The decrease in deaths from infectious diseases in the 19th century and non-communicable diseases in the late 20th century demonstrated that the diseases can be preventable through preventive measures. This review article thoroughly examines the levels of health prevention, the historical development of the prevention concept, and other related concepts. Primordial, primary, secondary, tertiary, and quaternary prevention levels are explained with examples. In addition to prevention levels, the article also discusses concepts such as "preventive medicine”, “prevention spectrum", "prevention paradox" and "holistic prevention". Furthermore, it includes Froom and Benbassat's seven-stage classification.
This comprehensive perspective encompasses a wide spectrum for the prevention of diseases, early diagnosis, effective treatment, and rehabilitation. Emphasis is placed on measures such as increasing health literacy, promoting a healthy lifestyle, and preventing over-medicalization.
The greatest challenge in selecting prevention levels is giving importance to the distribution of health within society (i.e., health equity). In this regard, the "Public Health Perspective" focuses on playing a significant role in identifying the community's health problems and synthesizing protective and therapeutic approaches to health preservation. Particularly, in addressing future climate crises and environmental challenges, it is evident that preventive medicine practices will be cost-effective in ensuring equality. In conclusion, a comprehensive perspective on health prevention is presented, emphasizing the principle that "prevention is better than cure".
primary prevention secondary prevention tertiary prevention quaternary prevention public health
19. yüzyılda bulaşıcı hastalıklar ve 20. yüzyılın sonlarında bulaşıcı olmayan hastalıklardan ölümlerinin azalması, koruyucu önlemlerle hastalıkların önlenebilir olduğunu göstermiştir. Bu derleme makalede, sağlıkta koruma düzeyleri, koruma kavramının tarihsel gelişimi ve koruma ile ilgili diğer kavramlar ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Primordial, birincil, ikincil, üçüncül ve dördüncül koruma düzeyleri örneklerle ilişkilendirilerek açıklanmıştır. Koruma düzeylerine ek olarak “koruyucu tıp”, “koruma spektrumu”, "koruma paradoksu" ve "bütüncül koruma" ile ilgili kavramları da ele almaktadır. Ayrıca Froom ve Benbassat'ın yedi aşamalı gruplamasına yer verilmiştir.
Bu kapsamlı bakış açısı; hastalıkların önlenmesi, erken teşhisi, etkili tedavisi ve rehabilitasyonu için geniş bir spektrumu içermektedir. Sağlık okuryazarlığının artırılması, sağlıklı yaşam tarzının teşvik edilmesi, aşırı tıbbileştirmenin (medikalizasyonun) önlenmesi gibi önlemlere vurgu yapılmaktadır.
Koruma düzeylerinin seçilmesindeki en büyük zorluk, sağlığın toplum içindeki dağılımına (yani sağlıkta eşitlik) önem verilmesidir. Bu konuda “Halk sağlığı anlayışı," toplumun sağlık sorunlarını belirlemede önemli bir rol oynayarak, sağlığın korunması ve koruyucu ile tedavi edici yaklaşımların sentezlenmesine odaklanmaktadır. Özellikle gelecekteki iklim krizi ve çevresel zorluklarda eşitliği sağlamada koruyucu tıp uygulamalarının maliyet açısından avantajlı olacağı aşikardır. Sonuç olarak, sağlıkta koruma kavramına kapsamlı bir bakış açısı sunularak "koruma tedaviden üstün olacaktır" ilkesi vurgulanmıştır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Health and Community Services |
Journal Section | Review |
Authors | |
Publication Date | September 13, 2024 |
Submission Date | November 16, 2023 |
Acceptance Date | September 12, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 33 Issue: 2 |