Senaryo Temelli Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Problem Çözme ve Karar Verme Becerilerine Etkisi

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 184 - 204, 30.11.2025

Zehra Çiçek Aydoğdu , Elçin Ayaz

https://doi.org/10.55008/te-ad.1755623

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, ilkokul fen bilimleri dersinde kullanılan senaryo temelli öğrenmenin öğrencilerin problem çözme ve karar verme becerilerine etkisini incelemektir.
Yöntem ve Araçlar: Araştırmada, zayıf deneysel desenlerden ön test-son test tek gruplu desen kullanılmıştır. Çalışma grubu, Sivas ili merkez ilçesine bağlı bir devlet ilkokulunda öğrenim gören 21 üçüncü sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Deneysel süreçte “Gezegenimizi Tanıyalım”, “Beş Duyumuz”, “Kuvveti Tanıyalım” ve “Maddeyi Tanıyalım” ünite kazanımlarına yönelik senaryolar kullanılmıştır. Deneysel süreç, dört farklı uygulamadan oluşmuş olup toplamda 16 ders saati sürmüştür. Veri toplama araçları; “Karar Verme Becerisi Ölçeği”, “Problem Çözme Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarı” ve araştırmacı tarafından geliştirilen, problem çözme ve karar verme becerilerine yönelik çalışma yapraklarıdır. Verilerin çözümlenmesinde, problem çözme becerisi için öğrencilerin dört farklı uygulama süresince problem çözme yapraklarından aldıkları puanların genel değişimi tek yönlü tekrarlı ölçümler ANOVA testi ile incelenmiş ve puanlar arasındaki varyanslara dayanarak etki büyüklüğü hesaplanmıştır. Karar verme becerisi açısından ön test-son test arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için bağımlı gruplar t-testi kullanılmıştır.
Sonuçlar: Araştırma sonunda, karar verme becerisinde anlamlı bir gelişme gözlemlenmiş, problem çözme becerilerinin ise süreç boyunca arttığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, fen bilimleri dersinde kullanılan senaryo temelli öğrenme yönteminin öğrencilerin problem çözme ve karar verme becerilerini geliştirdiği ortaya konmuş ve senaryo temelli öğrenme yönteminin okullarda eğitimin düzenli bir parçası hâline gelmesi önerilmiştir.

Keywords

Fen bilimleri dersi , ilkokul öğrencileri , karar verme becerisi , problem çözme becerisi , senaryo temelli öğrenme

The Effect of Scenario Based Learning Method on Students' Problem Solving and Decision Making Skills

Abstract

Purpose: The aim of this study was to examine the effect of scenario-based learning in primary school science courses on students’ problem-solving and decision-making skills.
Method and Materials: A one-group pretest–posttest design was employed. The study sample consisted of 21 third-grade students attending a public primary school in Sivas. During the intervention, scenarios were integrated into the unit objectives of “Let’s Know Our Planet,” “Our Five Senses,” “Let’s Learn About Force,” and “Let’s Learn About Matter.” The process involved four scenario-based applications, totaling 16 instructional hours. Data were collected using the Decision-Making Skills Scale, the Problem-Solving Skills Rubric, and researcher-developed problem-solving and decision-making worksheets. For data analysis, a one-way repeated measures ANOVA was conducted to determine the overall change in students’ problem-solving worksheet scores across the four scenario applications, and effect sizes were calculated based on score variances. A dependent samples t-test was used to determine whether the difference between pretest and posttest scores for decision-making skills was statistically significant.
Results: The findings revealed a significant improvement in students’ decision-making skills by the end of the study, and a progressive increase in problemsolving skills throughout the intervention. Accordingly, the scenario-based learning approach used in the science course was found to enhance students’ problem-solving and decision-making skills. In line with these results, it is recommended that scenario-based activities be systematically integrated into the school curriculum.

Keywords

Decision making skills , problem solving skills , science lesson , primary school students , scenario based learning

References

• Acar, D. (2018). FeTeMM eğitiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin akademik başarı, eleştirel düşünme ve problem çözme becerisi üzerine etkisi [Doktora tezi] Gazi Üniversitesi
• Açıkgöz, K.Ü. (2003). Aktif öğrenme. Eğitim Dünyası Yayınlar.
• Ajel, N. N., Khalkhali, A., Al-Nuairi, F. A. O., & Fadavi, M. S. (2025). Systematic review of future thinking skills and their impact on academic achievement. Assessment and Practice in Educational Sciences, 3(1), 1-16.
• Akın Korhan, E., Uzellı-Yılmaz, D., Ceylan, B., Akbıyık, A., ve Tokem, Y. (2018). hemşirelikte psikomotor becerilerin öğretiminde senaryo temelli öğrenme: Bir deneyim paylaşımı. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(3), 11-16
• Arabacıoğlu, T. (2012). Farklı iletişim ortamlarıyla yürütülen senaryo temelli öğretim programının temel bilgi teknolojileri dersierişilerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek Lisans tezi] Adnan Menderes Üniversitesi.
• Bilgin, H. (2015). Senaryo temelli öğretimle birlikte uygulanan yaratıcı drama yönteminin öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarına, öz-düzenleyici öğrenme becerilerine, akademik başarılarına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi (Yayın No.412191) [Yüksek lisans tezi] Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Bruner, J. S. (1961). The act of discovery. Harvard Educational Review, 31(1), 21–32.
• Campbell, D. T., & Stanley, J. C. (2015). Experimental and quasi-experimental designs for research. Ravenio books.https://www.sfu.ca/~palys/Campbell&Stanley-1959-Exptl&QuasiExptlDesignsForResearch.pdf
• Cautreels, P. (2003). A personal reflection on scenario writing as a powerful tool to become a more Professional teacher educator, European Journal of Teacher Education, 26(1). 175-180.
• Ceylan, T. (2016). Hayat Bilgisi dersinde senaryo tabanlı öğrenme yöntemi ile kavram öğretiminin öğrencilerin başarı, tutum ve öğrenme kalıcılığına etkisi (Yayın No. 446368) [Yüksek lisans tezi] Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Chalkiadaki, A. (2018). A systematic literature review of 21st century skills and competencies in primary education. International Journal of Instruction, 11(3), 1-16. https://doi.org/10.12973/iji.2018.1131a
• Clark, R. C., ve Mayer, R. E. (2012). Scenario-based e-learning: Evidence-based guidelines for online workforce learning. Wiley &Sons.
• Çelen, İ. (2008). Eğitimde dramada uzman rolü yaklaşımı ve İngilizce öğretimi: ilköğretim dördüncü sınıf öğrencileri üzerine bir araştırma (Yayın No.219884) [Yüksek lisans tezi] Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Daft, R. L. (2014). Management. Cengage Learning.
• Dewey, J. (2017). Okul ve toplum (H. A. Başman, Çev.). Pegem Akademi.
• Ercan (2023). Cebir öğretiminde senaryo tabanlı öğrenme yönteminin öğrencelerin beceri temelli sorulardaki başarısına etkisine ve öğretim yöntemine dair öğrenci görüşlerinin incelenmesi (Yayın No. 8339059 [Yüksek lisans tezi] Kafkas Üniversitesi.
• Ercan, S., ve Patan, Ö. (2022). Ortaokul matematik öğretmen adaylarının senaryo temelli öğrenme hakkındaki görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 51(235), 1961-1982.
• Errington, E. (2005) Creating Learning Scenarios: A planning guide for adult educators. CoolBook.
• Errington, E. (2011). As close as it gets: Developing professional identity through the potential of scenario-based learning. Surrey Centre for Excellence in Professional Training and Education.
• Eulie, J. (1988). Teaching understanding and developing critical thinking. The Social Studies, 79(6), 260-265. https://doi.org/10.1080/00220.973.1945.11019930
• Guler, T. (2025). The impact of scenario-based learning on the scientific creativity and reflective thinking skills of fourth-grade students ın primary school. Journal of Baltic Science Education, 24(2), 271-283.
• Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (s.138) Seçkin Yayıncılık.
• Hassan, A. K., Hammadi, S. S., ve Majeed, B. H. (2023). The impact of a scenario-based learning model in mathematics achievement and mental motivation for high school students. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 18(7), 103.
• Hicks, M. J. (1991). Problem solving in business and management: hard, soft and creative approaches. Springer
• Hilton, G. L. (2003). Using scenarios as a learning and teaching strategy with students. European Journal of Teacher Education, 26(1), 143-153.
• Hursen, C., ve Fasli, F. G. (2017). Investigating the Efficiency of Scenario-Based Learning and Reflective Learning Approaches in Teacher Education. European Journal of Contemporary Education, 6(2), 264-279.
• Karafil, B. (2022). Çevrimiçi uygulanan senaryo temelli öğrenme modelinin üniversite öğrencilerini İngilizce yazma becerisine, yazma motivasyonuna ve öz yeterlik inancına etkisi (Yayın No. 753893) [Doktora tezi] Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Karaoğlan, B. (2019). 3. sınıf hayat bilgisi dersinde senaryo temelli öğrenme yönteminin öğrencilerin başarılarına etkisi (Yayın No.592266) [Yüksek lisans tezi]Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.,
• Kärkkäinen, K. & Vincent-Lancrin, S. (2013). Sparking innovation in STEM education with technology and collaboration: a case study of the hp catalyst initiative. OECD Education Working Papers, No. 91. OECD Publishing. doi:10.1787/5k480sj9k442-en.
• Klassen, R., Bardach, L., Rushby, J. V., Maxwell, L., Durksen, T. L., ve Sheridan, L. (2020). The development and testing of an online scenario-based learning activity to prepare preservice teachers for teaching placements. Teaching and Teacher Education, (104), 1-11.
• Kuzgun, Y. (2006). Meslek gelişimi ve danışmanlığı. Nobel Yayıncılık
• Marco, C. D., Hartung, P. J., Newman, I., ve Parr, P. (2003). Validity of the decisional process inventory. Journal of Vocational Behavior, 63 (1), 1-19.
• MEB. (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Misfeldt, M. (2015). Scenario based education as a framework for understanding students engagement and learning in a project management simulation game. The Electronic Journal of e-Learning, 13( 3), 181-191.
• Nigussie, K. T., Semahagn, B. K., Mersha, B. S., & Tamiru, A. B. (2025). Effects of paper-based problem scenarios on high school biological problem-solving skills and academic achievement. Disciplinary and Interdisciplinary Science Education Research, 7(1), 21.
• OECD. (2023). OECD Skills Outlook 2023: Skills for a Resilient Green and Digital Transition. Paris: OECD. doi:10.1787/27452f29
• Özkul, H. (2025). Identifying the entrepreneurship and problem-solving skills of fourth-grade students through engineering design-based STEM activities. Humanities and Social Sciences Communications, 12(1), 1-15.
• Özkurt-Öztürk, B. (2019). Fen eğitiminde senaryo temelli öğrenmenin öğrencilerin akademik başarı, tutum ve kalıcılığına etkisi (Yayın No. 588691) [Yüksek lisans tezi] Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi.
• Özsevgeç-Cerrah, L. ve Kocadağ, Y. (2013). Senaryo tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin kalıtım konusundaki yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (28-3), 85-86.
• Öztürk, S., ve Karakaş, H. (2023). Senaryo temelli öğretimin ilkokul öğrencilerinin bilimsel düşünme alışkanlıklarına, fen bilimleridersi tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi. Yaşadıkça Eğitim, 37(3), 764-779. https://doi.org/10.33308/26674.874.2023373630
• Paul, R., and Elder, L. (2013). Eleştirel düşünme (A. E. Aslan ve G. Sart, Çev.). Nobel.
• Piaget, J. (1970). Science of education and the psychology of the child (D. Coltman, Trans.). Orion Press
• Rashid, U., & Ventura-Medina, E. (2012, December). Scenario based e-learning to improve problem solving skills. In Proceedings of the 23rd Annual Conference of the Australasian Association for Engineering Education (pp. 238-246). Melbourne: Engineers Australia.
• Rodés-Paragarino, V., Ramirez-Montoya, M. S., Maure, L. M., & Rosales, R. (2024). Complex thinking model with sustainable development goals: Analysis with scenario-based learning for future education. Journal of Infrastructure, Policy and Development, 8(7), 4580.
• Santoro, N., & Forghani-Arani, N. (2015). Interrogating practice in culturally diverse classrooms: what can an analysis of student resistance and teacher response reveal?. European Journal of Teacher Education, 38(1), 58-70.
• Seddon, J. M., McDonald, B., ve Schmidt, A. L. (2012). ICT-supported, scenario-based learning in preclinical veterinary science education: Quantifying learning outcomes and facilitating the novice-expert transition. Australasian Journal of Educational Technology, 28(2), 214-231.
• Seren Smith, M., Warnes, S., ve Vanhoestenberghe, A. (2018). Scenario-based learning. UCL IOE Press.
• Sever, I. (2018). Dördüncü sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerinin öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Yayın No. 524006) [Doktora tezi] Anadolu Üniversitesi.
• Sorin, R. (2013). Scenario-based learning: Transforming tertiary teaching and learning. In Proceedings of the 8th QS-APPLE Conference, Bali (pp. 71-81). James Cook University.
• Sowunmi, E. B., Olagunju, A. M., ve Apata, F. S. (2022). Enhancing students’ attitudes toward Basic Science using scenario-based learning strategy in Lagos, Nigeria. Nigerian Online Journal of Educational Sciences and Technology (NOJEST), 4 (2), 252-264.
• Stomp, L. (2003). Days of Future Passed 1: Staff development and the use of scenarios as a strategic tool. European Journal of Teacher Education, 26(1), 155-168.
• Sudarya, S. A. Z., Suhendar, S., & Setiono, S. (2023). Implication of Problem-Based Scenarios on Students’ ESD AnticipatoryCompetency on the Concept of Environmental Change. BIOEDUKASI, 194-203.
• Suganob, R. (2025). Scenario-Based learning: Effects on students’ performance in contemporary. International Journal of Academic Research in International Education, 11(3). https://orcid.org/0009-0007-3796-6879
• Süğümlü, Ü. (2009). Dilbilgisi öğretiminde senaryo tabanlı öğrenme yaklaşımının etkililiği: Kelime türleri örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Sakarya Üniversitesi.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., ve Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5, No. 7). Boston, MA: pearson.
• Taneri, A. (2018). Scenario-Based Case Study Method and the Functionality of the Section Called” From Production to Consumption” from the Perspective of Primary School Students. Asian Journal of Education and Training, 4(1), 56-61.
• Temur, D., ve Turan, H. (2018). Senaryo tabanlı öğrenme yaklaşımının ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin toplama ve çıkarma problemlerini çözme becerilerine etkisi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(2), 72-84
• Tol, H.Y., ve Çenberci, H. (2019). Senaryo tabanlı öğrenme yönteminin öğrencilerin matematik öz yeterlik algısı, tutum ve kaygılarına etki. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (4), 149–159.
• Uçak, E. (2018). Çevre dersinde uygulanan senaryo temelli öğrenmenin fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Electronic Turkish Studies, 13(19).
• Veznedaroğlu, H. M. (2005). Senaryo temelli öğrenmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve öz yeterlik algısına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Ankara Üniversitesi.
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society. Harvard University Press.
• Yalvaç, A. (2021). 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde senaryo temelli öğrenme yönteminin öğrencilerin başarılarına etkisi [Yayınlanmış yüksek lisans tezi] Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi.
• Yavuzer, H. (2018). Eğitim ve gelişim özellikleriyle okul çağı çocuğu. Remzi Kitapevi.
• Yetık, S. S., Akyuz, H. I., & Keser, H. (2012). Preservice teachers’ perceptions about their problem solving skills in the scenario based blended learning environment. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(2), 158-168.
• Yonca, A. S. (2023). Senaryo temelli öğrenme yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin çevre bilincine etkisi [Yayınlanmış yüksek lisans tezi] Dicle Üniversitesi
• Yu, K. C., Fan, S. C., ve Lin, K. Y. (2015). Enhancing students’ problem-solving skills through context-based learning. International Journal of Science and Mathematics Education, 13(6), 1377–1401. https://doi.org/10.1007/s10763.014.9567-4
• Yüce, E. (2023). Senaryo temelli öğrenmenin ilkokul matematik derslerinde öğrencilerin başarı ve matematiğe yönelik tutumlarına etkisi [Yüksek lisans tezi] Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Yüce, E., ve Genç, G. (2024). Senaryo temelli öğrenmenin ilkokul matematik derslerinde öğrencilerin başarı ve matematiğe yönelik tutumlarına etkisi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14(4), 1465-1478. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1426068.