlar yarattığı bilinmemektedir. Spor camiasının duruma bakışı bu olguyu aydınlatacak adımlardan biri olarak görülmektedir. Bu sebeple çalışmanın amacı spor ortamlarındaki kişilerin ebeveyn-antrenörlere bakış açısını ortaya koymaktır. Çalışmada bireylerin algılarının, davranışlarının ve deneyimlerinin incelenmesine olanak sunduğu için nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenoloji yöntemi kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla katılımcılarla derinlemesine bireysel görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 11 katılımcı (5 erkek, 6 kadın) ile yürütülen çalışmada, katılımcıların “herhangi bir spor branşında en az iki yıl sporcu, antrenör veya sporcu velisi olmak” ölçüt olarak belirlenmiştir. Görüşmeler katılımcıların izniyle ses kaydına alınmış ve ortalama 19.12 dakika sürmüştür. Ses kayıtları dinlenerek bire bir aktarımla transkripsiyon tamamlanmıştır. Tematik analiz yöntemiyle verilerden kod ve kategoriler elde edilmiştir. Spor ortamlarında ebeveyn antrenörlere bakış açısı teması altında 6 kategori ortaya çıkarılmıştır. Bunlar; ebeveyn-antrenöre sahip olmanın avantajları, ebeveyn-antrenöre sahip olmanın dezavantajları, ebeveyn-antrenör olmanın avantajları, ebeveyn-antrenör olmanın dezavantajları, ebeveyn-antrenörlüğün olumsuzluklarını önleme ve ebeveyn-antrenörün diğer sporculara etkisi şeklinde adlandırılmıştır. Çalışmanın sonucunda spor ortamlarında farklı rollerde yer alan katılımcılar ebeveyn-antrenörlüğün hem olumlu hem de olumsuz yönlerini dile getirmişlerdir. Katılımcılar ebeveyn-antrenörlerle çalışan sporcuların bu durumdan olumsuz etkilenebileceğini daha sık ifade etmişlerdir. Öte yandan iki rol arasında bir denge kurulduğu takdirde olumlu olabileceği de düşünülmektedir.

Keywords

Ebeveyn, antrenör, nitel araştırma, ikili rol, ebeveyn-antrenör

Ethical Statement

Bu çalışma Sakarya VII. Uluslararası Egzersiz ve Spor Psikolojisi Kongresi'nde özet bildiri olarak sunulmuştur.

PERSPECTIVES ON PARENT-COACHES IN SPORTS ENVIRONMENTS

Abstract

The key actors in the sports arena, namely athletes, parents, and coaches, are collectively referred to as the "athletic triangle." The members of this social system interact with each other in complex ways, and these interactions can have significant consequences for children. The stakeholders of the athletic triangle have the capacity to influence and be influenced by each other. However, it is not well understood what situations arise when one of the relationships forming the triangle (coach-athlete, parent-athlete) intersects with the other (both parent and coach). The perspective of the sports community is seen as one of the steps to shed light on this phenomenon. Therefore, the aim of this study is to reveal the perspectives of individuals in sports environments on parents- coaches. Phenomenology was used as the research approach because it allows for the examination and understanding of individuals' perceptions, behaviours, and experiences. In-depth individual interviews were conducted with participants using a semi-structured interview form prepared by the researcher. A criterion sampling method was used, and the study involved 11 participants (5 males, 6 females) who had been involved as athletes, coaches, or athlete parents in any sports branch for at least two years. The interviews lasted an average of 19.12 minutes. The interviews were recorded with the participants' consent and transcribed verbatim by one-to-one transcription after listening to the audio recordings. Codes and categories were obtained from the data through thematic analysis. Accordingly, under the theme of "parent-Coach Perspectives in Sports Environments," six categories were identified. These categories were named as the advantages of having parent-coaches, disadvantages of having parent-coaches, advantages of being a parent-coach, disadvantages of being a parent-coach, prevention of the disadvantages of parent-coaching, and the impact of parent-coaching on other athletes. In the study, participants in various roles in sports environments expressed both positive and negative aspects of parent-coaching. Participants more frequently mentioned that athletes working with parent-coaches could be negatively affected by this situation. On the other hand, it is also thought that it could be positive if a balance is established between the two roles.

Keywords

Parent, coach, qualitative research, dual roles, parent-coach

References

• Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
• Burmeister, E., & Aitken, L. M. (2012). Sample size: How many is enough? Australian Critical Care, 25(4), 271-274.
• Coble, C. J. (2010). Female Parent-Coach Experiences Coaching Daughters in Youth Sport; Doctoral dissertation, Michigan State University.
• Creswell, J. W. (2013). Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Mesut Bütün-Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Davis, L., & Jowett, S. (2010). Investigating the interpersonal dynamics between coaches and athletes based on fundamental principles of attachment. Journal of Clinical Sport Psychology, 4(2), 112-132.
• Eliasson, I. (2019). Child-rearing in public spaces: The challenging dual-role relationships of parent-coaches and child-athletes of coaches in Swedish team sports. Sport, Education, and Society, 24(9), 1006-1018. https://doi.org/10.1080/13573322.2018.1528219
• Elliott, S., & Drummond, M. (2017). The experience of parent-coaches in youth sport: a qualitative case study from Australia. Journal of Amateur Sport, 3(3), 64-85.
• Jowett, S. (2008). Outgrowing the familial coach-athlete relationship. International Journal of Sport Psychology, 39, 20-40.
• Jowett, S., & Timson-Katchis, M. (2005). Social networks in sport: Parental influence on the coach-athlete relationship. Sport psychologist, 19(3), 267-287.
• Jowett, S., Timson-Katchis, M., & Adams, R. (2007). Too close for comfort?: Dependence in the dual role parent/coach-child/athlete relationship. International Journal of Coaching Science, 1(1), 59-78.
• Kerins, A., Fernandez, M., & Shinew, K. (2017). Parent coaches’ experiences and insights into a youth soccer program. Journal of Amateur Sport, 3(1).
• Larson-Casselton, C. (2012). Navigating the turbulent dual roles of parent/coach. Doctoral dissertation, North Dakota State University.
• McCann, P. S. (2005). Parent-coach and child-athlete retrospective perceptions of the dual role in youth sport. Doctoral dissertation, Michigan State University.
• Ormond, I., & Holt, N. (2021). Harmonious or Conflicted? A Qualitative Study of Father-Coach and Daughter Relationships in Youth Sport. Journal of Amateur Sport, 7(2).
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. Sage.
• Schmid, O. N., Bernstein, M., Shannon, V. R., Rishell, C., & Griffith, C. (2015). “It’s Not Just Your Dad, It’s Not Just Your Coach…” The Dual-Relationship in Female Tennis Players. The Sport Psychologist, 29(3), 224-236.
• Smith, R. E., Smoll, F. L. and Smith, N. J. (1989). Parents’ Complete Guide to Youth Sports, American Alliance for Health, Physical Education, Recreation, and Dance, Reston, Virginia.
• Strauss A., Corbin J. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (2nd ed.). Sage.
• Weiss, M. R. (2003). Social Influences on Children’s Psychosocial Development in Youth Sports, in Malina, R. M. and Clark, M. A., eds., Youth Sports: Perspectives for a New Century, Coaches Choice Publishers, Monterey, California, 109-126.
• Weiss, M. R., & Fretwell, S. D. (2005). The parent-coach/child-athlete relationship in youth sport: Cordial, contentious, or conundrum? Research Quarterly for Exercise and Sport, 75 (3), 286-305.
• Witt, P. A., & Dangi, T. B. (2018). Helping parents be better youth sport coaches and spectators. Journal of Park and Recreation Administration, 36(3).