SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ TÜRK SİYASİ HAYATINDA ÖZGÜN BİR SİYASAL PARTİ ÖRNEĞİ: ERGENEKON KÖYLÜ İŞÇİ PARTİSİ (EKİP)
Öz
II. Dünya Savaşı’nın bitiminden hemen sonra Türkiye ekonomik, siyasal
ve sosyal dönüşüm içerisine girmiştir ve bu minvalde siyasi hayata ilişkin en
önemli değişiklik hiç kuşkusuz çok partili hayata geçiştir. Seçim sisteminin
yenilenmesi ile cemiyetlerin ve partilerin sınıf esasına göre kurulmalarının
önündeki engellerin kaldırılması sonucunda özellikle 1946 yılında sayıları ile dikkat çeken farklı siyasal
eğilimdeki partiler kurulmaya başlamıştır.
Bu
partilerden Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi (EKİP) ismi ve tüzükte yer alan
ilkeleri ile “kurtuluşu” sembolize eden Türklüğün mitolojik simgelerine, aynı
zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş değerlerine ve hatta sol ideolojiye
özgü esaslara vurgu yapmaktadır. Parti, iddialı isminin yanısıra kurucusu Arif
Hikmet Adsız’ın trajik yaşam hikâyesi ile de dikkat çekmektedir.
Anahtar Kelimeler
Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi Siyasal Parti Soğuk Savaş Çok Partili Hayat
Kaynakça
- Akkerman, C.,“Demokrasi ve Türkiye'de Siyasi Partiler Hakkında Kısa Notlar”, Ankara 1950.
- Akyol, H., “Bölüne Bölüne Büyümek-Türkiye’de Sol Örgütler”, Phoenix Yayınları, Ankara 2010.
- Bayır, Ö. E, “Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde Solda Partileşme”, İ.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:45. (Ekim 2011), s.45-72.
- Ercilasun, A. B., “Atsız Türkçülüğün Mistik Önderi” Panama Yayıncılık, Ankara 2018.
- Gökmen, Ö., “Çok Partili Rejime Geçerken Sol: Türkiye Sosyalizminin Unutulmuş Partisi”, Toplum ve Bilim, Sayı:78, İstanbul 1998, s.161-186.
- Koçak, C., “Geçmişiniz İtinayla Temizlenir”, İletişim Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2011.
- Tökin, F. H., “Türkiye’de Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişmesi (1839-1965)”, Elif Yayınları, İstanbul 1965.
- Tunaya, T. Z., “Türkiye’de Siyasi Partiler (1859-1952)”, İstanbul 1952.
- Tunçay, Mete “Türkiye Cumhuriyeti’nde Sosyalizm (1960’a kadar)”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, Cilt: 7, İstanbul, s. 1951-1957
- Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi Tüzüğü, Madde 3, Öztürk Basımevi, İstanbul, 1949.
- Arif Hikmet Adsız’a ait Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan, Halk Partisi Genel Sekreterliğine hitaplı, 16 Mayıs 1946 tarihli mektup.
- Arif Hikmet Adsız’a hitaplı, ait Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Nafi Atuf Kansu imzalı, 04.06.1946 tarihli mektup.
- Cumhuriyet Gazetesi, 23 Haziran 1946, “Seçim Hazırlığı” başlıklı haber.
- Cumhuriyet Gazetesi, 6 Eylül 1949, “Ara Seçimler ve Partiler” başlıklı haber.
- Cumhuriyet Gazetesi, 7 Ekim 1952, “İnönü’nün İzmir’de Dünkü Nutukları” başlıklı haber.
- Milliyet Gazetesi, 24.05.1954, “Kayıp Parti Lideri Tımarhaneye Atılacak” başlıklı haber.
- Milliyet Gazetesi, 06.12.2008, “Demokrasinin kabiliyetsiz aktörleri” Hasan Pulur.
- Hürriyet Gazetesi, 27 Ocak 2008, “Nazım Hikmet’in bilinmeyen ziyareti”, Soner Yalçın.
A GENUINE POLITICAL PARTY EXAMPLE IN TURKISH POLITICAL LIFE OF COLD WAR PERIOD: ERGENEKON PEASANT LABOR PARTY (EPLP)
Öz
In the aftermath of World War II, Turkey
underwent an economic, political and social transformation and the most crucial
change regarding political life in this manner was undoubtedly the transition
to multi-party system. Upon the renewal of the election system and as a result
of clearing all the obstacles for establishing of the communities and parties
in accordance with hierarchy, parties with different political tendencies,
which drew attention with their numbers especially in 1946, have started to be
formed. Of all these parties, Ergenekon Peasant and Labor party (EPLP), with
its name and principles included in the policy guidelines, has put emphasis on
the mythological signs of Turkishness, which symbolizes “liberation”, as well
as the foundation values of Turkish Republic and even the principles belonging
to the left ideology. The party has also drawn attention with the tragic life
story of its founder Arif Hikmet Adsız as well as its attractive name.
Anahtar Kelimeler
Cold War Political Party Multi-party Life Ergenekon Peasant and Labor Party
Kaynakça
- Akkerman, C.,“Demokrasi ve Türkiye'de Siyasi Partiler Hakkında Kısa Notlar”, Ankara 1950.
- Akyol, H., “Bölüne Bölüne Büyümek-Türkiye’de Sol Örgütler”, Phoenix Yayınları, Ankara 2010.
- Bayır, Ö. E, “Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde Solda Partileşme”, İ.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:45. (Ekim 2011), s.45-72.
- Ercilasun, A. B., “Atsız Türkçülüğün Mistik Önderi” Panama Yayıncılık, Ankara 2018.
- Gökmen, Ö., “Çok Partili Rejime Geçerken Sol: Türkiye Sosyalizminin Unutulmuş Partisi”, Toplum ve Bilim, Sayı:78, İstanbul 1998, s.161-186.
- Koçak, C., “Geçmişiniz İtinayla Temizlenir”, İletişim Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2011.
- Tökin, F. H., “Türkiye’de Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişmesi (1839-1965)”, Elif Yayınları, İstanbul 1965.
- Tunaya, T. Z., “Türkiye’de Siyasi Partiler (1859-1952)”, İstanbul 1952.
- Tunçay, Mete “Türkiye Cumhuriyeti’nde Sosyalizm (1960’a kadar)”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, Cilt: 7, İstanbul, s. 1951-1957
- Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi Tüzüğü, Madde 3, Öztürk Basımevi, İstanbul, 1949.
- Arif Hikmet Adsız’a ait Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan, Halk Partisi Genel Sekreterliğine hitaplı, 16 Mayıs 1946 tarihli mektup.
- Arif Hikmet Adsız’a hitaplı, ait Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Nafi Atuf Kansu imzalı, 04.06.1946 tarihli mektup.
- Cumhuriyet Gazetesi, 23 Haziran 1946, “Seçim Hazırlığı” başlıklı haber.
- Cumhuriyet Gazetesi, 6 Eylül 1949, “Ara Seçimler ve Partiler” başlıklı haber.
- Cumhuriyet Gazetesi, 7 Ekim 1952, “İnönü’nün İzmir’de Dünkü Nutukları” başlıklı haber.
- Milliyet Gazetesi, 24.05.1954, “Kayıp Parti Lideri Tımarhaneye Atılacak” başlıklı haber.
- Milliyet Gazetesi, 06.12.2008, “Demokrasinin kabiliyetsiz aktörleri” Hasan Pulur.
- Hürriyet Gazetesi, 27 Ocak 2008, “Nazım Hikmet’in bilinmeyen ziyareti”, Soner Yalçın.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 38 Sayı: 65 |