NEVÂDİRÜ’Ş-ŞEBÂB’DAKİ DOĞU TÜRKÇESİ (ÇAĞATAY TÜRKÇESİ) VE ALİ ŞÎR NEVAYÎ’Yİ ANLAMAK

Year 2018, Volume: 119 Issue: 234, 11 - 36, 25.06.2018

Mehmet Metin Karaörs

Abstract

Türk yazı dilinin Eski Türkçe devresinden sonra Türk coğrafyasının kuzeye ve batıya doğru genişlemesi sonucunda ortaya çıkan Kıpçak ağzından doğmuş Kuzey Türkçesi, Karluk ağzından doğmuş Doğu Türkçesi ve Oğuz ağzından doğmuş Batı Türkçesi; tarihi Türk lehçeleri ile bugünkü yaşayan Türk lehçelerini oluşturmuştur. Bugünkü Türk topluluklarının en büyük sorunu ortak bir alfabeye sahip olamadıkları için birbirlerini anlayamama sorunudur. Türk Dünyası’nda ortak bir alfabeye sahip olmak, dil ve kültür birliğinin daha çok pekişmesinin güçlenmesinin ilk adımıdır. Bu konuda yapılan çalışmalar, bugün eski hızını kaybetmiş durumdadır. Bu yazıda doktora tez çalışması olarak incelediğimiz Nevayî’nin ikinci divanı Nevadirü’ş-Şebâb’ın dış yapı (Türkçe kökenli kelimeler, alıntı kelimeler ve tamlamalar) bakımından ve bazı gazellerin iç yapı (metin şerhi) bakımından açıklanması ve değerlendirilmesi yoluna gidilmiştir.

Keywords

Nevayî, Doğu Türkçesi, Nevâdirü’ş-Şebâb, Ortak Türk Yazı Dili, Türk Lehçelerinin Birbirini Anlaması

References

• KARAÖRS, M. Metin: Ali Şîr Nevayî, Nevâdirü’ş-Şebâb, TDK Yay., 2. Baskı, Ankara 2016.