Sağlık Teknikerliği Öğrencilerinde Doğa ve Çevre Bilinci Eğitiminin Su Kullanımı Tutum ve Davranışlarına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 5, 331 - 341, 13.12.2024

Gülten Özgün , Ayla Açıkgöz

https://doi.org/10.17942/sted.1370113

Öz

Amaç: Bu araştırmada sağlık teknikerliği öğrencilerinde su kullanımı tutum ve davranışları ile ilişkili faktörlerin belirlenmesi, öğrencilerde su kullanımına yönelik farkındalığın artırılması için verilen eğitimin etkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Girişimsel türdeki bu araştırma sağlık teknikerliği öğrencilerinde yapılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından oluşturulan anketler, Su Kullanımı Anketi Tutum-Davranış Ölçeği ve su ayak izi hesaplama yöntemiyle toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya toplam 124 (girişim: 62; kontrol: 62) öğrenci katılmıştır. Araştırmada yapılan eğitim sonrası girişim grubunun hem tutum hem de davranış puan ortalaması kontrol grubuna göre daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). İki grup arasında su ayak izi puanı bakımından anlamlı fark saptanmamıştır (p>0,05). Ancak girişim grubundaki öğrencilerin eğitim sonrası su ayak izi puanının azaldığı görülmüştür (p<0,01). Su tasarrufu konusunda duyarlı olan öğrencilerin girişim grubunda daha fazla olduğu bulunmuştur (p<0,05). Eğitim sonrası girişim grubunda iklim değişikliği ve suyun önemini kavrayan öğrencilerin oranı daha fazla bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Araştırmanın girişim grubundaki öğrencilerin dönem sonunda su kullanım tutum ve davranışları olumlu olarak değişmiş, su ayak izi miktarı düşmüştür. Çalışmanın sonuçları üniversitelerde uygulanan eğitim programlarına çevre bilinci ve su farkındalığı konularının eklenmesi bakımından yol gösterici olabilir.

Anahtar Kelimeler

Su kullanımı tutumu, su kullanımı davranışı, su ayak izi, su farkındalığı

Etik Beyan

Dokuz Eylül Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu’ndan izin alınmıştır (15/03/2021 karar no: 2021/09-08).

Destekleyen Kurum

Bu yazının araştırma ve yazarlık sürecinde herhangi bir finansal destek alınmamıştır.

Proje Numarası

2021/09-08

Teşekkür

Araştırmamıza katılan tüm öğrencilerimize teşekkür ederiz.

The Effect of Nature and Environmental Awareness Training on Water Use Attitudes and Behaviors in Health Technician Students

Öz

Objective: This study aims to determine the factors related to water use attitudes and behaviors in health technician students and to determine the effectiveness of the education given to increase awareness of water use in students.
Method: This interventional type of research was conducted on health technician students. Data was collected through surveys created by researchers, the Water Use Survey Attitude-Behavior Scale, and the water footprint calculation method.
Results: A total of 124 (intervention: 62; control: 62) students participated in the study. After the training in the study, both attitude and behavior mean scores of the intervention group were found to be higher than the control group (p<0.05). No significant difference was detected between the two groups in terms of water footprint score (p>0.05). However, it was observed that the water footprint score of the students in the intervention group decreased after the training (p<0.01). It was found that the number of students who were sensitive about water saving was higher in the intervention group (p<0.05). The proportion of students who understood the importance of climate change and water was found to be higher in the post-training intervention group (p<0.05).
Conclusion: At the end of the semester, the water use attitudes and behaviors of the students in the intervention group of the research changed positively, and the amount of water footprint decreased. The results of the study may be guidance in terms of adding environmental and water awareness to the educational programs implemented at the universities.

Anahtar Kelimeler

water use attitude, water use behavior, water footprint, water awareness

Proje Numarası

2021/09-08

Kaynakça

• Burigato Costa CMS, Marques LS, Kaufmann Almeida A, Leite IR, Kaufmann de Almeida I. Applicability of water quality models around the World-a review. Environ Sci Pollut Res Int. 2019;26:36141–62.
• World Health Organization. Drinking-water. Accessed September 20, 2023 at https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/drinking-water
• United Nation Environment Programme. Wastewater – Turning Problem to Solution. A UNEP Rapid Response Assessment. Nairobi, Kenya. Accessed September 20, 2023 at https://wedocs.unep.org/20.500.11822/43142
• Hoekstra AY, Chapagain AK, Aldaya MM, Mekonnen MM. The water footprint assessment manual: setting the global standard. Accessed September 19, 2023 at https://waterfootprint.org/resources/TheWaterFootprintAssessmentManual_English.pdf
• World Water Council. Water security. Accessed September 20, 2023 at https://www.worldwatercouncil.org/en/water-security
• Ilgar R. Su okuryazarlığı ve su ayak izi üzerine yaklaşımlar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dersgisi. 2020;73:294-307.
• Mızık ET, Yiğit Avdan Z. Sürdürülebilirliğin temel taşı: Ekolojik ayak izi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2020;6: 451-67.
• Water Footprint Network. What is a water footprint? Accessed September 20, 2023 at https://waterfootprint.org/en/water-footprint/
• Venckute M, Moreira de Silva M, Figueiredo M. Education as a tool to reduce the water footprint of young people. Millenium. 2017;2:101-11.
• Dursun N. Ardahan Üniversitesi Yenisey Kampüsü’nde görev yapan personel ve öğrenim gören öğrencilerin su ayak izinin belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019;12:1526-36.
• Aydın N, Demirel C, Bülbül E. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi 1. ve 6. sınıf öğrencilerinin su kullanımı tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2020;77(EK4: Su ve Sağlık):159-64.
• Çamur D, Konyalıoğlu FS, Ketrez G, Güneş İS, Hasde M. Bir üniversitenin bazı fakültelerinde okuyan öğrencilerin su tüketimi konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2020;77(EK4: Su ve Sağlık):165-78.
• Bulut S, Şahin G. Pedagojik formasyon öğrencilerinin su tüketim davranışları ile su ayak izlerinin incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020;3:53-70.
• Gezer A, Erdem A. Su stresi, su kıtlığı ve su tasarrufu hakkında halkın farkındalığının belirlenmesi: Akdeniz Üniversitesi örnek çalışması. Doğ Afet Çev Derg, 2018;4:113-22.
• Malan H, Amsler Challamel G, Silverstein D, Hoffs C, Spang E, Pace SA, et al. Impact of a scalable, multi-campus “Foodprint” seminar on college students’ dietary ıntake and dietary carbon footprint. Nutrients. 2020;12:2890. doi:10.3390/nu12092890
• Özmen A, Evci Kiraz ED. Sağlıkta iklim değişikliği müfredatı: Türkiye Tıp Fakülteleri içerik analizi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2022;31:388-400.
• Feyzioğlu E, Akpınar E, Ünal Çoban G, Capellarro E, Ergin Ö. Yetişkinlere Yönelik Su Kullanımı Anketi’nin geliştirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2010;22:91-104.
• Türkiye’nin Suyunu Birlikte Koruyalım Platformu. Su Ayak İzi Hesaplama. Accessed September 18, 2023 at https://www.yarininsuyu.com/
• Karaçil Ermumcu MŞ, Çıtar Dazıroğlu ME, Erdoğan Gövez N, Acar Tek N. Evaluation of personal water footprint components in Turkey: Factors associated with obesity and food consumption, Int J Environ Health Res. 2022;1-11. doi:10.1080/09603123.2022.2153806
• Güler ÜA, Küçük M, Gök G. Çevre mühendisliği öğrencilerinin ekolojik ayak izlerinin belirlenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Teknik Meslek Yüksekokulları Akademik Araştırma Dergisi. 2022;1:9-17.
• Pehlivan E, Mete B, Bektaş D, Bayat S, Kart A. Malatya ilinde yaşayan genç yetişkinlerin su tüketim davranışlarının değerlendirilmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2017;74(EK-1):135-42.
• Seelen LMS, Flaim G, Jennings E, De Senerpont Domis LN. Saving water for the future: Public awareness of water usage and water quality. J Environ Manage. 2019;242:246-57.
• Yazıcı N, Koçer N. Su kullanım bilincinin değerlendirilmesi: Kırklareli örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi. 2020;21:231-42.