The Legal Requirement of Joint Stock Companies to Hire an Attorney

Yıl 2018, Sayı: 33, 415 - 462, 01.01.2018

Ahmet Fatih Özkan

Öz

Attorneyship Act no: 1136 requires joint stock companies with a capital of 250.000 Turkish Liras or above to hire an attorney. In order to fulfil this legal requirement, joint stock companies must sign a written attorney agreement with an attorney registered with a bar or a law office, the content of which is predefined by the law. Public prosecution office is authorised to issue a monetary fine of twice the amount of the current gross minimum wage to companies for each month of noncompliance. Although bar associations claim that this legal rule aims to decrease the number of cases and thus the caseload of the judiciary, it can be criticised for breaching freedom of contract, violating the principle of equality, requiring companies to hire a freelance attorney even though they already employ a full-time in-house counsel, rendering benefits only to attorneys, unnecessarily increasing the costs of companies and not being uniformly implemented across the country. This article analyses the content of this legal requirement, how to comply with it, the legal consequences in case of non-compliance, the reasons behind the adoption of this legal rule, the criticisms levelled against the requirement and the decision of the Constitutional Court on the matter. Arguing that this legal rule is in need of revision, the article makes certain policy recommendations in this respect

Anahtar Kelimeler

Joint-stock company, Capital, Freelance Attorney, In-house Counsel, Freedom of contract, Mandatory employment

ANONİM ŞİRKETLERİN SÖZLEŞMELİ AVUKAT BULUNDURMA ZORUNLULUĞU

Öz

1136 sayılı Avukatlık Kanunu, esas sermayesi 250.000 TL veya üzeri olan anonim şirketler için sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu öngörmektedir. Bu yasal yükümlülüğü yerine getirmek üzere anonim şirketlerin, baroya kayıtlı bir avukat veya avukatlık bürosu ile yazılı ve kapsamı kanunen belirlenmiş sürekli avukatlık hizmetleri sözleşmesiyapması avukat bulundurmayan anonim şirketlere, yükümlülüklerini yerine getirmedikleri her ay için Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürürlükteki brüt asgari ücretin iki katı oranında idari para cezası verilecektir. Her ne kadar barolar bu düzenlemenin, yargıdaki dava sayısı ve iş yükünü azaltma amacını taşıdığını savunsa da düzenleme; sözleşme özgürlüğünü ihlal ettiği, eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu, şirket bünyesinde bir avukat istihdam edilse bile serbest avukatlarla sözleşme yapılmasını zorunlu tuttuğu, yalnızca avukatların lehine olduğu, şirketlere gereksiz yere bir mali yük getirdiği ve ülke çapında eşit bir biçimde uygulanmadığı gerekçeleriyle eleştiriye açıktır. Bu makalede sözleşmeli avukat bulundurma yükümlülüğünün kapsamı, nasıl yerine getirileceği, yerine getirilmemesi halinde doğacak yasal sonuçlar, kabul edilmesi ardındaki nedenler, yükümlülüğe yapılan itirazlar ve Anayasa Mahkemesi’nin konuyla ilgili kararı incelenmektedir. İlgili yasal mevzuatın gözden geçirilmesinin bir zorunluluk haline geldiği öne sürülen makalede, bu bağlamda birtakım önerilere de yer verilmektedir

Anahtar Kelimeler

Anonim şirket, Sermaye, Serbest avukat, Şirket avukatı, Sözleşme özgürlüğü, Zorunlu istihdam

Kaynakça

• AKKALE, R.G. (2013) “Kayıtlı Sermaye Yapısı Hakkında Genel Bilgi ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerde Kayıtlı Sermayenin Artırım Usulü”, GÜHFD, Cilt: 17, Sayı: 1-2, s.21-44.
• ALTAŞ, S. (2012) “Kooperatiflerde Avukat Bulundurma Zorunluluğu ve Bunun Cezası”, Leges Hukuk Dergisi, Yıl: 3 Sayı: 25, s.57-61.
• ALTAŞ, S. (2015) “Kayıtlı Sermaye Sistemine Tabi Anonim Şirketler Sözleşmeli Avukat Bulundurmak Zorundadır?”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 132, s.51-62.
• ARSLAN, R., YILMAZ, E. ve TAŞPINAR AYVAZ, S. (2016) Medeni Usul Hukuku, 2. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara.
• ASLAN, A.Ç. (2015) “Avukatlık Tekeline Genel Bir Bakış”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 16 (Özel Sayı), s.1669-1711.
• AYGÜN EŞİTLİ, E. (2013) “Suçların ve Cezaların Kanuniliği İlkesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 104, s.225-246.
• ÇİNE, Ö. (2014) Avukatlık Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara.
• EFENDİOĞLU ÇİÇEK, E. (2017) “Anonim Şirketlerde Avukat Bulundurma Zorunluluğu”, Milas’ın Gazetesi Önder 5 Nisan 2017, http://www.milasonder. com/kose-yazisi/739/anonim-sirketlerde-avukat-bulundurma-zrunlulugu. html (Erişim tarihi: 24.06.2017).
• ERASLAN, H. (2017) “Anonim şirketler için avukat bulundurma zorunluluğu”, SuperHaber 6 Eylül 2017, http://www.superhaber.tv/asler-icin-avukatbulundurma-zorunlulugu-77302-makale (Erişim tarihi: 31.10.2017)
• GÖZLER, K. (2016) Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 20. Bası, Ekin Kitabevi, Bursa.
• GÜNER, S. (2015) Avukatlık Hukuku, 6. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara.
• İPEKEL, F. (2013) “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Kayıtlı Sermaye Düzenlemesi ve Bu Düzenlemenin Sermaye Piyasası Hukuku Işığında Değerlendirilmesi”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, Cilt: 8 (Özel Sayı), s.1413- 1456.
• KALE, S. ve KESER, S. (2015) “Medeni Yargılama Hukukunda Delil Sistemi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 2, s.701-725.
• KIRCA, İ., ŞEHİRALİ ÇELİK, F. ve MANAVGAT, Ç. (2013) Anonim Şirketler Hukuku: Cilt I, BTHAE Yayınları, Ankara.
• KUTSAL, A. ve BASAT, Ö. (2008) “Sözleşmeli Avukat Bulundurma”, MuhasebeTR 28 Ağustos 2008, http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/ ahmetkutsalozkanbasat/001/ (Erişim tarihi: 08.07.2017).
• MALLIN, C.A. (2015) Corporate Governance, 5. Bası, Oxford University Press, Birleşik Krallık.
• MEMİŞ, T. ve TURAN, G. (2017) Sermaye Piyasası Hukuku, 3. Bası, Seçkin Kitabevi, Ankara.
• NOMER ERTAN, F. (2013) “6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Kolektif Yatırım Kuruluşları ve Özellikle Değişken Sermayeli Yatırım Ortaklığı”, İÜHFM, Cilt: 71, Sayı: 2, s.131-144.
• ÖZDEN, M. (2004) Profesyonel Meslek Birlikleri, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No: 60, Ankara.
• ÖZKAN, A.F. (2009) “Türk Rekabet Hukuku Uygulamasında Kamu Teşebbüsleri ve Kamu Kuruluşlarının Rekabeti Bozucu Davranışları”, Rekabet Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 3, s.115-209.
• SANLI, K.C. (2007) Haksız Fiil Hukukunun Ekonomik Analizi: Hukuk ve Ekonomi Öğretisi, Arıkan Basın Yayın Dağıtım, İstanbul.
• TİRYAKİ, R. (2008) Ekonomik Özgürlükler ve Anayasa, Yetkin Yayınları, Ankara.
• ULUSOY, A. (2013) İdari Yaptırımlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• YAVUZ, M. (2014) “Sermayesi En Az İkiyüzelli Bin Türk Lirası Olan Anonim Şirketlerin Avukat Bulundurma Zorunluluğu”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 124, s.235-243.
• YÜLEK, M. (2015) “Şirketlere neden avukat bulundurma zorunluluğu getirdik?”, Dünya 21 Eylül 2015, https://www.dunya.com/kose-yazisi/sirketlere-nedenavukat-bulundurma-zorunlulugu-getirdik/25447 (Erişim tarihi: 08.07.2017).
• Anayasa Mahkemesi, 30.06.2011 tarih ve E.2010/10, K.2011/110 sayılı karar
• Uyuşmazlık Mahkemesi, 09.04.2012 tarih ve E.2011/65 ve K.2012/65 sayılı karar