AHMET EMİN YALMAN’IN “KIZIL RUHLU KARA KUVVET” YAZISI VE KONYA'DAKİ AKİSLERİ

Yıl 2021, Cilt: 127 Sayı: 250, 205 - 230, 19.02.2021

İsmet Türkmen , Betül Tekinsoy

Öz

Demokrat Parti (DP) döneminde iktidar ve muhalefetin birbirini eleştirdiği en önemli tartışma konularından birisi de laiklik ve irtica meseleleri olmuştur. Bu dönemde laik düzen karşısında olan çevreler inkılaplardan geri adım atılması için harekete geçmişler, Atatürk’e ve onun heykellerine yönelik saldırılar düzenlemişlerdir. Ülke genelinde olduğu gibi Konya’da da 1950-1960 arası DP iktidarında az da olsa Atatürk inkılaplarına karşı faaliyetlerin meydana geldiği ve bunların basına yansıdığı görülmektedir. Ancak genel olarak bakıldığında Konya’da DP döneminde inkılap aleyhtarlığı ve irticai faaliyetlerin az olduğu, bu münferit hadiselere sebebiyet verenlerin ise yakalanarak cezalandırıldığı görülmektedir. Buna rağmen ulusal basında olduğu gibi Konya basınında da Atatürk inkılapları aleyhtarlığının ve irticai faaliyetlerin artacağı endişesi gündemi meşgul eden tartışma konularından biri olmuştur. DP’nin Kadınhanı ilçe kongresinde bir delege tarafından “kadınlar çarşafa” sloganının atılması; fes, sarık ve Arap harflerinin geri istenmesi gerek ulusal basında gerekse Konya basınında büyük tepkilere neden olmuştur. Konya halkının Atatürk ve inkılaplarına yönelik aleyhte faaliyetlere ve her türlü irticai harekete karşı tepki göstermesine rağmen; ulusal basında Konya’da irticai faaliyetlerin olduğuna dair yazılar da yazılmıştır. Bu durumun en bariz örneği ise, Vatan gazetesinin 12 Mart 1951 tarihli sayısında Ahmet Emin Yalman’ın,“Kızıl Ruhlu Kara Kuvvet” başlığı ile Konyalılara ithaf edilen başyazısıdır. Dönemin Konya gazeteleri Ahmet Emin Yalman’ın bu iddiaları karşısında kayıtsız kalmadı ve gazete sütunlarında yer verdikleri köşe yazıları ile tepkilerini dile getirdi. Konya halkı da düzenledikleri mitingler aracılığı ile hassasiyetlerini ortaya koymaya çalışmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Konya, Ahmet Emin Yalman, Kara Kuvvet, İrtica

Kaynakça

• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı- Cumhuriyet Arşivi: BCA, 030-01-18-100-27. Resmi Gazete Babalık, Gürses, Yeni Konya, Yeni Meram AĞAOĞLU, Fahri, “Yalman ve Emsali’nin Maksatları Nedir?”, Yeni Meram, 8 Haziran 1951, Y. 1, S. 279, ss. 2. BAYDUR, Cemil Şerif, “İnkılaplarımızı Nasıl Korumalıyız”, Yeni Konya, 3 Eylül 1955, Y. 7, S. 2233, ss. 2-3.