Effects of the Earthquake on High School Students' Patterns of Religious Beliefs-Attitudes-Behaviors: A Qualitative Study on the 2023 Diyarbakır Earthquake

Year 2024, Issue: 9, 63 - 98, 30.06.2024

Rahime Şule Önen , Muhammed Kızılgeçit

https://doi.org/10.59379/tdpd.1466670

Abstract

Earthquakes are a harsh reality for Turkey and generally appear as a recurring phenomenon. Most recently, on February 6, 2023, two major earthquakes, referred to as the disaster of the century, occurred 9 hours apart with epicenters in Kahramanmaraş's Pazarcık district (7.7 magnitude) and Elbistan district (7.6 magnitude), severely affecting 11 of our provinces. The destructiveness of this significant earthquake was immense. The earthquake particularly affected children and adolescents more severely. In this process, especially children and adolescents faced various problems not only with the physical wounds of the earthquake but also with its psychological and belief dimensions. Our study focuses on the effects of the severe and widespread earthquake that occurred on February 6, 2023, on the religious beliefs and behaviors of high school students in their adolescence. The purpose of the research is to understand the religious approaches of high school students towards the earthquake during this period when the effects of the February 6 earthquake, which occurred eight months ago, are still ongoing and to determine whether the earthquake has caused any changes in their religious perspectives and practices. The study was conducted using the case study design, a qualitative research method, and interviews were chosen as the data collection tool. Case study research requires investigating a situation within its real-life, current context, or environment. In this context, interviews were conducted with high school students aged 15-18 (n=15) who experienced the earthquake. As a result of the study, it was observed that young people in this age group had to cope with various negative emotions after the 2023 earthquake, experiencing emotional traumas that varied from person to person but persisted for some time. The youth interpreted the earthquake in different ways from emotional, theological, and geological perspectives. It was found that the earthquake generally led to positive behavioral changes in this age group and that they preferred emotion-focused coping methods. The disaster led to a positive change in their beliefs, causing the youth to question their religious beliefs and conduct self-reflection to address their deficiencies in religious matters. Similarly, it resulted in a permanent and positive change in their religious behaviors. However, it was also observed that, although minimal, the disaster caused some adolescents to lose hope in life and move away from religious practices.

Keywords

Psychology of religion, Earthquake, Adolescence, Religious belief, Religious attitude, Religious behaviour

Depremin Lise Öğrencilerinin Dinsel İnanç-Tutum-Davranış Örüntüleri Üzerindeki Etkileri: 2023 Diyarbakır Depremi Üzerine Nitel Bir Araştırma

Abstract

Depremler, Türkiye’nin acı gerçeklerinden olup genellikle tekrarlanan bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. En son 6 Şubat 2023 tarihinde asrın felaketi olarak adlandırılan ve 9 saat arayla meydana gelen merkez üssü sırasıyla Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olan 7,7 ve Elbistan ilçesi olan 7,6 büyüklüğünde iki büyük deprem meydana gelmiş ve 11 ilimiz bu depremden ciddi şekilde etkilenmiştir. Yaşanan bu büyük depremin yıkıcılığı da büyük olmuştur. Deprem özellikle çocuklar ve ergen yaştaki gençleri daha fazla etkilemiştir. Bu süreçte özellikle çocuklar ve ergenlik çağındaki bireyler depremin fiziki yaralarının yanı sıra psikolojik ve inanç boyutuyla da çeşitli sorunlarla karşılaşmışlardır. Çalışmamızda, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen şiddeti ve etki alanı oldukça büyük olan depremin ergenlik çağındaki lise öğrencilerinin dinî inanç ve davranışları üzerindeki etkileri araştırma konusu yapılmıştır. Araştırmanın amacı, üzerinden sekiz ay geçen 6 Şubat depreminin etkilerinin devam ettiği bu süreçte lise öğrencilerinin depreme yönelik dinî yaklaşımlarını anlamaya çalışmak ve depremin dinî bakış açısı ve dinî yaşayışlarında herhangi bir değişikliğe yol açıp açmadığını tespit etmektir. Çalışma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması ile yapılmış olup veri toplama aracı olarak görüşme tercih edilmiştir. Durum çalışması araştırması gerçek yaşamın, güncel bağlam ya da ortamın içindeki bir durumun araştırılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda 15-18 yaş aralığında depremi yaşayan lise öğrencileriyle (n=15) mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda, bu yaş gurubundaki gençlerin 2023 Diyarbakır depremi sonrası çeşitli olumsuz duygularla başa çıkmak durumunda kalarak duygusal travmalar yaşadıkları ve bu duygusal travmaların kişiden kişiye farklılık gösterse de bir süre devam ettiği görülmüştür. Gençler depremi duygusal, teolojik ve jeolojik bakış açısıyla farklı şekillerde anlamlandırmışlardır. Depremin bu yaş grubu bireylerde çoğunlukla olumlu davranış değişikliğine yol açtığı ve başa çıkma metodu olarak ise duygu odaklı başa çıkma yöntemini tercih ettikleri görülmüştür. Yaşanan felaket gençlerde inanç açısından olumlu bir değişikliğe yol açarak dinî inançlarını sorgulama, dinî konulardaki eksiklerini giderme konusunda iç muhasebe yapmalarına neden olmuştur. Aynı şekilde dinî davranış açısından da kalıcı ve olumlu bir değişimine neden olmuştur. Ancak az da olsa hayata dair ümit kırıklıklarına neden olarak ergenleri dinî davranışlardan uzaklaştırabildiği de görülmüştür.

Keywords

Din psikolojisi, Deprem, Ergenlik, Dinsel inanç, Dinsel tutum, Dinsel davranış

Ethical Statement

Etik beyan formu ektedir.

Supporting Institution

yok

Thanks

yok

References

• Argyle, M., & Hallahmi, B. B. (1992). Yaş ve din. (A. Kurt, Çev.). Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 319-331.
• Atkinson, J. (2017). Journey into social activism: Qualitative approaches. New York: Fordham University Press.
• Ayten, A. vd. (2012). Dini başa çıkma, şükür ve hayat memnuniyeti ilişkisi: Hastalar, hasta yakınları ve hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12(2), 45-79.
• Bahadır, A. (1994). Ergenlik döneminde dini şüphe ve tereddütler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa: Uludağ Üniversitesi.
• Bilgin, B. (1998). Eğitim bilimi ve din eğitimi. Ankara: Gün Yayınları.
• Buhârî, E. A. M. b. İ. (2002). el-Câmiu’s-Sahîh. Beyrût: Daru İbn Kesir.
• Bulut, İ., & Koç, A. (2022). Covid-19 salgını inanç ilişkisi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 22(1), 281-312.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Ceylan, İ., & Yapıcı, A. (2020). Dehşet yönetimi kuramı ve dinî dünya görüşü bağlamında ölüm korkusuyla başa çıkma: Ankara terör saldırıları üzerine nitel bir araştırma. Turkish Studies - Religion, 15(4), 643-666.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cropley, A. (2022). Qualitative research methods: A practice-oriented introduction. Hamburg: Editura Intaglio.
• Duman, Z. (2016). Sosyolojik açıdan deprem ve din. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Fowler, J. W. (2000). İman bilincinin evreleri. (A. U. Mehmedoğ-lu, Çev.). M.Ü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19, 85-104.
• Gülmez, Ü. (2008). Deprem tecrübesi yaşayan bireylerde dinsel anlamlandırma biçimleri ve tutumlar (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstan-bul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürsu, O. (2011). Ergenlik döneminde psikolojik sağlık ve dindarlık ilişkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sos-yal Bilimler Enstitüsü.
• Holdcroft, B. (2006). What is religiosity? Catholic Education: A Journal of Inquiry and Practice, 10(1), 89-103.
• Hökelekli, H. (1998). Din psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Işık, Ö. vd. (2012). Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 82-123.
• Kalgı, M. E. (2021). Covid-19 salgınına yakalanan kişilerde dindarlık ve dinî başa çıkma. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 21(1), 131-150.
• Karabulut, D. (2018). Doğal afetlerin çocuklar ve gençler üzerindeki et-kileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karaca, F. (2016). Dini gelişim psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık.
• Karacoşkun, M. D. vd. (2021). Din psikolojisi (M. D. Karacoşkun, Ed.). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Karaman, F. (2020). Tevekkül, kader bağlamında deprem ve so-rumluluk bilinci. Diyanet İlmî Dergi, 56, 903-936.
• Kayacan, Ş. (2022). Z kuşağında dini şüphe (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Kayıklık, H. (2005). Psikolojik açıdan inanç, iman ve şüphe. An-kara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1, 133-155.
• Kayıklık, H. (2006). Bireysel dindarlığın boyutları. İslami Araştır-malar Dergisi, 19(3), 491-499.
• Kızılgeçit, M. (2021). Yalnızlık, umutsuzluk ve dindarlık. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Kızılgeçit, M. vd. (2021). Koronavirüs (Covid-19) korkusu ve di-ni yönelim. [İçinde] Birey, toplum ve din. (ss. 391-435). İstanbul: Çamlı-ca Yayınları.
• Köse, A., & Küçükcan, T. (2006). Deprem ve din. İstanbul: Emre Yayınları.
• Kroll-Smith, J. S., & Couch, R. S. (1987). A chronic technical di-saster and the irrelevance of religious meaning: The case of Centralia, Pennsylvania. Journal for the Scientific Study of Religion, 26(1), 25-37.
• Kula, N. (2002). Deprem ve dini başa çıkma. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 234-255.
• Lupfer, M. B. vd. (1992). The use of secular and religious attributions to explain everyday behavior. Journal for the Scientific Study of Reli-gion, 31(4).
• Makwana, N. (2019). Disaster and its impact on mental health: A narrative review. Journal of Family Medicine and Primary Care, 8(10), 3090-3095.
• Newman, J. S., & Pargament, K. I. (1990). The role of religion in the problem-solving process. Review of Religious Research, 31(4), 390-404.
• Okumuş, E. (2002). Tabi afetler, din ve toplum. İslami Araştırmalar Dergisi, 15(3).
• Peker, H. (2012). Kur’an’a göre dindarlığın boyutları. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(2), 41-49.
• Sami, S. vd. (2020). COVID-19 sürecinde gençlerde hayatın an-lamına yönelik değişim ve dönüşümler. Gaziantep Üniversitesi İlahiyat Akademi Dergisi, 12, 217-256.
• Sayar, K., & Dinç, M. (2020). Psikolojiye giriş. İstanbul: Dem Yayınları.
• Şentürk, H. (2010). Din psikolojisine giriş. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tarhan, N. (2000). Deprem psikolojisi. Kur’an Mesajı İlmi Araştırmalar Dergisi, 22, 23, 24, 107-112.
• Yaparel, R. (1994). Depresyon ve dini inançlar ile tabiatüstü ne-densel yüklemeler arasındaki ilişkiler. D.E.Ü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8, 275-299.
• Yapıcı, A. (2003). Fiziksel ve sosyal hadiselere sebep atfetmede dinin rolü. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(1), 127-165.
• Yapıcı, A. (2020). Şüphe ve inanç kıskacında gençlerin din ve dindarlık algıları. İlahiyat Akademi, 12, 1-44.
• Yapıcı, A. (2021). Ruh sağlığı ve din. Adana: Karahan Yayınları.
• Yavuz, A., & Dikmen, S. (2015). Doğal afetlerin zararlarının finansmanında kullanılan afet öncesi finansal araçlar. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 3(2), 303-322.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.