Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Altında Türkiye’de Korunan Alanlar

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 40 - 52, 28.05.2021

Mehmet Özgür Çelik , Yakup Emre Çoruhlu

https://doi.org/10.51765/tayod.904206

Cited By: 2

Öz

Korunan alanlar; geçmişten günümüze kadar önemini korumuş; tarihi, kültürel, ekonomik, sosyal ve doğal özellikleri nedeniyle korunması gerekli alanlardır. Bu alanların etkin şekilde korunması, yönetilmesi ve gelecek nesillere aktarılması son derece önem arz etmektedir. Artan kentleşme baskısı ve yanlış arazi kullanımı gibi nedenler korunan alanların koruma-yönetim-kullanma sorunlarını derinleştirmektedir. Çalışmaya konu korunan alanlar ve bunlar ile ilişkili taşınmazlar için sürdürülebilir arazi yönetimi uygulamalarında neler yapılması gerektiği konusunda genel bir çerçeve çizilmiştir. Nesne tabanlı coğrafi veri modeli oluşturulmuş ve web ortamında sunumu gerçekleştirilmiştir. Böylelikle sürdürülebilir arazi yönetimi altında korunan alanlara ilişkin yeni bir bakış açısı geliştirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Korunan Alanlar, Arazi İdaresi, Coğrafi Veri Modeli, E-devlet, TUCBS

Kaynakça

• Aliefendioğlu, Y. & Tanrıvermiş, H. (2011). Türkiye’de Çevre Koruma Alanlarında arazi kullanımı ve Koruma Kararlarının Arazi Piyasalarına Etkileri: Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi Örneği, Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 46(1), 64-102.
• Bennet, R.M. & Molen, P.V.D. (2012). Greening the cadastre: incorporating natural- fuzzy boundaries. GIM International, 26(5), 20-23.
• Çelik, M.Ö. (2021). Korunan Alan Yönetimi İçin Nesne Tabanlı Coğrafi Veri Modeli Geliştirilmesi: Göksu Deltası Özel Çevre Koruma Bölgesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Çoruhlu, Y.E. & Yıldız O. (2017). Geographical Database for Object-Oriented Land Division Modelling in Turkey, Land Use Policy, 68, 212-221.
• Çoruhlu, Y.E. & Yıldız, O. (2018). Geographical data model for cultural immovable properties, Survey Review, 50, 363, 487-500.
• Çoruhlu, Y.E. (2007). Grafik Kadastro Sorunu ve Çözüm Olanaklarının Araştırılması: Trabzon İli Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Çoruhlu, Y.E., Demir, O. & Yılmaz, H. (2016). 'Kültür Varlığı Tescilli Taşınmazların, Kurucu Vakıfları Adına Tescili: Vakıflar Kanunu 30.Madde Uygulaması'. İstanbul Barosu Dergisi, 90, 35-58.
• Çoruhlu, Y.E., Uzun, B. & Yıldız, O. (2020). Zoning plan based legal confiscation without expropriation in Turkey in light of ECHR decisions. Land Use Policy, vol.95.
• Demir, O. & Çoruhlu, Y.E. (2009). Determining the property ownership on Cadastral works in Turkey. Land Use Policy, 26(1), 112-120.
• Demirel, Ö., Sarıkoç, E., Özdemir, B. & Pirselimoğlu, Z., (2005), Ülkemizde Koruma Bölgeleri (Milli Parklar) ile İlgili Sorunlar ve Yeni Korunan Alan Planlama Yaklaşımı. Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, Eylül, SDÜ, Isparta, Bildiriler Kitabı: 82-92.
• E-devlet, (2021). E-devlet kapsı, [23.03.2021], https://tr.wikipedia.org/wiki/EDevlet_(T%C3%BCrkiye)
• Erkan, H., Seylam, S.G. & Yaşayan, A. (2011). Arazi Yönetimi Kavramı ve Türkiye Gereksinimi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 18-22 Nisan 2011, Ankara.
• IUCN, (1994). Guidelines for Protected Area Management Categories. International Union for the Conservation of Nature, Gland, Sw and Cambridge, U. K.
• İnan, H.İ. & Yomralıoğlu, T. (2011). Arazi İdaresi İçin Konumsal Modelleme, HKMO Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 1, 104, 21- 29.
• Kalkınma, (2018). [Erişim Tarihi 24.03. 2021], http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/7/plan3.pdf
• Kaufmann, J. & Steudler, D. (1998). A Vision For A Future Cadastral System. Scientific Research, 167-173.
• Korunan Alan (2021), Korunan Alan İstatistikleri, [Erişim Tarihi 24.03. 2021], https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Menu/18/
• KTB, (2021a). Kültür ve Turizm Bakanlığı (KTB) Türkiye Geneli Sit Alanları İstatistikleri, [Erişim Tarihi 24.03. 2021], https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44973/turkiye geneli-sit-alanlari-istatistikleri.html. 25 Mart 2021.
• KTB, (2021b). Kültür ve Turizm Bakanlığı (KTB) Türkiye Geneli Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı İstatistiği, [Erişim Tarihi 24.03. 2021], https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44798/turkiye-geneli-korunmasi-gerekli-tasinmaz-kultur-varlig-.html
• Lemmen, C., Oosterom, P.V., Uitermark, H.T., Zevenbergen, J.A. & Cooper, A.K. (2011). Interoperable domain models: The ISO Land Administration Domain Model LADM and Its External Classes. In 28th Urban Data Management Symposium (UDMS 2011). Delft, The Netherlands.
• Murat, M.Ö. (2015). Tabiat Varlığı Nitelikli Arazi Nesnesi Yönetimine Esas Konumsal Veri Altyapılarının Geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, KaradenizTeknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Saralioğlu, M.Ö., Demir, O., Çoruhlu, Y.E. & Saralioğlu, E. (2019). Data model design for qualified natural protected area in Turkey, Survey Review, 51(365), 154-165.
• Sezen, J. (2017). Türkiye ve Dünyada Korunan Alanlara Yönelik Çevre Bilincinin Önemi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(2), 165-177.
• Steudler, D. (2014). Cadastre 2014 and Beyond. FIG Publication No:61. Copenhagen, Denmark: International Federation of Surveyors.
• Tarım Orman (2021). Korunan Alan İstatistikleri, [Erişim Tarihi 24.03. 2021], https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Menu/1
• Tarım Orman, (2019). Korunan Alanlar, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Yönetim Hizmetleri Daire Başkanlığı, [Erişim Tarihi: 24 Mart 2021], https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/Tabiat%20Koruma%20Durum%20Raporu/TKDR_TR_2019.pdf
• Tjia, D. & Coetzee, S. (2013). Application of the Land Administration Domain Model to the city of Johannesburg land information system. South African Journal of Geomatics, 2(3), 260-279.
• TKGM (2015). Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Oluşturma Faaliyetleri, [Erişim Tarihi: 23.03.2021], http://www.csb.gov.tr/db/cbs/editordosya/TUCS
• TKGM, (2014). Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Şube Müdürlüğü, [Erişim Tarihi: 22.03.2021], http://cbs.tkgm.gov.tr/uygulama.aspx.
• TVKBS, (2021). Tabiat Varlıklarını Koruma Bilgi Sistemi, [Erişim Tarihi 24.03. 2021], http://tvksays.csb.gov.tr/istatistik
• UNECE, (2021). United Nations Economics for Europe (UNECE), [Erişim Tarihi: 20.03.2021], https://unece.org/housing/working-party.
• UNESCO, (1972). Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage, [Erişim Tarihi: 20.03.2021], http://whc.unesco.org/archive/convention-en.pdf.
• Yılmaz, H., 2017. Taşınmaz Kültür Varlığı Korunma Alanları Coğrafi Veri Modeli Geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yomralıoğlu, T. (2011). Dünya’da Arazi Yönetimi. Türkiye’de Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Çalıştayı, İstanbul.
• 17959 Sayılı Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme, Kabul Tarihi: 23/5/1982, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 14/2/1983 Sayı: 140283, Sayfa: 64.
• 18318 Sayılı Milletlerarası Sözleşme, Kabul Tarihi: 9/1/1984, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 20/2/1984, Sayı: 200284, Sayfa: 96.
• 21937 Sayılı Ramsar Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 15/3/1994, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 17/5/1994 Sayı: 170594, Sayfa: 64.
• 22672 Sayılı Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme, Kabul Tarihi: 20/06/1996, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 22.12.1996 Sayı: 96/8125.
• 22860 Sayılı Milletlerarası Sözleşme, Kabul Tarihi: 25/12/1996, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 27/12/1996 Sayı: 96/8857, Sayfa: 75.
• 23258 Sayılı Özellikle Afrika'da Ciddî Kuraklık ve/veya Çölleşmeye Maruz Ülkelerde Çölleşmeyle Mücadele İçin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun, Kabul Tarihi: 11/2/1998, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 14/2/1998 Sayı: 23344.
• 2658 Sayılı Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşmeye Türkiye Cumhuriyetinin Katılmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun, Kabul Tarihi: 14/4/1982, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 20/4/1982 Sayı: 17670, Sayfa: 10.
• 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Anayasası, Kabul Tarihi: 18/10/1982, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 7/11/1982.
• 28358 Sayılı Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik. Kabul Tarihi: 19/7/2012, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 19/7/2021 Sayı: 23605, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 5.
• 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Kabul Tarihi: 21/7/1983, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 23/7/1983 Sayı: 18113, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 5 Cilt: 22 Sayfa: 444.
• 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu, Kabul Tarihi: 9/8/1983, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 11/8/1983 Sayı: 18132, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 5 Cilt: 22 Sayfa: 508.
• 3402 Sayılı Kadastro Kanunu, Kabul Tarihi: 21/6/1987, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 9/7/1987 Sayı: 19512, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 5 Cilt: 26 Sayfa: 229. 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu, Kabul Tarihi: 1/7/2003, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 11/7/2003 Sayı: 25165, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 5 Cilt: 42 Sayfa: 18.
• 5226 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Kabul Tarihi: 14/7/2004, Yayımlandığı Resmi Gazete; Tarih: 27/7/2021, Sayı: 25535.