Bazı biyopreparatların Culiseta longiareolata (Macquart) (Diptera: Culicidae) larvalarına etkinliğinin belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 61 - 71, 24.06.2019

Aylin Aydın , Enver Durmuşoğlu

https://doi.org/10.31019/tbmd.534536

Öz

Bu çalışma kapsamında sivrisinek larva mücadelesinde ruhsatlı bakteri içerikli iki biyosidal ürün ile Türkiye’den izole edilen üç yerel biyopreparatın, 2018 yılında Muğla ilinden toplanan Culiseta longiareolata (Macquart) (Diptera: Culicidae) larvalarına etkileri ve yerel izolatların sivrisinek mücadelesinde kullanım olanakları araştırılmıştır. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü’ndeki iklim odalarında laboratuvar koşullarında geç üçüncü dönem C. longiareolata larvaları ile yapılan denemelerde Bacillus sphaericus içeren VectoLex WDG ve Bacillus thuringiensis var. israelensis içeren VectoBac 12 AS ticari biyopreparatlarının arazi dozu, arazi dozunun yarı ve çeyrek dozu, B. sphaericus ÖE-1 izolatı içeren bir, Bacillus thuringiensis var. kenyae izolatı FDP-8 ve FDP-42 içeren iki yerel biyopreparatın % 0,025-10’luk dozları ile çalışılmıştır. Sonuç olarak; ruhsatlı biyopreparatların önerilen arazi dozu yarısında, Türkiye’den izole edilen B. sphaericus içeren yerel biyopreparatın % 0,2’lik dozunda C. longiareolata larvalarına karşı % 100 etkili olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Culiseta longiareolata, Bacillus sphaericus, Bacillus thuringiensis var. israelensis, Bacillus thuringiensis var. kenyae, larvisit

Kaynakça

• Aïssaoui, L. & Boudjelida, H., 2014. Larvicidal activity and influence of Bacillus thuringiensis (Vectobac G), on longevity and fecundity of mosquito species. European Journal of Experimental Biology, 4(1): 104-109.
• Al-Jaran, T. K. H. & Katbeh-Bader, A. M., 2001. Laboratory Studies on the Biology of Culiseta longiareolata (Macquart) (Diptera: Culicidae). Aquatic Insects, 23 (1): 11-22.
• Alten, B. & Çağlar, S.S., 2001. Vektör Ekolojisi ve Mücadelesi. Sağlık Bakanlığı, Ankara, 238 s.
• Amalraj, D., Sahu, S. S., Jambulingam, P., Boopathi-Doss, P. S., Kalyanosundaram, M. & Dass, P. K., 2000. Efficacy of aqueous suspension and granular formulations of Bacillus thuringiensis (Vectobac) against mosquito vectors. Acta Tropica, 75: 243-246.
• Ansari, M. A. & Razdan, R. K., 1999. Laboratory and field evaluation of Bacillus thuringiensis H-14 (Bt .H-14) granule formulation against Aedes aegypti in Delhi, India. Dengue Bulletin, 23: 94-98.
• Baruah, I. & Das, S. C., 1994. Laboratory and field evaluation of Bacillus thuringiensis and Bacillus sphaericus against mosquito larvae. The Journal of Communicable Diseases, 26 (2): 82-87.
• Becker, N., Petric, D., Zgomba, M., Boase, C., Dahl, C., Madon, M. & Kaiser, A., 2010. Mosquitoes and Their Control. Spinger, Berlin, 551 p.
• Berry J. W., Novak G. M., Khounlo S., Rowley A. W. & Melchior L.G., 1987. Efficacy of Bacillus sphaericus and Bacillus thuringiensis var. israelensis for control of Culex pipiens and floodwater Aedes larvae ın Iowa. Journal of the American Mosquito Control Association, 3(4): 579-582. Boudjelida, H., Aïssaoui, L., Bouaziz, A., Smagghe, G. & Soltani, N., 2008. Laboratory evaluation of Bacillus thuringiensis (Vectobac WDG) against mosquito larvae, Culex pipiens and Culiseta longiareolata. Communications in Agricultural and Applied Biological Sciences, 73(3): 603-609.
• Bravo, A., Gill, S.S. & Soberon, M., 2007. Mode of action of Bacillus thuringiensis Cry and Cyt toxins and their potential for insect control. Elsevier Toxicon, 49: 423-435.
• Çetin, H., 2018. Sivrisineklerin Biyolojileri, Ekolojileri, Mücadeleleri, s 105-113. Biyosidal Uygulamalarında Mesul Müdürlük Eğitimi Ders Notları. (Ed. İ. Şencan). TC. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı, 286 s.
• Çökmüş, C., 1989. Bacillus sphaericus’un sivrisineklere etkisi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, 74 s.
• Dadaşoğlu, F., 2007. Sera ve tarla zararlılarına karşı etkili biyoajan bakteri strainlerinin izolasyonu ve tanısı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Bitki Koruma Anabilim Dalı, 92 s.
• Demirbağ, Z., Nalçacıoğlu, R., Katı, H., Demir, İ., Sezen, K. & Ertürk, Ö., 2008. Entomopatojenler ve Biyolojik Mücadele. Esen Ofset Matbaacılık, Trabzon, 325 s.
• Doğaroğlu, T., 2008. Culiseta longiareolata (Macquart, 1838) ve Culex pipiens L. (Diptera: Culicidae) larvalarına karşı Bacillus sphaericus ve Bacillus thuringiensis var. israelensis’in etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Biyoloji Anabilim Dalı, 50s.
• Durmuşoğlu, E. 2015. Kent zararlıları ile etkili bir mücadele için Muğla ili mücavir alanında yapılan arazi çalışması ve öneriler. s 95-182. Entegre Vektör Mücadele Hizmeti (Ed. H. Koç, Ü. Paşalı & B. Kallem). Demircioğlu Matbaacılık. Ankara. 366 s.
• Durmuşoğlu, E. & N. Güz, 2018. Muğla ili büyükşehir mücavir alanlarında sivrisinek türlerinin üreme alanları ve mevsimsel değişikliklere göre belirlenmesi. s 185-308. Entegre Vektör Mücadele Hizmeti (Ed. H. Koç, Ü. Paşalı & B. Kallem). Demircioğlu Matbaacılık. Ankara. 366 s.
• Durmuşoğlu, E., Aydın, A. & Palaoğlu, E., 2018. Muğla ilinde Culex pipiens ve Culiseta longiareolata popülasyonlarının larvisitlere duyarlılık düzeyinin belirlenmesi. s 315-366. Entegre Vektör Mücadele Hizmeti (Ed. H. Koç, Ü. Paşalı & B. Kallem). Demircioğlu Matbaacılık. Ankara. 366 s.
• Fauna Europea, https://fauna-eu.org/. (Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2018).
• Gezelbash, Z., Vatandoost, H., Abai, M. R., Raeisi, A., Rassi, Y., Hanafi-Bojd, A. A., Jabbari, H. & Nikpoor, F., 2012. Laboratory and field evaluation of two formulations of Bacillus thuringiensis M-H-14 against mosquito larvae in the Islamic Republic of Iran. Eastern Mediterranean Health Journal, 20 (4): 229-235.
• Glare, T. R. & O Callaghan, M., 1998. Environmental and Health Impacts of Bacillus thuringiensis israelensis. Report for the Ministry of Health, Biocontrol and Biodiversity, Grasslands Division, Lincoln, 58 p.
• Güncan, A. & Durmuşoğlu, E., 2004. Bitkisel kökenli doğal insektisitler üzerine bir değerlendirme. Hasad, 233:26-32.
• Güz, N. & Kılınçer, N., 2012. Böcek sistematiğinde moleküler markörlerin kullanımı. Türkiye Entomolomoloji Bülteni, 2 (2): 125-145.
• İmanzade, Z., 2008. KKTC'de görülen sivrisineklerin erişkinlerine karşı kullanılan sentetik piretroidlerin sahada, biyolojik larvasitlerin (Bti- Bacillus thuringiensis var. israelensis) Culex pipiens larvalarına karşı laboratuvarda etkinliklerinin incelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 141 s.
• İnci, A. & Düzlü, Ö., 2009. Vektörler ve Vektörlerle Bulaşan Hastalıklar. Erciyes Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 6: 54-63.
• Katbeh-Bader, A., Khyami-Horani, H. & Mohsen, Z. H., 1999. Effect of temperature on the susceptibility of Culiseta longiareolata (Macquart) (Dipt., Culicidae) to two standard strains of biocontrol bacteria. Journal of Applied Entomology, 123: 629-631.
• Koul, O. & Dhaliwal, G. S., 2002. Microbial Biopesticides. Taylor and Francis, Londan, 330 p.
• Lacey, L. A., & Inman, A., 1995. Efficacy of granular formulations of Bacillus thuringiensis (H- 14) for the control of Anopheles larvae in rice fields. Journal of the American Mosquito Control Association, 1(1): 38-42.
• Lee, Y. W., & Zairi, J., 2006. Field evaluation of Bacillus thuringiensis H-14 against Aedes mosquitoes. Tropical Biomedicine, 23(1): 37–44.
• Misra H. S., Khairnar N. P., Mathur M., Vijayalakshmi N., Hire R. S., Dongre T. K. & Mahajan S. K., 2002. Cloning and characterization of an insecticidal crystal protein gene from Bacillus thuringiensis subspecies kenyae. Journal of Genetics, 81: 5–11.
• Polat, E., Altınkum, S. M., Yılmaz, F, Turan-Uzuntaş, S. & Bağdatlı, Y., 2016. İstanbul’un sivrisinek faunası ve Culex pipiens larvalarının Bacillus cinsi bakterilere karşı duyarlılığı. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 73(2): 149-156.
• Seleena, P., Lee, H. L., Nazni, W. A., Rohani, A., & Kadri, M. S., 1996. Microdroplet Mosquitocidal Bacillus thuringiensis Using Ultra-Low Wolume Generator For the Control of Mosquitoes. The Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health, 27(3): 628-632.
• Şimşek, F. M. & Günay, F., 2017. Sivrisinekler (Diptera: Culicidae) vektörlükleri ve mücadelesi. s 38. Vektör Artropadlar ve Mücadelesi. (Ed. Y. Özbel). Türkiye Parazitoloji Derneği, İzmir, 517 s.
• Tozlu, E., Dadaşoğlu F., Kotan R. & Tozlu G., 2011. İnsektisidal effect of some bacteria on Bruchus dentipes Baudi (Coleoptera: Bruchidae). Fresenius Environmental Bulletin, 918-923.
• Upadhyay, K. Y., 2003. Advances In Microbial Control Of Insect Pests. Springer Science and Business Media, New York, 323 p.
• WHO, 2015. Guidelines for Laboratory and Field Testing of Mosquito Larvicides. 36.
• Yıldırım, E., 2009. Kentsel Entomoloji. Yavuzlar Matbaası, Dışkapı, Ankara, 115 s.