Elma ve Ayva Çeşitlerinde Çiçeklenmenin Farklı Dönemlerindeki Çiçek Tozlarının Canlılık ve Çimlenme Oranlarının Belirlenmesi

Year 2016, Volume: 9 Issue: 1, 1 - 4, 01.02.2016

Sinem Öztürk Erdem Çetin Çekiç

Abstract

Çiçekli bitkilerde çiçek tozu, bitkilerin generatif olarak generasyonun devamında çok önemli rol oynamasının yanında verim ve kalitede de
çok önemli bir etkendir. Melezleme yoluyla yapılan ıslah çalışmalarda canlı ve çimlenme gücü yüksek çiçek tozunun önemi daha da büyüktür.
Melezleme çalışmalarında ebeveynlerin çiçeklenme zamanları çoğunlukla aynı zamanda olmamaktadır. Başarılı bir melezleme için ana
bitkinin dişi organı reseptive haldeyken baba bitkiden canlı ve çimlenme kabiliyeti yüksek çiçek tozlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Ebeveynlerin
çiçeklenmeleri arasındaki sürenin çok uzun olması durumunda çiçek tozları değişik muhafaza şartlarında canlı olarak tutulabilmektedir. Gerek
muhafaza gerektiren durumlarda ve gerekse anlık in vivo melezlemelerde dış ortamdan yabancı tozu karışmadan, dolayısıyla çiçek tozları,
tomurcuklar daha açmadan alınması güvenilir döllerin elde edilmesinde önemlidir. Çiçek tozlarının canlılık ve çimlenme kabiliyetlerinin en
yüksek olduğu dönemin belirlenmeye çalışıldığı bu çalışmada, iki ayva çeşidi ve bir elma çeşidinde çiçek tozları; erken balon dönemi, geç
balon dönemi, çiçeklerin açılmasından sonraki birinci, ikinci ve üçüncü günlerinde alınan çiçek tozları kullanılmıştır. TTC testi ile çiçek tozu
canlılık düzeyleri belirlenirken, %10, %15 ve %20 şeker içeren Agar ortamında çiçek tozu çimlenme kapasiteleri belirlenmiştir. Çiçeklerin
canlılık düzeyleri çalışılan tüm çeşitlerde genelde geç balon döneminde ve çiçeklenmenin birinci gününde en yüksek bulunmuştur. Öte yandan,
en yüksek çiçek tozu çimlenme oranı; breaburn elma çeşidinde erken balon döneminde alınan ve % 15 şeker içeren ortamında elde edilirken,
eşme ve limon ayva çeşitlerinde ise erken balon döneminde alınan ve %10 şeker içeren ortamda gözlemlenmiştir.

Keywords

Çiçek tozu, canlılık, çimlenme, ortam, dönem

Determination of Pollen Viability and Germination Rate at Different Flowering Stages in Some Apple and Quince Cultivars

Abstract

Pollens are very important plant generative organs in flowering plants, which play very important role for next generation to continue as well as their effects on the yield efficiency and quality. In crossbreeding works, live pollens with high germination power are greatly desired. In some cases, parents used in hybridization do not flower at the same time. For a successful hybridization, pollens with high germination ability from male plant are needed when the female organ is reseptive. If the duration of flowering periods of parents are very different, pollens from male plant could be kept alive under suitable storage conditions until the female plant used in crossbreeding flowered. Either in vivo inbreeding or in the breeding with stored pollens, unopened flowers of female plant should be used to get reliable progenies before introducing foreign pollens from external. In this study aiming to determine the best period for the highest pollen viability and germination capability, the pollens of one apple and two quince cultivars were taken at the early balloon stage and late balloon stage of flower as well as in the first, second and third day after the flower open. The viability of pollens taken above stages of flowers were determined with TTC test, and were germinated in the agar medium containing 10%, 15% and 20% sugar in order to obtain their germination capacity. In general, the viability of pollens in all cultivars was the highest at the late balloon stage and in the first day of flowering. On the other hand, the highest pollen germination rate were obtained from the pollens taken at early balloon stage and germinated on the medium containing 15% sugar in breaburn apple cultivar, and on the medium containing 10% sugar in eşme ve limon quince cultivars

Keywords

pollen, viability, germination, medium, stage