Ege Bölgesi Sahil Kuşağına Uyumlu Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşit ve Genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
Öz
Bu
Çalışma, Ege Bölgesi Sahil Kuşağına uygun ümitvar arpa
hatlarının 2013-2014 üretim sezonunda verim ve kalite özelliklerini belirlemek
amacıyla, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme tarlaları ile Karacabey Tarım
İşletmesi tarlalarında kurulmuştur. Arazi denemeleri tesadüf blokları deneme
deseninde, dört tekerrürlü tek deneme şeklinde yürütülmüştür. Denemede Ege
Bölgesi Arpa Islah Araştırmaları projesinde ön plana çıkmış 20 adet arpa hattı
ile beraber beş adet (Kaya7794, Akhisar 98, Hilal, Sancak ve Bayrak) tescilli
çeşit standart olarak yer almıştır. Bu hat
ve çeşitlere ait tane verimi (kg/da), bin tane ağırlığı (g), hektolitre
ağırlığı (kg/hl), tane irilik oranı (%) ve protein oranı (%) özellikleri belirlenmiştir. Yürütülen çalışmada lokasyonların standartların ortalaması 359
kg/da olup deneme ortalamaları 395 kg/da olarak gerçekleşmiştir. Lokasyonlarda
en yüksek standart 409 kg/da ile Sancak olurken, en düşük standart 290 kg/da
ile Kaya7794 olmuştur. Lokasyonların ortalamasını 8 hat geçerken 506 numaralı
hat 552 kg/da ile en yüksek verimi verirken 548 kg/da ile 523, 522 kg/da ile de
509 numaralı hat 2 inci ve 3 üncü sıraları almıştır. Verim bakımından Menemen
lokasyonu ilk sırada yer almıştır. Yapılan elek analizinde 2.5+2.8 mm ve
üzerinde %95 irilik değeri ile 512 numaralı hat ilk sırada yer alırken bunu %92
irilik değeri ile 511 numaralı hat takip etmiş standartlardan Hilal çeşidi %91
irilik değeri ile üçüncü sırada yer almıştır. Tane iriliği bakımından Karacabey
lokasyonu ilk sırayı almıştır. Protein yüzdeleri bakımından Karacabey lokasyonu
ilk sırayı almış, hektolitre ve 1000 tane ağırlıkları bakımında lokasyonlar
birbirlerine yakın değerler vermişlerdir. Çalışma
sonunda en yüksek tane verimi 506, 523 ve 509 numaralı hatlardan, en yüksek bin
tane ağırlığı 508, 511 ve 521 numaralı hatlardan elde edilirken, 506, 515 numaralı
hatlar ve Sancak en yüksek hektolitre ağırlığı değerlerine ulaşmıştır. En
yüksek protein % si ise 515, 509, 507 ve 517 numaralı hatlardan elde
edilmiştir. Sonuçlara göre, Ege Bölgesi sahil kuşağına uyumlu ümitvar arpa
hatlarında; tane verimi ve bazı kalite kriterlerine göre 506, 523, 509, 522,
519, 512 ve 519 numaralı hatlar ümitvar olarak bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anonim, 2007. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. http://www.tuik.gov.tr
- Anonim, 2010. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. http://www.tuik.gov.tr
- Atlı A., Koçak N., Köksel H. ve Tuncer T., 1989.Yemlik ve maltlık arpada kalite kriterleri ve arpa ıslah progamlarında kalite değerlendirmesi. Arpa Malt Semineri, Konya, s. 23-37
- Bulgurlu Ş., 1971. Yemler. Ege Üni. Zir. Fak. Yayın No. 100. Ders Kitabı, Bornova, İzmir.
- Elgün A., Türker S. ve Bilgiçli N., 2001. Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Selçuk Üniv. Ziraat Fak. Gıda Müh. Bölümü. Yay. No: 2, Konya
- Engin A.,1989. Biralık arpalarda önemli kalite özellikleri ve bunların malt kalitesi üzerine etkileri.Arpa-Malt Semineri, S:38-41, Konya
- Engin A., Başgül A. ve Özkara R., 1999. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999, Konya, 524-531
- Çölkesen M., Cesurer L., Yürürdurmaz C., Demirbağ V., Çiçek A., Başgül A. ve Engin A., 1999. Kahramanmaraş koşullarına uygun yüksek verimli arpa çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongesi (15-18 Kasım) Cilt 1 (Genel ve Tahıllar) s: 234-239, Adana
- Kırtok Y. ve Genç İ., 1980. Çukurova koşullarında değişik kökenli arpa çeşitlerinin verim ve verim unsurları üzerine araştırmalar. TUBİTAK VII. Bilim Kongesi Yayın No: 552, TOAG Seri No: 115: 157-170
- Kün E., 1988. Serin iklim tahılları ders kitabı. A.Ü.Z.F.Yayınları, Yayın No: 1032/299, s:187-195, Ankara
- Poehlman M.I., 1985. Adaptation and distribution. barley, american society of agronomy Number 26 in the Series, Madison, Wisconsin
- Sarı N., İmamoğlu A., 2007. Yazlık arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin ege bölgesinde performanslarının belirlenmesi. Anadolu J. of AARI, 17(1): 1-7
Determination of Improved Barley Lines and Varieties Suitable for The Coastal Areas Conditions of Aegean Region
Öz
This study was
conducted to in 2013-14 growing seasons find out improved barley lines suitable
for Aegean Agricultural Research Instutue and Karacabey agricultural
enterprises field. Experimental design was
completely randomized blocks desingns with four replications for the field
trials. Following characters were assessed for 20 lines and five registered
varieties (Akhisar98, Vamıkhoca98, Kaya7794, Bornova92, Hilal): grain yield
(kg/da), 1000 grain weight (g),
hektoliter weight (kg/hl) and big grain rate (≥ 2.5 mm), and protein
days to spikeling. In the end of the study, the high yield improved barley
lines were lines 506.523 and 519, 1000 grain weights were higher for the lines
508.511 and 521 whereas lines 506.515 and Sancak had higher hektoliter. Protein rates were higher for the lines 515.505,
507 and 517 weight. According to results,
the improved barley lines 506, 523, 509, 522,
519, 512 and 519 were found out promising lines for The Coastal Areas of
Aegean Regıon for high yield, and some more guality properties.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anonim, 2007. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. http://www.tuik.gov.tr
- Anonim, 2010. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. http://www.tuik.gov.tr
- Atlı A., Koçak N., Köksel H. ve Tuncer T., 1989.Yemlik ve maltlık arpada kalite kriterleri ve arpa ıslah progamlarında kalite değerlendirmesi. Arpa Malt Semineri, Konya, s. 23-37
- Bulgurlu Ş., 1971. Yemler. Ege Üni. Zir. Fak. Yayın No. 100. Ders Kitabı, Bornova, İzmir.
- Elgün A., Türker S. ve Bilgiçli N., 2001. Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Selçuk Üniv. Ziraat Fak. Gıda Müh. Bölümü. Yay. No: 2, Konya
- Engin A.,1989. Biralık arpalarda önemli kalite özellikleri ve bunların malt kalitesi üzerine etkileri.Arpa-Malt Semineri, S:38-41, Konya
- Engin A., Başgül A. ve Özkara R., 1999. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999, Konya, 524-531
- Çölkesen M., Cesurer L., Yürürdurmaz C., Demirbağ V., Çiçek A., Başgül A. ve Engin A., 1999. Kahramanmaraş koşullarına uygun yüksek verimli arpa çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongesi (15-18 Kasım) Cilt 1 (Genel ve Tahıllar) s: 234-239, Adana
- Kırtok Y. ve Genç İ., 1980. Çukurova koşullarında değişik kökenli arpa çeşitlerinin verim ve verim unsurları üzerine araştırmalar. TUBİTAK VII. Bilim Kongesi Yayın No: 552, TOAG Seri No: 115: 157-170
- Kün E., 1988. Serin iklim tahılları ders kitabı. A.Ü.Z.F.Yayınları, Yayın No: 1032/299, s:187-195, Ankara
- Poehlman M.I., 1985. Adaptation and distribution. barley, american society of agronomy Number 26 in the Series, Madison, Wisconsin
- Sarı N., İmamoğlu A., 2007. Yazlık arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin ege bölgesinde performanslarının belirlenmesi. Anadolu J. of AARI, 17(1): 1-7
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-1 |
