Dijital Sanat Eserlerinin Sergileme ve Mekânsal Farklılıklarının Seçilen Eserler Üzerinden İncelenmesi: Refik Anadol Örneği

Year 2024, , 304 - 324, 10.01.2025

Sıla Kaymakçı , İldem Aytar Sever

https://doi.org/10.56590/stdarticle.1457315

Abstract

Amaç: Birçok etkene bağlı olarak tarih boyunca değişen ve gelişen sergileme mekânlarına etki eden kavramlardan biri de dijitalleşme ve teknolojinin ilerlemesiyle ortaya çıkan dijital sanat formlarıdır. Bu doğrultuda klasik sanat formlarından farklı mekânsal uygulama ve gereksinimleri olan, birçok farklı yöntem, boyut ve formdaki dijital sanat eserlerinin sergilenmesinde mekânın ele alınışını ve dönüşümünü analiz etmek araştırmanın amaçlarındandır.

Kavramsal/Kuramsal Çerçeve: Tekli durum çalışması olan araştırma kapsamında sergileme mekânı, dijital sanat ve dijital sergileme yöntemleri açıklanmış ve de Refik Anadol’un üretmiş olduğu dört eser seçilmiş, sergileme uygulamaları incelenerek mekânsal analizler yapılmıştır.

Yöntem: Nitel araştırmada konu ile ilgili belgesel tarama yöntemiyle kitap, makale ve tezlerden yararlanılarak sergileme mekânı, dijital sanat ve dijital sergileme yöntemleri kavramları ele alınmıştır. Sanat eseri ve sanatçı seçiminde ölçüt örnekleme ve maksimum çeşit örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Eser ve mekân bağlantısına ait bulgular tablo haline getirilerek özetlenmiştir.

Bulgular: İncelenen dört eserden ikisine ait görsel ve mekânsal analizlerine yazar tarafından yapılan gözlemler sonucunda; diğer iki eserin görsel ve verilerine ise sanatçıya ait internet sitesinde ulaşılmıştır. Dijital sanat eserlerinde, pek çok farklı sergileme yöntemini ve yapı grubunu tercih edebilmektedir. Sergileme yaklaşımları çok çeşitli olduğundan mekân tasarımlarında birçok zorluk da bulunmaktadır.

Sonuç: Dijital sanatın mekân ile ilişkisi pek çok farklı şekillerde görülmektedir. Sergileme yöntemi olarak mimari yapılar ve iç mekanlar tercih edilebilmektedir. Sergilemede ortaya koyduğu çeşitlilik yönüyle, mekânsal olarak tasarımcılar ve iç mimarlar tarafından incelenmesi gereken bir çalışma konusudur.

Keywords

Sergileme, Dijital Sanat, Refik Anadol, Sergileme Yöntemleri, Sergileme Tasarımı

Examination of Exhibition and Spatial Differences of Digital Artworks through Artworks: The Case of Refik Anadol

Abstract

The Purpose of the Study: One of the concepts affecting the exhibition spaces that have changed and developed throughout history due to many factors is digital art forms that have emerged with the advancement of digitalization and technology. In this direction, it is one of the aims of the research to analyze the handling and transformation of space in the exhibition of digital artworks in many different methods, sizes and forms that have different spatial applications and requirements from classical art forms.

Literature Review/Background: Within the scope of the research, which is a single case study, exhibition space, digital art and digital exhibition methods were explained and four works produced by Refik Anadol were selected, exhibition practices were examined and spatial analyzes were made.

Method: In qualitative research, the concepts of exhibition space, digital art and digital exhibition methods were discussed by utilizing books, articles and theses with the documentary scanning method. Criterion sampling and maximum variation sampling methods were used in the selection of artworks and artists. The findings regarding the connection between the work and the place were summarized in a table.

Results: The visual and spatial analyzes of two of the four works examined were obtained as a result of the observations made by the author, while the visuals and data of the other two works were accessed on the artist's website. In digital artworks, many different exhibition methods and structure groups can be preferred. Since exhibition approaches are very diverse, there are many difficulties in space design.

Conclusion: The relationship of digital art with space can be seen in many different ways. Architectural structures and interiors can be preferred as an exhibition method. It is a subject of study that should be spatially analyzed by designers and interior architects in terms of the diversity it reveals in exhibition.

Keywords

Exhibition, Digital Art, Refik Anadol, Exhibition Methods, Exhibition Design

References

• AKÇAOVA, A., KÖSE DOĞAN, R. (2020). Dijital çağda müzecilik anlayışına yenilikçi yaklaşımlar. IDA: International Design and Art Journal, Cilt 2 (1), 67-79.
• ANADOL, R. (2019). WDCH Dreams. Erişim Tarihi: 15.01.2024,https://refikanadol.com/works/wdch-dreams/
• ANADOL, R. (2022). Living Architecture: Casa Batlló. Erişim Tarihi: 15.01.2024, https://refikanadol.com/works/living-architecture-casa-batllo/
• ANADOL, R. (t.y.-a). Biyografi. Erişim Tarihi: 15.01.2024, https://refikanadol.com/information/
• ANADOL, R. (t.y.-b). Sonsuzluk Odası: İstanbul Boğazı. Erişim Tarihi: 16.01.2024, https://refikanadol.com/events/
• ARTUN, A. (2012). Tarih sahneleri sanat müzeleri 1: müze ve modernlik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• AVCI TUĞAL, S. (2018). Oluşum Süreci İçinde Dijital Sanat. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• AYTAR, İ. (2013). Alışveriş merkezlerinin tarihsel süreç içinde gösterdiği değişimler ve mekansal kurgularının sosyal yaşam üzerindeki etkilerinin örnekler üzerinde analizi (Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• BALTACI, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7 (1), 231-274.
• DİKER, O. (2019). Karma gerçeklikli görsel müze olarak Troya Müzesinin karma görsellik yöntemi ile incelenmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, Cilt 3 (1), 197-224.
• EFENDİOĞLU, Z. (2022). Arkeoloji müzelerinde etkileşim tasarımı yaklaşımları ve iç mekân sergileme tasarımı biçimlenişleri (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ERBAY, M. (2022). Müzelerde Sergileme ve Sunum Tekniklerinin Planlaması. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• İPEK, A.R. (2019). Karma gerçeklikte çoklu mekan tasarımı (Sanatta Yeterlik Tezi). Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• İstanbul Atatürk Kültür Merkezi (2023). Rönesans Rüyaları. Erişim Tarihi: 16.01.2024, https://akmistanbul.gov.tr/tr/etkinlik/ronesans-ruyalari-bkyf
• KARAMAN, U. (2022). Sergi tasarımının dijitale doğru evrimleşen görsel öğeleri ve deneyimi (Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• KARAYILANOĞLU, G. (2020). Çağdaş sanat müzelerinde dijital etkileşimli teknolojilerin iç mekân deneyimine etkileri (Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• KAYMAKÇI, S., AYTAR SEVER, İ. (2022). Müzelerde bölücü-sergileme elemanlarının kurguları. Modular Journal, Cilt 5 (2), 191-202.
• KILIÇ DEDE, S. (2022). Veri tuvali olarak mekân (Yüksek Lisans Tezi). KTO Karatay Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Konya.
• KÜÇÜKÖNER, H. (2022). Çağdaş sanatta eser-mekan ilişkisi (Sanatta Yeterlik Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• ÖZGÜL, E. (2018). Projeksiyon haritalama teknikleri, alanlarının incelenmesi ve bir uygulama çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Pera Müzesi (2023). Sanal Gerçeklik: Tablonun İçindeyim. Erişim Tarihi: 14.01.2024, https://www.peramuzesi.org.tr/pera-ogrenme/atolye/sanal-gerceklik-tablonun-icindeyim/4569
• Refik Anadol Studio (2020). Virtual Appliqués. Erişim Tarihi: 16.01.2024, https://refikanadolstudio.com/projects/virtual-applique/
• Sakıp Sabancı Müzesi (t.y.). Zenginleştirilmiş İnteraktif Tasarım ve Arttırılmış Gerçeklik Uygulamaları. Erişim Tarihi: 14.01.2024, http://arox.net/sakip-sabanci-muzesi.html
• SÖZEN, M., TANYELİ, U. (2014). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• TÜREGÜN, T. (2020). Büyük verinin yeni medya sanatında kullanımı; veri resmi ve veri heykeli (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Sergilemek. Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim Tarihi: 06.01.2024, https://sozluk.gov.tr/
• ÜSTÜNİPEK, M. (2007). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Çağdaş Türk Sanatında Sergiler 1850-1950. İstanbul: Artes Yayınları.
• WANDS, B. (2006). Dijital Çağın Sanatı. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Akbank Kültür Sanat Yayınları.
• ZENCİR, H. (2023). Türkiye ve dünya arkeoloji müzelerinde çağdaş sergileme modelleri üzerinden uygulamaların dijital ortamlara taşınması (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.