İSVİÇRE FEDERAL MAHKEMESİNİN ATF 144 III 217 ile ATF 142 III 9 SAYILI KARARLARI VE VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU

Yıl 2020, Sayı: 44, 335 - 364, 15.10.2020

Derya Ateş

Öz

Mirasbırakanın irade ve arzularını yerine getirmek ve çıkabilecek uyuşmazlıklara engel olmak, böylece söz konusu irade ve arzuların bir yerde savunucusu görevi ile mirasbırakanın isteklerinin yerine getirilmesini sağlamak, vasiyeti yerine getirme görevlisinin öncelikli işlevidir. Bu süreçte nasıl bir denetim ve kontrol altında olduğunun; hangi durumlarda ve hangi kapsamda sorumluluk altında bulunduğunun tespiti ve bu sorumluluğun sınırlarının çizilmesi ise görevinin etkisi ile orantılı olarak önem arz eder. Vasiyeti yerine getirme görevlisi atama tasarrufu kaynak İsviçre Medeni Kanununun 517 ve 518 inci maddelerinde; Türk Medeni Kanunu’nun ise 550 ile 556 ıncı maddeleri arasında düzenlenmektedir. İsviçre Medeni Kanun’unda ve Önceki Türk Medeni Kanununda düzenlenmeyen vasiyeti yerine getirme görevlisinin hukuki sorumluluğu ise Medeni Kanun’un 556 ıncı maddesinde açıkça metne alınmıştır. Bu çalışmada Türk ve İsviçre Hukukları yönünden sorumluluğun kapsamı, şartları, hukuki sonuçları İsviçre Federal Mahkemesinin ATF 144 III 217 ile ATF 142 III 9 sayılı güncel kararları da incelenerek açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vasiyeti yerine getirme görevlisi,, miras hukuku,, sorumluluk,, vasiyetname,, vasiyet alacaklısı.

Judgment 144 III 217 and 142 III 9 of Switzerland Federal Court and Legal Responsibility of the Testamentary Executor

Öz

It is the primary function of the testamentary executor to fulfill the will and wishes of the legator and prevent any discrepancies which may arise, thus fulfilling the will and wishes of the legator as, at some point, their defender. Through this process, how the executor is supervised and controlled, is proportionately important to the determination of under which circumstances and within which scope they are assumed liable and of their scope of liability. The testamentary executor assignment disposition is regulated in the source articles 517 and 518 of the Swiss Civil Code and between articles 550-556 of Turkish Civil Code. The legal responsibility of the testamentary executor which was not regulated under the Swiss Civil Code and the previous Turkish Civil Code, is explicitly given under article 566 of the Turkish Civil Code. In this study, the scope of responsibility according to the Turkish Law and Swiss Law, their conditions and legal results are explained, by also analyzing the Swiss Federal Court’s up-to-date judgments, 144 III 217 and 142 III 9.

Anahtar Kelimeler

Testamentary executor,, inheritance law,, civil liability,, testament,, testament creditor.

Kaynakça

• Akbıyık, Cem, Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi, İstanbul, 2012.
• Antalya, Gökhan/Sağlam, İpek, Miras Hukuku, İstanbul, 2015.
• Berki, Şakir; Miras Hukuku, Ankara, 1959
• Cotti, Fiorenzo, Commentaire du Droit des Successions (Art.457-640 CC ; Art.11-24 LDFR), Berne, 2012.
• Dural, Mustafa/Öz, Turgut; Türk Özel Hukuku C.IV, Miras Hukuku, İstanbul, 2019.
• Engel, Pierre, Contrat de Droit Suisse, Berne, 2000.
• Engel, Pierre, Traite Des Obligations En Droit Suisse Berne, 1997. (Obligations)
• Eren, Fikren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2019. (Genel)
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, 2019.
• Eren, Fikret/ Yücer Aktürk, İpek; Türk Miras Hukuku, Ankara, 2019.
• Gençcan, Ömer Uğur, Miras Hukuku, Ankara, 2016.
• Gregoire, Piller, Commentaire Romand, Code Civil II, Art 457-977 CC, Art. 1-61, Tit. Fin. CC, (Edit. (Pichonnaz, Pascal/Foex, Benedict/ Piotet, Denis), Bale, 2016.
• Guillaume, Florence ; La Responsabilité de l’exécuteur testamentaire, Quelques Actions en Responsabilité, Neuchâtel, 2008.
• Guinand, Jean, Le pouvoir de disposition de l’exécuteur testamentaire, Revue Suisse de Notariat et du Registre Foncier, n :57/1976, s.321-332.
• Guinand, Jean/ Stettler, Martin/ Leuba, Audrey; Droit de Successions, Zurich, 2005.
• Gümüş, Mustafa; Türk İsviçre Borçlar Hukukunda Vekilin Özen Borcu, İstanbul, 2001.
• İmre, Zahit/Erman, Hasan; Miras Hukuku, İstanbul, 2017.
• İnan, Ali Naim /Ertaş, Şeref/ Albaş, Hakan; Miras Hukuku, Ankara, 2008.
• Kılıçoğlu, Ahmet, Miras Hukuku, Ankara, 2015.
• Kocaağa, Köksal, Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi, Ankara, 2006.
• Kocaağa, Köksal, Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisinin Hukuki Niteliği, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2002, C.6; S.1, s.55 vd. (Hukuki Nitelik)
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip/Hatemi, Hüseyin/Serozan, Rona/Arpacı, Abdülkadir, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C.III, Prof. Dr. Rona Serozan, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, İstanbul, 2016.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip; Miras Hukuku, İstanbul, 1987.
• Lob, Jean ; Les Pouvoirs de l’exécuteur testamentaire en droit Suisse, Lausanne, 1952.
• Logoz, François, La délivrance du legs par l’exécuteur testamentaire, Journée du Droit Successoral, Berne, 2017, s.149-179.
• Müller, Christoph, Contras de Droit Suisse, Berne, 2012.
• Oğuzman, M. Kemal /Öz, M. Turgut; Borçlar Hukuku, C. III, İstanbul, 2018.
• Özcan, Cem, İsviçre Federal Mahkemesi’nin ATF 142 III 9 Kararı Işığında Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisinin Hukuki Sorumluluğu; Legal Hukuk Dergisi, 2019, C.17, S.199, s.2869-2884.
• Öztan, Bilge, Miras Hukuku, Ankara, 2019.
• Piotet, Paul, Droit Successoral, Bern, 1975.
• Riske, Olivier, La Responsabilité de l’exécuteur testamentaire, Commentaire de l’arrêt du TF 5A_363/2017 du 22 février 2018, HAVE/REAS 3/2018, s.275-280.
• Serozan, Rona; Sağlararası İşlem Yoluyla Ölüme Bağlı Kazandırma, İstanbul 1979.
• Steinauer, Paul-Henri, Le Droit des Successions, Berne, 2015.
• Tercier, Pierre, Le Droit des Obligations, Zurich, 2004. (Obligations)
• Tercier, Pierre, Les Contrats Spéciaux, Zurich/Bale/Genève, 2003.
• Thevenoz, Luc, Commentaire Romand, Code Des Obligations I, Art. 101, Basel, 2003, s.595-606.
• Thevenoz, Luc/ Werro, Franz, Commentaire Romand, Code Des Obligations I, Helbing&Lichtenhahn Verlag, Basel, 2003.
• Werro, Franz, Commentaire Romand, Code Des Obligations I, Art. 394-407, Basel, 2003, s.2021-2013.
• Yavuz, Cevdet, Borçlar Hukuku Dersleri, Özel Hükümler, İstanbul,2012