İnsana Yakışır İş Koşullarının Tarımdaki Karşılığı: Malatya İlinde Kayısı Tarımında İşgücü Kullanım Analizi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 109 - 125, 08.12.2021

Kübra Aslan Yılmaz Bülent Gülçubuk

Öz

İnsana yakışır iş kavramı ilk olarak 1999 yılında ILO (International Labor Organization) tarafından gündeme gelmiştir. İnsana yakışır iş kavramını; çalışma hayatında özgürlük, eşitlik, sağlıklı çalışma ortamı, taraflar arası diyalog kavramları oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Malatya’ya kayısı tarımı için gelen mevsimlik tarım işçilerinin çalışma koşullarının insana yakışır iş standartlarına göre analizi yapılmıştır. Çalışmada kayısı tarımında mevsimlik tarım işçiliği ve insana yakışır iş kavramı irdelenmiştir. Bu haliyle de Türkiye’de mevcut olan açığı gidermeye yöneliktir. Mevcut durumda Türkiye’de mevsimlik tarım işçiliği konusunda farklı içeriklerde çalışmalar varken, “insana yakışır iş” kavramının da beraberinde incelendiği çalışma sayısı yok denecek kadar azdır. Ayrıca kayısı tarımında çalışan mevsimlik işçiler üzerine yapılan çalışmalar güncel olmamakla birlikte sayısal olarak oldukça yetersizdir ve insana yakışır iş koşullarını içeren çalışma ise yoktur. Çalışma kapsamında toplamda 104 mevsimlik tarım işçisi ile görüşülmüştür. Görüşmeler birebir anket çalışması şeklinde gerçekleşmiştir. Alan araştırmasında işçilerin çalışma şartları farklı konularda ele alınmıştır. Bunlar; barınma, çalışma saatleri, ulaşım, iş güvenliği, haklar, sosyal güvence, işçi-işveren ilişkileri ve sağlık konularıdır Yapılan istatistiki analiz sonuçları yorumlandığında ise kayısı tarımında çalışan mevsimlik tarım işçilerinin çalışma koşulları ve işverenlerin tutumlarının insana yakışır iş kavramına uygun olmadığı anlaşılmıştır. İşçiler arasında ise sadece %4.8’lik kesim insana yakışır iş kavramıyla alakalı fikir sahibidir.

Anahtar Kelimeler

İnsana yakışır iş, Mevsimlik tarım işçiliği, Kayısı tarımı, Malatya

Equivalent of Decent Work Condition in Agriculture: Analysis of Labor Utilization in Apricot Production in Malatya Province

Öz

The concept of decent work was first brought up by the ILO in 1999. The areas forming the decent work concept are as follows; freedom in work life, equality, healthy working environment, dialogue between the parties. In this study, the working conditions of seasonal agricultural workers coming to Malatya for apricot production were examined according to decent work standards. In this study, the concept of seasonal agricultural work and decent work was discussed. This study is aimed at correcting the deficit existing in Turkey. While there are studies with different contents on seasonal agricultural work in Turkey, the number of studies examining the concept of "decent work" is almost non-existent in current situation. In addition, although the studies on seasonal workers working in apricot agriculture are not insufficient in number and there is no study that includes decent working conditions. Within the scope of the research, 104 seasonal agricultural workers were interviewed. The interviews took place in the form of face to face survey. In the field study, the working conditions of the workers were dealt with on different topics. These are; housing, working hours, transportation occupational safety, rights, social security, employee-employer relations and health issues. When the results of the statistical analysis were interpreted, it was understood that the working conditions of the seasonal agricultural workers working in apricot farming and were not suitable for decent work. on the other hand, 4.8% of the workers have an idea about decent work.

Anahtar Kelimeler

Decent work, Seasonal agricultural work, Apricot farming, Malatya

Kaynakça

• Anonim. (1999). İnsana yakışır iş raporu, ILO İnsana Yakışır İş Uluslararası Çalışma Konferansı 87. Oturum, Geneva.
• Anonim. (2003). Web Sitesi: www.haberler.com Erişim Tarihi: 13.09.2019
• Anonim. (2019). Web Sitesi: https://tr.euronews.com/2019/09/19/universite-mezunu-issizlerin-sayisi-15-senede-10-kat-artti-4-issizden-1-universite-mezunu Erişim Tarihi: 15.12.2019
• Akbıyık, N. (2008). Türkiye’de tarım kesiminde işgücü piyasalarının yapısı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(24), 220-237.
• Akbıyık, N. (2011). Malatya’da çalışan mevsimlik tarım işçilerinin sosyal ve ekonomik sorunlarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 132-154.
• Başol, O. ve Saruhan, O. (2018). Alışveriş merkezi çalışanlarının çalışma koşullarının insan onuruna yakışır iş bağlamında değerlendirilmesi: nitel bir inceleme. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 127-147.
• Burchell, B., Kirsten, S., Agnieszka, P., and Agloni, N. (2014). The quality of employment and decentwork: definitions, methodologies and ongoing debates. Cambridge Journal of Economics, 38, 459-477.
• Egemen, A. (2015). Mevsimlik tarım işçileri ve barınma sorunları. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, F. ve Demirci, R. (1995). Tarım Ekonomisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 5, Ankara.
• Çınar, S. (2014). Türkiye’de Mevsimlik Tarım İşçilerine Dair Kısa Bir Değerlendirme. Heinrich Böll Stiftung Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Gönültaş, T., Aytaç, N. ve Akbaba, M. (2018). Mevsimlik tarım işçilerinin iş kazası ve işle ilgili hastalık geçirme durumlarının araştırılması. Sakarya Tıp Dergisi, 018;8(1), 117-126.
• Gülçubuk, B. (2012). Tarımda çocuk emeği sömürüsü ve toplumsal duyarlılık. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2012(2), 75-93.
• İpekçioğlu, Ş., Büyükhatipoğlu, Ş., Monis, T., Özel, R. ve Bayraktar, M. (2012). Mevsimlik tarım işçilerinin ekonomik-sosyal sorunları ve çözüm önerileri. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül, Konya
• Öz, C. ve Bulut, E. (2014). ‘’Düzgün İş’’ Bağlamında Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma Koşullarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014(1), 99-121.
• Özbekmezci, Ş. ve Sahil, S. (2004). Mevsimlik tarım işçilerinin sosyal, ekonomik ve barınma sorunlarının analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(3), 261-274.
• Selek Öz, C. (2016). Mevsimlik gezici tarım işinde kadın emeği ve sorunları. Türktob Dergisi, 16, 13-15.
• Yıldırak, N., Gülçubuk, B., Gün, S., Olhan, E. ve Kılıç, M. (2003). Türkiye’de gezici ve geçici tarım işçilerinin çalışma ve yaşam koşulları ve sorunları. Tarım-İş Sendikası, 2003/4.
• Yiğit, B., Çiçek, Ö. ve Öztürk, M. (2017). Gezici mevsimlik tarım işçileri ile yerli mevsimlik tarım işçilerinin karşılaştırmalı analizi: Isparta ili örneği. Ünye İdari ve İktisadi Bilimler Dergisi, 1(2), 1-25.