Elektrik Enerjisi Nakil Hatlarının Yol Açtığı Zarardan Sorumluluk

Year 2019, Volume 27, Issue 2, 307 - 344, 08.08.2019

Bahar ÖCAL APAYDIN

https://doi.org/10.15337/suhfd.603710

Abstract

Elektrik enerjisi doğada bulunduğu biçimi ile kullanılan birincil enerji kaynaklarının bir süreçten geçirilmesi sonucu üretilen ikincil enerji kaynağıdır. Elektrik enerjisi, güç üretiminin yanı sıra ısı ve ışık kaynağı olarak da kullanıldığından hayati bir öneme sahiptir. Kullanım alanı oldukça geniş olan elektrik enerjisi depolanamamaktadır. O nedenle üretimi kadar elektrik enerjisinin aktarımı ve taşınması da büyük önem arz eder. Elektrik enerjisinin aktarımı ve taşınması, iletken elektrik telleri üzerinden gerçekleştirilmektedir.  Elektrik enerjisinin taşınması ve aktarılması için kullanılan iletken teller, elektrik enerjisi nakil hatlarını oluşturur. Bu iletken teller üzerinden ise sürekli elektrik geçmekte ve belirli bir yaklaşma mesafesindeki insan yahut iletken bir cisim akıma kapılabilmektedir. Bu suretle elektrik enerjisi nakil hatları bazen ölümcül bazen ağır zararlara neden olabilmektedir. Türk hukukunda elektrik enerjisi nakil hatlarının neden olduğu zarardan sorumluluğun bir kusursuz sorumluluk olduğu öğretide ve uygulamada kabul edilmektedir. Buna karşılık sorumluluğun türü bakımından uygulama birliği bulunmamaktadır. Bunun nedeni, bazı hukuk düzenlerinin aksine Türk hukukunda elektrik enerjisi nakil hatlarının neden olduğu zarardan sorumluluğunun özel bir kanunla düzenlenmemiş olmasıdır. Dolayısıyla elektrik enerjisi nakil hatlarının yol açtığı zarardan sorumluluk Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine göre belirlenmektedir. Bu çalışmanın amacı öncelikle, karşılaştırmalı hukukta elektrik enerjisi nakil hatlarının yol açtığı zarardan sorumluluğu incelemek, ardından Türk hukukunda öğreti ve Yargıtay kararlarının değerlendirerek, bu sorumluluğu ele almaktır. Böylece elektrik enerjisi nakil hatlarının neden olduğu zarardan sorumluluğun türü belirlenmeye çalışılacaktır.

Keywords

Elektrik enerjisi nakil hattı, Elektrik enerjisi nakil faaliyeti, Tehlike sorumluluğu, Mecra, Yapı malikinin sorumluluğu

References

• AKKAYAN YILDIRIM, Ayça: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Düzenlemeleri Çerçevesinde Kusursuz Sorumluluğun Özel Bir Türü Olarak Tehlike Sorumluluğu, İÜHFM, C. LXX, S. 1, 2012, s. 203-220.ANTALYA, Gökhan: Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler, MÜHFD C. 14, S. 4, Yıl 2008, s. 63-83 [Sorumluluk].ANTALYA, Gökhan: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C. II, İstanbul 2015 [Borçlar Hukuku].AYRANCI, Hasan: Enerji Sözleşmeleri, Ankara 2010.BAŞ, Ece: 6098 Sayılı Borçlar Kanunu Açısından Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk TBK m. 69 (BK m. 58), İstanbul 2011.BAŞOĞLU, Başak: Sözleşme Dışı Kusursuz Sorumluluk Hukuku Ve Özellikle Tehlike Sorumluluğuna İlişkin Değerlendirmeler, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt:6 Sayı 2 Yıl 2015, s. 29-56.BREHM, Roland: Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Art. 41 - 61 OR Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, BK - Berner Kommentar, (Herausgeber: Hausheer, Heinz / Walter, Hans Peter), Stämpfli Verlag AG 2013.BURCUOĞLU, Halûk: Doğal Afetler Nedeniyle Oluşan Bedensel Zararlarda Bina ve Yapı Malikinin Sorumluluğu ile Yapıyı İnşa Eden Yüklenicinin Sorumluluğu, Yeni Gelişmeler Işığında Bedensel Zararların Tazmini Uluslararası Kongre, (Editörler: UÇAKHAN GÜLEÇ, Sema/ BASA, Necdet) Türkiye Barolar Birliği, Ankara 2016.BÜYÜKSAĞİŞ, Erdem: “Tehlike Esasına Dayanan Genel Sorumluluk Kuralı Üzerine Eleştirel Değerlendirmeler”, DEÜHFD, Cilt 8, Sayı 1, Yıl 2006, s. 1-21.CHAIX, François: La responsabilité civile du propriétaire de bâtiment (art. 58 CO), (Editörler: FOËX, Bénédict/HOTTELIER, Michel) Servitudes, droit de voisinage responsabilités du propriétaire immobilier, Genéve 2007.COMPORTI, Marco: Il Codice Civile Commentario, Fatti illeciti: le responsabilità oggettive, Artt. 2049-2053, Giuffrè Editore, 2009.ÇEKİN, Mesut Serdar: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Madde 71 Çerçevesinde Tehlike Sorumluluğu, İstanbul 2016.DESCHENAUX Henri/TERCIER, Pierre: Sorumluluk Hukuku, (Çev. ÖZDEMİR, Salim), Ankara, 1983.ERDEM, Mehmet: Türk Borçlar Kanunu Uyarınca Tehlike Sorumluluğu, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi Sempozyumu (3-4 Haziran 2011), Sempozyum Yayınları 2011, s. 217-226.ERİŞGİN, Nuri: Tehlike Bağı, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/292/2662.pdf (Erişim Tarihi: 25.05.2019).ERTEN, Ali: Borçlar Kanunu ve Yapı Denetimi Hakkında KHK Açısından Türk Hukukunda Yapıların Neden Oldukları Zarardan Dolayı Sorumluluk, Ankara 2000 [Yapıların Neden Oldukları].ERTEN, Ali: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Bina ve İnşa Eseri Sahiplerinin Sorumluluğu (BK m. 58), Ankara 2000 [Bina ve İnşa Eseri].FELLMANN, Walter: Schweizerisches Haftpflichtrecht Band I bis III – eine Bilanz zum gesetzgeberischen Handlungsbedarf, (Herausgeber: FELLMANN, Walter/ WEBER, Stephan), Haftpflichtprozess HAVE, Schulthess Juristische Medien AG 2016 [HAVE].FELLMANN Walter/ MÜLLER, Christoph/ WERRO, Franz: Schweizer Obligationenrecht 2020 Entwurf für einen neuen allgemeinen Teil / Code des obligations suisse 2020 - Projet relatif à une nouvelle partie générale Année 2013, (Herausgeber: HUGUENIN, Claire/ HILTY, Reto M.), Art 60 CO 2020, Zürich 2013.FILTHAUT, Werner: Haftpflichtgesetz, Kommentar zur Haftpflichtgesetz und zu den konkurrierenden Vorschriften anderer Haftungsgesetze, 9. Völlig neu bearbeitete Auflage 2015, C.H. Beck, München.FISCHER, Willi: OR Kommentar Schweizerisches Obligationenrecht OFK - Orell Füssli Kommentar (Herausgeber: Kostkiewicz, Jolanta Kren / Wolf, Stephan / Amstutz, Marc/ Fankhauser, Roland ) Orell Füssli Verlag AG 2016.GALGANO, Francesco: Diritto Privato, CEDAM 2017.GÖKSU, Tarkan: Präjudizienbuch OR Die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2015), (Herausgeber: GAUCH, Peter / AEPLI, Viktor/ STÖCKLI, Hubert ), Schulthess Juristische Medien AG 2016.GÜNTHER, Dirk-Carsten: Der Regreß des Sachversicherers, Kalrsruhe 2008.KELLER, Alfred: Haftpflicht im Privatrecht, Band I, Sechste, vollständig überarbeitete und ergänzte Auflage, Stämpfli Verlag AG 2002.KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Ankara 2018.KLETT, Barbara/MÜLLER, Dominique: Risikosteuerung im Umgang mit “Emerging Risk”, Editörler: BÜTLER, Micheal/SCHINDLER, Benjamin/SPRECHER, Franziska/ SUTTER Patrick, Sicherheit &Recht 1/2017- S. 49, s. 49-57, https://www.swisslex.ch/Doc/ShowDocView/8c249f52-26b4-4e5f-b0d6-90b11f48504f?hitPos=2&tryHighlight=True&source=hitlist-search&SP=12|dhtpnn#firstSearchTerm (erişim tarihi: 18.10.2018).KRATZ, Brigitta/ LUDIN, Martin: Haftpflichtkommentar, Kommentar zu den schweizerischen Haftpflichtbestimmungen, (Herausgeber : FISCHER, Willi / LUTERBACHER, Thierry), Dike Verlag AG, 2016.MÜLLER, Christof: Obligationenrecht - Allgemeine Bestimmungen Art. 1-183 OR, CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, (Herausgeber: Furrer, Andreas / Schnyder, Anton K.), Schulthess Juristische Medien AG 2016.NOMER, Halûk: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2017.OFTINGER, Karl/ STARK, Emil W.: Schweizerisches Haftpflichtrecht, Erster Band: Allgemeiner Teil, 5. Auflage, vollständig überarbeitet und ergänzt von Emil W. StarkANNÉE1995OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. II, İstanbul 2017.ÖZTAŞ, İlker: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Açısından Yapı Malikinin Sorumluluğu, Cevdet Yavuz Anısına Armağan, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi Sempozyumu (3 - 4 Haziran 2011), Sempozyum Yayınları 2011, s. 189-204.PICHONNAZ, Pascal/WERRO, Franz: La responnsabilité fondée sur le risque: un état des lieux et quelques perspectives d’avenir, (édité par WERRO, Franz/PICHONNAZ, Pascal) Colloque du droit de la responsabilité civile 2017, Université de Fribourg, Stämpfli Verlag AG 2018.SELLA, Mauro: Commentario al Codice Civile, a cura di CENDON Paulo, artt. 2043-2053, Giuffré Editore 2008 [Cendon Comm].TANDOĞAN, Halûk: Türk Mesuliyet Hukuku Akit Dışı ve Akdi Mesuliyet, Ankara 1961 [Mesuliyet].TANDOĞAN, Halûk, Tehlike Sorumluluğu Kavramı, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler Sempozyumu II, İstanbul 1981 [Yeni Gelişmeler].TEKİNAY, Selahattin Sulhi / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Haluk/ALTOP, Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1993.TİFTİK, Mustafa, Türk Hukukunda Tehlike Sorumluluklarının Genel Kural İle Düzenlenmesi, Yetkin Yayınları, Ankara 2005.TRIMARCHI, Pietro: Istituzioni di Diritto Privato, Giuffré Editore 2011.ULUSAN, İlhan, Tehlike Sorumluluğu Üstüne, MHAD, Yıl 1970, Cilt 4, Sayı 6, s. 23-57 [Tehlike].ULUSAN, İlhan: Türk Borçlar Kanununda Yer Alan Genel Tehlike Sorumluluğu Kuralına İlişkin Birkaç Tespit ve Hukuk Düzeni Tarafından Faaliyetine İzin Verilmiş Önemli Ölçüde Tehlike Arzeden İşletmelerin Yol Açtığı Zararların Uygun Bir Bedelle Denkleştirilmesi Sorunu, Journal of Yaşar University, Cilt: 8, Özel Sayı, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, 2013, s. 2897-2905 [Denkleştirme Sorunu].WELLER, Matthias: Haftungsrecht Gefahrstoffe: die zivilrechtliche Haftung für Schäden aus gefährlichen chemischen Reaktionen, Ecomed-Storck GmbH, 2007.WERRO, Franz: La responsabilité civile, Stämpfli Verlag AG 2017 [Responsabilité].WERRO, Franz: Comentaire Romand, Code des obligations I, Art.1-529, (Edité par THÉVENOZ, Luc/WERRO, Franz), Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2012 [CR-CO]. YAVUZ, Mustafa: Elektrik Piyasası Kanunu’nun Öngördüğü Hukuki Rejim ve Elektrik Tedarik Sözleşmeleri-Özellikle İkili Anlaşma-, İstanbul 2011.