The Role of Tourism in Development of Azerbaijan Economy: Implementation of Turkey Experience

Year 2021, Volume: 6 Issue: 2, 275 - 295, 31.12.2021

Elbrus Gaziyev Ebru Z. Boyacıoğlu

https://doi.org/10.37847/tdtad.977689

Abstract

Aim: In the modern world, tourism is one of the dynamic and rapidly developing sector. The Republic of Azerbaijan benefits from the developments of tourism and the importance of tourism is increasing day by day. After the oil sector, the sector that Azerbaijan has focused its attention the most is tourism, the declaration of 2011 as the "Tourism Year" is an indication of this. Tourism oriented policies and supports have been developed in Azerbaijan. Despite all the efforts, the economic development targets have not been fully realized. It is aimed to determine the tourism potential of Azerbaijan and to develop strategies by examining the current situation of tourism. It has been prioritized to identify the state mechanisms for the development of tourism and the problems that arise. Azerbaijan attaches importance to optimal policies of tourism oriented countries in order to develop tourism. Turkey is the country closest to Azerbaijan both economically, culturally and politically and has tourism experience since 1980. Policy recommendations regarding Azerbaijan tourism have been tried to be formed within the framework of Turkey's tourism experience.
Method: Using a descriptive research method, a SWOT analysis was made on the strengthening of Azerbaijan tourism and policy proposals were discussed within the framework of Turkey's experience. Comparative research, one of the descriptive research types, was applied.
Findings: As a result of the study, it was determined that tourism sector has a driving force potential for the economy of Azerbaijan. It is presented as a study proposal that practices similar to the policies in Turkey's tourism development process can also be effective for Azerbaijan. In addition, ending the war situations and develop international cooperation have been identified as other priority issues for tourism development.
Discussion: Despite all its positive reflections, the fact that tourism is frequently affected by external factors should not be ignored. Political issues and health problems such as the Covid 19 pandemic are among the important problems of all countries as much as Azerbaijan. For minimizing these negative effects, it is presented as a study proposal that focusing on the optimization of tourism-oriented policies

Keywords

Economic development, Azerbaijan, Turkey, Tourism, SWOT

Azerbaycan Ekonomisinin Gelişiminde Turizmin Yeri: Türkiye Tecrübesinin Uygulanabilirliği

Abstract

Amaç: Modern dünyada turizm, dinamik yapısı ile en hızla gelişen sektörlerinden biridir. Azerbaycan turizmin ekonomik etkilerinden yararlanmakta ve turizmin önemi her geçen gün artmaktadır. Petrol sektörünün ardından en çok dikkatini yönlendirmiş olduğu sektörün turizm olduğunu belirtmek mümkündür. Azerbaycan’da 2011 yılının “Turizm Yılı” olarak ilan edilmesi bunun göstergesidir. Azerbaycan’da turizm odaklı politikalar üretilmiş ve turizme destek programları geliştirilmiştir. Tüm çalışmalara rağmen ekonomik büyüme hedefleri tam olarak gerçekleşememiştir. Çalışmada Azerbaycan’ın turizm potansiyelinin belirlenmesi ve stratejiler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Azerbaycan’da turizmin mevcut durumu incelenerek, turizmin gelişimine yönelik devlet mekanizmaları ve karşıya çıkan sorunların tespit edilmesi önceliklendirilmiştir. Azerbaycan, turizmi geliştirmek adına çeşitli ülkelerin turizm politikalarının optimal ölçekte kullanılmasına önem vermektedir. Azerbaycan’a hem ekonomik, hem kültürel, hem de siyasi açıdan en yakın ve 1980 den beri turizm tecrübesine sahip ülke Türkiye’dir. Bu nedenle çalışmada Azerbaycan turizmine ilişkin politika önerileri Türkiye turizm tecrübesi çerçevesinde oluşturulmaya çalışılmıştır.
Yöntem: Çalışmada betimsel araştırma yöntemi kullanılarak Azerbaycan turizminin mevcut durumu incelenmiş ve SWOT analizi yapılmıştır. Betimleyici araştırma türlerinden karşılaştırmalı araştırma uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışma sonucunda turizmin Azerbaycan ekonomisi için itici güç potansiyelinde bir sektör olduğu belirlenmiştir. Türkiye’deki turizm gelişim sürecindeki politikalara benzer uygulamaların Azerbaycan için de etkili olabileceği çalışma önerisi olarak sunulmuştur. Ayrıca turizm gelişimi için siyasi istikrarsızlık ve savaş durumlarının son bulması, uluslararası işbirliğinin tesisi diğer öncelikli konular olarak tespit edilmiştir.
Tartışma: Tüm olumlu yansımalarına rağmen turizmin dış faktörlerden sıklıkla etkilendiği gerçeği gözardı edilmemelidir. Yaşanılan siyasi sorunlar, Covid 19 pandemisi gibi sağlık problemleri Azerbaycan kadar tüm ülkelerin önemli sorunları arasında gelmektedir. Bu olumsuz etkileri minimize ederek turizm odaklı politikaların optimizasyonuna ivedilikle yönelinmesi çalışma önerisi olarak sunulmaktadır.

Keywords

Ekonomik Gelişme, Azerbaycan, Türkiye, Turizm, SWOT

References

• Ali Alirzayev - Saida Aslanova, Turizmin Gelişiminin Sosyo-Ekonomik Problemleri, Bakü 2006.
• Anthony.M. Orum, Turizm Planlaması ve Destinasyon Pazarlaması, B.D-Bingley 2019.
• Aydan Zərbəliyeva, “Kişik və Orta Sahibkarlığın Maliyələşməsi Yönleri: Dünya Təcrübesi Kontekstinde”, Tourism and Hospitality Studies, Bakı,2017.
• Ayten Zehra, “Turizmin İnkişafı Üçün İstanbul Modeli Tətbiq Olunacaq”, https://azvision.az/news/190579/-turizmin-inkisafi-ucun-istanbul-modeli-tetbiq-olunacaq.html,(29.09.2019).
• Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı Kararnamesi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2003-cü il 27 sentyabr tarixli 935 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir, https://president.az/articles/31749, (12.12.2020).
• Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi, Turizm Alanı Üzere Esas İstatistik Göstericiler, https://www.stat.gov.az/source/tourism/, (2010-2016).
• Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Azerbaycan və Türkiye Arasında Turizm İlişkilerinin Kalkınması Her Zaman Ön Plandadır, http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/azerbaycan-ve-turkiye-arasinda-turizm-elaqelerinin-genislendirilmesi-daim-diqqet-merkezindedir, (26.12.2019)
• Azerbaycan Cumhuriyetin’de Uzmanlaşmış Turizm Sanayesinin Gelişimine Dair Strateji Yol HaritasıKararnamesi,https://mida.gov.az/documents/Turizm_s%C9%99nayesinin_inki%C5%9Faf%C4%B1na_dair_strateji_yol_xeritesi.pdf ,(2016).
• Azerbaycan Devlet Turizm Agentliği, 2019 İllik Turizm Statistikası , https://tourism.gov.az/uploads/documents/2019_illik/2019_annual_tourism_statistics_handbook.pdf, (2019).
• Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Asand Viza Sistemi, https://www.export.gov/article?id=Azerbaijan-Travel-and-Tourism, (07.11.2019).
• Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ülkemizin Turizm İmkanları,https://www.clb.az/dosyalar/2054.pdf, Bakü 2019.
• Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi, https://www.stat.gov.az/source/tourism/, (30.11.2020) UNWTO, https://www.unwto.org/statistics,(2019-2020), verilerinden derlenmiştir.
• Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, Azərbaycan Respublikasında 2011-ci İlin “Turizm İli” Elan Edilmesi Haqqında, https://president.az/articles/1587, Bakü ,(15.02.2011).
• Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, Azərbaycan Respublikasında kurortların 2009-2018-ci illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında, http://www.e-qanun.az/alpidata/framework/data/16/c_f_16143.htm, (6 Fevral 2009).
• Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, İçeri Şeher UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısında , https://president.az/articles/35989, (27.02.2020).
• В.А.Кvartalnoye, Turizm teorisi ve uygulaması, Мoskova, 2002.
• Bahadur Bilalov, Turizm Faaliyetlerinin Düzenlenmesi, Bakü (2006).
• DİK, Ülkeye gelen yabancılar ve vatandaşlığı olmayan şahıslar ve yabancı ülkelere giden Azerbaycan vatandaşlarının yolculuklarının maksadı ile ilgili bölgüsü ve harçları”, 05.01.2020.
• Ebdürrehim Nebiyev, İstehlakçı Davranışının Marketinq Tədqiqi, (UNEC, Pazarlama Anabilim Dalı, Pazarlama Bilim Dalı, Yüksek lisans bitirme tezi,), 2016.
• Elmin Nuri, “UNESCO'nun Ana Miras Listesine Hangi Azerbaycan Anıtları Dahil Edilecek?” ,https://modern.az/az/news/76332, (27.04.2015)
• Elşen.Q.Mammadov,Azerbaycan’da Turizm Pazarının Oluşum ve Yönetilmesi Bölgesel Özellikleri, Bakü, 2013.
• Enes Öksüz, “Kosgeb Nedir ve Ne Zaman Kuruldu”,. https://morfikirler.com/kosgeb-nedir-ve-ne-zaman-kuruldu/, (21.01.2020).
• European Commission,Travel during the coronavirus pandemic, https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/travel-during-coronavirus-pandemic_en, (09.08.2020).
• Əfsanə Bayramqızı, “Azərbaycan Şərab İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyası: Bu ilin sonuna şərab ixracı iki dəfə arta bilər”, http://xalqqazeti.com/mobile/az/news/72, Xalq gazetesi ,20.11.2020
• Famil İsbatov, Turizmde Fiyat ve Fiyatyaranma Problemleri, Bakü , 2018.
• Fidan Müzefferli, Turizmin Maliyye Planlanması, (Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi,Turizm ve Otelcilik Anabilim Dalı, Turizm İşi Bilim Dalı, Yüksel Lisans Tezi), Bakü, 2017.
• Gabala,Gebele Turizm və Otelcilikle İligili Sanat Lisesi, 1http://www.qebele-ih.gov.az/page/61.html, (8.11.2019).
• Hebibe Soltanova, Azerbaycan’da Turizm və onun gelişimi, Bakü (2015)
• Heqiqet Qismetqızı ,“Turizmin başlıca problemi”, Kaspi Qəzeti, Sayı 12, Bakü, 2010..
• İlhamə İsabalayeva, “Azərbaycanın Turizm Potensialı və Ondan İstifadə İmkanları”, https://az.trend.az/business/tourism/3145448.html, (20.12.2019).
• İlqar Hüseynov - Nigar Efendiyeva, Turizmin Esasları .
• İsmet Akova, Genel Turizm Bilgisi, Kültürel Miras ve Turizm Ön Lisans Programı, s.7.
• J. Mahoney, Comparatıve-Hstorıcal Methodology, Annual Review Social. 30, s.81, 2004.
• Kenan Evezli,Turizmin Sosial-İqtisadi Nəticələri, (UNEC, Turizm ve Otelcilik Anabilim Dalı, Turizmin Ekonomisi Bilim Dalı, Yüksek lisans bitirme tezi,), 2016.
• KETAV, Ketav Hakkında ,http://www.ketav.org/index.php?goto=icerik&cat_idx=2,( 2019).
• Könül Abbasova, Azərbaycanda Xəzər Sahili Turızm-Rekreasıya Potensıalının Təhlili və Qiymətləndirilməsi , (UNEC , Turizm ve Otelcilik Anabilim Dalı, Turizm İşi Bilim Dalı, Yüksel Lisans tezi), 2018, S.13.
• Mesim Abadov, Azerbaycan Turizmi ve onun gelişim problemleri, Bakü, 2014.
• N.Walliman, Social Research Methods, SAGE Publication, s.40,2006.
• Nergiz Liftiyeva, “Karabağ savaçı başlarsa, turizmi ne bekliyor?”,https://musavat.com/news/qarabag-muharibesi-baslasa-turizmi-ne-gozleyir_452845.html, (17.11.2019).
• Prezident Kitapxanası, Qobustan Dövlət Tarixi-Bədii Qoruğu,https://unesco.preslib.az/az/page/UkYs26uE4T, (2017).
• Prezident kitapxanası, Suraxanı Ateşgahı, https://unesco.preslib.az/az/page/TNkh1GCDYE , (2017).
• Rövşen Aghayev, “Azerbaycan’nın Turizmden Kazancı 2010-2018”, https://bakuresearchinstitute.org/az/azerbaijans-earnings-from-foreign-tourism-why-was-2018-unsuccessful/,Baku Research İnstitute,(25.04.2019).
• Siyavuş.T.Yeganlı - Emin.M.Hacıyev, Turizm, s.286, Bakü (2006).
• ,Sosial-İqtisadi Online Qəzet , “2020-ci ilin dövlət büdcəsi davamlı iqtisadi inkişafa xidmət edəcək”https://vergiler.az/news/economy/6226.html, ,12.02.2020. s.2.
• T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı, https://www.ktb.gov.tr/TR-96269/turizm-cesitleri.html,(2020).
• T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı, Turizm Eğitim Merkezleri (TUREM) Kuruluş Yönetmenliği ,https://teftis.ktb.gov.tr/TR-264604/turizm-egitim-merkezleri-turem-kurulus-yonetmeligi.html, (06.10.2012).
• UNCTAD, Impact of COVID-19 on tourism in small island developing states, https://unctad.org/news/impact-covid-19-tourism-small-island-developing-states, (10.02.2020).
• UNWTO, 100% Global Destinations Now Have COVID-19 Travel Restrictions, Reports Of UNWTO, https://www.unwto.org/news/covid-19-travel-restrictions, (23.08.2020).
• UNWTO, COVID – 19 Related Travel Restrictions a Global Review For Tourism, https://webunwto.s3.eu-west-1.amazonaws.com/s3fs-public/2020-04/TravelRestrictions%20-%2028%20April.pdf, (06.06.2020).
• Vügar Bayramov, Azerbaycan Turizm Sektörünün Gelişim Yönleri, Bakü, 2017.
• Vüsala Maharramova, Turizmin Organizesi , Bakü Şubat,2019.
• WHO,Who, Archived: Who Timeline - COVID-19, https://www.who.int/news/item/27-04-2020-who-timeline---covid-19,(08.09.2020).
• XəbərMedia, Azərbaycanda Fiziki Şəxslərin Gömrük Bəyannamələrinin Sayı Kəskin Azalıb, https://xeber.media/news/15836745/azerbaycanda-fiziki-sexslerin-gomruk-beyannamelerinin-sayi-keskin-azalib, (19.11.2020)
• Yusif Abayev, “Guba şehrinde "Turizmde sahibkarlıq faaliyyeti" yönünde eğitim verilmiştir”, https://adpuquba.edu.az/xeber/quba-seherinde-turizmde-sahibkarliq-fealiyyeti-istiqametli-telimler-kecirilib,(10.12.2019).
• Zülfiye Aghaselimkızı, “Azerbaycan’da turizmin gelişme beklentileri”, http://www.azpress.az/index.php?sectionid=news&id=131 ,(31.10.2019).