Protected Areas Management and Tourism Practices

Year 2024, Volume: 9 Issue: 2, 108 - 120, 30.12.2024

Hikmet Haberal

https://doi.org/10.37847/tdtad.1432370

Abstract

Purpose: The aim of this study was to find out whether protected areas have a significant impact on the development of nature tourism.
Method: This study presents a conceptual framework that addresses protected area management and tourism practices. In the methodology of the study, firstly a literature review was conducted and national and international academic sources, reports and policy documents were analysed in detail. Basic concepts, approaches and implementation examples in the literature were analysed comparatively.
Findings: Despite the deterioration in the existing accommodation capacity, income from accommodation services has increased. In addition, it has been observed that there have been technical changes in economic activities since 1990 and an increase in the production and prices of agricultural products. These changes had positive reflections on the income level of the people of the region.
Conclusion: If the increase in the income obtained due to visitors continues with this trend, it is predicted that the migration phenomenon will become more measurable and manpower and natural resources will be directed to more efficient production activities. It is evaluated that these developments will cause a significant increase in income in rural areas and especially in forest villages.

Keywords

Protected Areas, Nature Tourism, Sustainability

Korunan Alanlar Yönetimi ve Turizm Uygulamaları

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, korunan alanların doğa turizminin gelişimi üzerinde belirgin bir etkisinin olup olmadığını ortaya koymaktır.
Yöntem: Bu çalışma, korunmuş alanlar yönetimi ve turizm uygulamalarını ele alan bir kavramsal çerçeve sunmaktadır. Çalışmanın yönteminde öncelikle alan yazın taraması yapılmış, ulusal ve uluslararası akademik kaynaklar, raporlar ve politika belgeleri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Literatürdeki temel kavramlar, yaklaşımlar ve uygulama örnekleri karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Mevcut konaklama kapasitesinde yaşanan bozulmalara rağmen, konaklama hizmetlerinden elde edilen gelir artmıştır. Ayrıca, 1990 yılından itibaren ekonomik faaliyetlerde teknik değişikliklerin meydana geldiği tarımsal ürünlerin üretiminde ve fiyatlarında artış yaşandığı gözlemlenmiştir. Bu değişimlerin, bölge halkının gelir düzeyine olumlu yansımaları olmuştur.
Sonuç: Ziyaretçilere bağlı olarak elde edilen gelirdeki artışın bu eğilimle devam etmesi halinde, göç olgusunun daha fazla ölçülebilir hale geleceği ve insan gücü ile doğal kaynakların daha verimli üretim faaliyetlerine yönlendirileceği öngörülmektedir. Bu gelişmelerin, kırsal alanlarda ve özellikle orman köylerinde önemli ölçüde gelir artışına neden olacağı değerlendirilmektedir.

Keywords

Korunan Alanlar, Tabiat Turizmi, Sürdürülebilirlik

References

• Ahipaşaoğlu, H. S. (2001). Turizmde Rehberlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Anderson, D. H. & Manfredo, M. J. (1986). Visitor Preferences for Management Actions. General Technical Report, Intermountain Research Station, USDA Forest Service, (INT-212), 314-319.
• Chavez, D. (1996). Mountain Biking: Direct, Indirect, and Bridge Building Management Styles. Journal of Park and Recreation Administration, 14, 21-35.
• Cırık, U. (2007). Milli Parklar ve Uzun Devreli Gelişme Planları. Planlama, 2007(1), 45–50.
• Çağlayan, E. (2019) Sürdürülebilir Turizm Bağlamında Korunan Alanlarda Turizm: Yenice Ormanları Örneği, Yüksek Lisans Tezi Turizm Ve Otel İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dağ V. & Mansuroğlu, S. (2020). Antalya’daki Korunan Alanlarda Turizm ve Rekreasyon Etkinliklerine Bağlı Kullanım Sorunları: Köprülü Kanyon Milli Parkı Örneği. Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi, 2(2), 85-95.
• Dudley, N. (Editor) (2008). Guidelines for Applying Protected Area Management Categories. Gland, Switzerland: IUCN, 86.
• Dudley, N., S., Stolton, A., Belokurov, L., Krueger, N., Lopoukhine, K., MacKinnon, T., Sandwith & Sekhran, N. (2010). Natural Solutions: Protected areas helping people cope with climate change, IUCNWCPA, TNC, UNDP, WCS, World Bank and WWF, Gland, Switzerland, Washington DC and New York, USA.
• Eagles, P. F., McCool, S. F. & Haynes, C. D. (2002). Sustainable Tourism in Protected Areas: Guidelines For Planning and Management. IUCN.
• Eroğlu, S. (2014). Denetişim. Orman Su İşleri Bakanlığı.
• Farrell, T. A. & Marion, J. L. (2000). Camping Impact Management at Isle Royale National Park: An Evaluation of Visitor Activity Containment Policies From The Perspective of Social Conditions.
• Göktuğ, T. & Hilal Kurkut, G. (2016) Korunan Alanlarda Sürdürülebilir Ziyaretçi Yönetimi: Stratejiler ve Araçların İncelenmesi. Journal of Bartın Faculty of Forestry, 18(1), 118-131.
• Greist, D. (1975). Risk Zone Management: A Recreation Area Management System and Method of Measuring Carrying Capacity. Journal of Forestry, 73, 711-714.
• Haberal, H. (2018). Turizmde Alternatif; Ekolojik turizm – Doğa Turizmi – Ekolojik Turizm – Yayla Turizmi (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kaplan, E. (2000). Ülkemizdeki Doğal Korunan Alanlarla İlgili Yürürlükteki Yasal Durumun İrdelenmesi Yenice-Çitdere Tabiatı Koruma Alanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Kösebalaban, N. (1996). Turizmde Çevresel Yönetim ve Planlama. https://arastirmax.com. Erişim tarihi: 31.07.2019.
• Lindberg, K. & Halpenny, E. (2001). Protected Area Visitor Fees: Overview.Generating Revenue Through Ecotourism For Marine Protected Areas İn Belize. A report of the Summit Foundation, International Ecotourism Society and Programme for Belize.
• Manning, R. (1999). Crowding and Carrying Capacity in Outdoor Recreation: From Normative Standards to Standards of Quality. Leisure Studies: Prospects for the Twenty-First Century. State College, PA: Venture Publishing, 323-344.
• Manning, R. (2003). Emerging Principles for Using İnformation/Education in Wilderness Management. International Journal of Wilderness, 9(1), 20-27.
• Manning, R. E., & Lime, D. W. (2000, June). Defining and managing the quality of wilderness recreation experiences. In Wilderness science in a time of change conference (Vol. 4, pp. 13-52).
• Marion, J. L. & Reid, S. E. (2007). Minimising Visitor Impacts to Protected Areas: The Efficacy of Low Impact Education Programmes. Journal of Sustainable Tourism, 15(1), 5-27.
• Mansuroğlu, S. (2006). Turizm gelişmelerine yerel halkın yaklaşımlarının belirlenmesi: Akseki/Antalya örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1), 35-46.
• Mansuroğlu, S., Dağ, V., Kösa, S., & Demir, F. (2021). Korunan alanlarda turizmin etkisi: Antalya kenti örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 215-232.
• Masters, D., Scott, P. & Barrow, G. (2002). Sustainable Visitor Management System: A Discussion Paper. In Unpublished Paper. Participatory Workshop, Battleby Centre, Perth.
• Öztura, E. (2010). Truva Tarihi Milli Parkı, Kazdağı Milli Parkı ve Spil Dağı Milli Parkıziyaretçilerinin Türkiye’de “Milli Park” Kavramı ve Eğitimi Üzerine Görüşleri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Çanakkale.
• Park, L. O., Manning, R. E., Marion, J. L., Lawson, S. R. & Jacobi, C. (2008). Managing Visitor İmpacts in Parks: A Multi-Method Study of The Effectiveness of Alternative Management Practices. Journal of Park and Recreation Administration, 26(1), 97-121.
• Peterson, G. L. and Lime, D. W. (1979). People and Their Behavior: A Challenge for Recreation Management. Journal of Forestry, 77(6), 343-346.
• Polat, S., & Polat, S. A. (2016). Rekreasyonel Tabiat Parklarının Korunan Alanlar Kapsamında İncelenmesi: Mersin İli Örneği. Social Sciences, 11(2), 85-115.
• Roggenbuck, J., & Schreyer, R. (1977). Relations Between River Trip Motives and Perception of Crowding, Management Preference, and Experience Satisfaction. Proceedings: River Recreation Management and Research Symposium. USDA Forest Service General Technical Report NC-28: 359-364.
• Yücel, M. & Babuş, D. (2005). Doğa Korumanın Tarihçesi ve Türkiye’deki Gelişmeler. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Doğa Dergisi, 11, 151-175.
• https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Menu/34/Temel-Kavramlar
• DKMP genel Müdürlüğü (2023)
• WTO (Dünya Turizm Örgütü) (1981)