SİYASAL LİDERLİKTE KARİZMA OLGUSU: RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÖRNEĞİNDE TEORİK VE UYGULAMALI BİR ÇALIŞMA

Year 2006, Issue: 16, 45 - 65, 01.08.2006

Ümit Arklan

Abstract

İnsanlar topluluk halinde yaşamalarından ötürü her daim lidere ihtiyaç duymuşlar, lider olarak seçtikleri kişilere de meşru ölçülerde toplumsal düzenin sağlanmasınoktasında bir otorite ve bu otoriteyi kullanma yetkisi vermişlerdir. Kullanılan farklıotorite türleri liderleri birbirlerinden farklılaştırmış, farklılider çeşitlerini ortaya çıkarmıştır. Bu doğrultuda çalışmada, bu otorite ve lider çeşitlerinden biri olan karizma konusu siyasal liderlik bağlamında Recep Tayyip Erdoğan örneğinde ele alınmıştır. Liderlik, siyasal liderlik, otorite ve karizma kavramlarına kısaca değinildikten sonra, Erdoğan’ın nasıl bir siyasal lider olduğunu ortaya koymak ve onun sahip olduğuna inanılan özelliklerinin deneklerin sosyo-demografik özellikleri doğrultusunda nasıl bir değişim gösterdiğini saptamak amacıyla bir alan araştırmasıgerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak Konya seçmeninin Erdoğan’ıdaha çok karizmatik bir lider olarak gördüğü, Erdoğan’ın liderlik özelliklerine ilişkin değerlendirmelerde ise sosyo-demografik özelliklerin etkili olduğu ortaya çıkmıştır.

Keywords

Liderlik, Siyasal Liderlik, Otorite, Karizma, Recep Tayyip Erdoğan

References

• Akat, İ., Budak, G. & Budak, G. (1999). İşletme Yönetimi. İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi.
• Aşkun, İ. C. (1971). Karizma ve Atatürk’ün Önderliğindeki Gelişimi. Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, 7(1), 56-69.
• Aydemir, Ş. S. (1997). Lider ve Demagog. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Aytürk, N. (1999). Yönetim Sanatı Başarılı Yönetim ve Yöneticilik Teknikleri. Ankara: Yargı Yayınları.
• Baki, H. (1996). Şair ve Otorite Şiir ve Yanılsama. Ankara: Suteni Yayıncılık.
• Berberoğlu, G. N. (1985). Otorite ve Karizma. Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, III(1), 131-142.
• Berberoğlu, G. N. (1997). Siyasi Parti Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları.
• Dalay, İ. (2001). Yönetim ve Organizasyon: İlkeler, Teoriler ve Stratejiler. Adapazarı: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Dönmezer, S. (1984). Sosyoloji. Ankara: Savaş Yayınları.
• Dubrin, A. J. (2001). Leadership: Research Findings, Practice, and Skills. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Erçetin, Ş. Ş. (2000). Lider Sarmalında Vizyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erdoğan, İ. (1994). İşletmelerde Davranış. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Eren, E. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Eren, E. (2001). Yönetim ve Organizasyon (Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Ergezer, B. (1992). Liderlik ve Özellikleri. Ankara: Ocak Yayınları.
• Ergun, T. (1979). Yönetici Davranışı. Yönetim Psikolojisi, Yönetim Psikolojisi I. Ulusal Sempozyumuna Sunulan Bildiriler- Tartışmalar 7-9 Aralık 1977. Ankara: TODAİE Yayınları, 85-99.
• Falco, R. (2000). Charismatic Authority in Early Modern English Tragedy. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
• Foren, R. & Bailey, R. (1969). Authority In Social Casework. London: Pergamon Press.
• Friedrich, C. J. (1961). Siyasi Liderlik ve Karizmatik İktidar Meselesi. (Çev. Metin Kıratlı). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, XVI(2), 127-149.
• Gökçe, G & Şahin, A. (2001). Örgütte Liderlik. Gökçe, O. & Atabey, A. (Eds.), Davranış Bilimleri (Ders Notları). Konya: İ.İ.B.F Mezunları Derneği Yayınları, 85-136.
• Kanter, R. M. (1996). World-Class Leaders: The Power of Partnering. Hesselbein, F., Goldsmith, M. & Beckhard, R. (Eds.), The Leader of the Future: New Visions, Strategies, and Practices for the Next Era. San Francisco: Jossey-Bass Publishers, 89-98.
• Kılınç, T. (2004). Karizmatik Liderlik: Tanımları ve Olumlu-Olumsuz Yönleri. www.merih.net/m2/lid/karizmatik.htm, 05.04.2004.
• Kırel, Ç. (2001). Liderlik Davranış Biçimleri Konusuna Yeni Bir Yaklaşım: Karizmatik Liderlikten Dönüşümsel Liderliğe. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 43-59.
• Kışlalı, A. T. (2002). Siyaset Bilimi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyon Organizasyonlarda Davranış Klasik-Modern-Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Kongar, E. (1983). Devrim Tarihi ve Toplumbilim Açısından ATATÜRK. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Öz, E. (1996). Otoriterizm ve Siyaset: Türkiye’de Tek-Parti Rejimi ve Siyasal Katılma (1923-1945). Ankara: Yetkin Yayınları.
• Özkalp, E. (1993). Sosyolojiye Giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları.
• Palumbo, D. J. (1974). Örgüt Kuramında Otorite ve Rol Belirlenmesi. (Çev. Doğan Canman). Amme İdaresi Dergisi, 7(1), 128-138.
• Peters, R. (1973). Authority Responsibility and Education. London: George Allen & Unwin Ltd.
• Piker, W. H. (1997). Siyasi Manipülasyon Sanatı. (Çev. Hakan Yurdakul). İstanbul: Nehir Yayınları.
• Presthus, R. V. (1972). Örgütlerde Otorite Sorunu. (Çev. ve Özt. Cemil Cem). Amme İdaresi Dergisi, 5(1), 116-127.
• Sarıbay, A. Y. (1998). Siyasal Sosyoloji. İstanbul: Der Yayınları.
• Sennet, R. (1992). Otorite. (Çev. Kamil Durand). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Şimşek, M. Ş., Akgemci T. & Çelik A. (1998). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tolan, B. (1983). Toplum Bilimlerine Giriş: Sosyoloji ve Sosyal Psikoloji. Ankara: Savaş Yayınları.
• Weber, M. (1968). Introduction: Charisma and Institution Building: Max Weber anda Modern Sociology. Eisenstadt, S. N. (Eds.), Max Weber: On Charisma and Institution Building.Chicago: The University of Chicago Press, İx-lvi.
• Weber, M. (1986). Sosyoloji Yazıları. (İng. Bas. Haz: H. H. Gerth ve C. Wright Milss, Çev. Taha Parla). İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Yalçın, A. S. (1999). Personel Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Yıldız, N. (2002). Türkiye’de Siyasetin Yeni Biçimi: Liderler İmajlar Medya. Ankara: Phoenix Yayınevi.