BETONARME BİNA MALİYETLERİNİN ZEMİN SINIFI – KAT ADEDİ ve DÜZENSİZLİK ile DEĞİŞİMİ

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 1, 57 - 66, 01.03.2006

Mustafa Türkmen Hamide Tekeli Adnan Kuyucular

Öz

Bu parametrik çalışmada; 248 m2’lik tipik planı aynı ve her katında iki daire bulunan 4-8 katlı betonarme apartmanların maliyet değişimi incelenmektedir. Buna benzer yapılar, bugün betonarme yapı üretimimizin çok büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Maliyet değişimini göstermek üzere, metrajlı karkas maliyeti çıkartılan bu tipik binaların, 1. derece deprem bölgesinde ya da depremsiz (5.) bölgede olduğu düşünülmüştür. Statik ve betonarme tasarımı yapılırken, hem herhangi bir düzensizliğin olmadığı, hem de A1 (burulma) düzensizliğinin bulunduğu haller, ayrı ayrı dikkate alınmıştır. Statik-betonarme tasarımları ve metrajları, Probina Orion 2000 (c10) yazılımı ile ve eşdeğer statik deprem yükü yöntemi ile yapılmıştır. Önce 4, 6 ve 8 katlı yapıların, dört farklı zemin (Z1-Z4) üzerinde inşasına ait statik-betonarme tasarımları yapılmıştır ve bunlara ait karkas (iskele, kalıp, beton ve çelik) inşaat metrajları çıkartılmıştır. Daha sonra Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (2004)’nın birim fiyatları ile her bir yapının karkas sistem maliyeti hesaplanmıştır. Bina toplam maliyetleri ise, yine Bayındırlık Bakanlığının “2004 Yılı Yapı Yaklaşık Maliyetleri Cetveli”nden (III. Sınıf/B grubundan) doğrudan alınmıştır. Hesaplanan karkas maliyet farklarına göre, bu yaklaşık toplam maliyet değerleri, revize edilmiş ve böylece karşılaştırmalı m2’ye düşen karkas inşaat ve bina toplam maliyetleri bulunmuştur. 1. derece deprem bölgesindeki çok katlı, düzensiz ve Z4 zemindeki binalarda bile, karkas maliyeti en çok %20 kadar artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Betonarme Taşıyıcı Sistem Maliyeti, Düzenli ve Düzensiz Sistem Maliyetlerinin Karşılaştırılması, Depreme Dayanıklı BA Yapılar.

Construction Costs of Multi Storey RC Buildings for Different Soil Classes and Structural Irregularities

Öz

Cost variations of structural systems of RC apartment buildings in Turkey are investigated. 4-8 storey residential buildings are designed by means of PROBİNA software due to Turkish Reinforced Concrete Building Standard (TS 500 -2000) and Seismic Code (ABYYHY-1997). First cost of RC structural system of each design case is calculated due to official Turkish Unit Prices. Then formal approximate (statistical) lump-sum unit cost values already given are also revised in according to these cost estimations. Buildings having some irregularities built on good-Z1 (or poor-Z4 soils) considering most severe seismic attacks are all dealt to compare their costs with each other. The cost of 4 storey regular RC structural system on good soil (subjected the higest seismic risk) is taken %100. Quite remarkable extra cost (up to %20) of RC structural system will be needed for only irregular and high (more than 7 storeys) buildings which are built on poor soils in the areas of the highest seismic risk. The big part of this extra spending comes from structural irregularities of quite high rise buildings and even this expenditure does not exceed % 5 of total cost of the building. If it is necessary this %20 ultimate extra cost of structural system can also be enterpolated and reduced for moderate risk situations or soil conditions, since the cost of similar buildings can be taken as %75 when there is no seismic risk..

Anahtar Kelimeler

Cost Estimation for Reinforced Concrete Systems, Cost Comparison for Regular and Irregular Systems, Earthquake Resistant RC Structures.

Kaynakça

• ABYYHY, 1997, Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık-İskan Bakanlığı, Ankara.
• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 2004 , 2004 Yılı Yapı İşleri Birim Fiyat Tarifleri Eki Fiyat Listesi.
• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 2004, Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2004 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyeti Cetveli.
• Çanakçı, H., Göğüş, M., 2001, Yerel zemin sınıfının hatalı belirlenmesinin yapıya gelen yatay yüklere etkisi, Türkiye İnşaat Mühendisliği XVI. Teknik Kongre ve Sergisi.
• Kuyucular, A., 1998, Betonarme Yapılar; Cilt I-Davranış ve Temel Bilgiler, Tuğra Matbaası, Isparta.
• Şapçı, M., 1998, Performance and Cost Evaluation of Reinforced Concrete Buildings Designed According to 1975 and 1997 Turkish Seismic Design Codes, MSc Thesis, ODTÜ, 96 s., Ankara.
• Tekeli,H., 2003, Deprem Bölgesi ve Yerel Zemin Sınıflarının Bina Maliyetine Etkileri; Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.