SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE TARİHİ YERLERİN KULLANIMININ AKADEMİK BAŞARIYA ETKİSİ

Yıl 2009, Cilt: 7 Sayı: 2, 483 - 506, 01.06.2009

A. Kürşat Gökkaya Cemil Cahit Yeşilbursa

Öz

Bu araştırmada, ilköğretim 6.sınıf sosyal bilgiler dersinde “Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu” ünitesinin
geleneksel yöntemle (anlatım yöntemi) işlenişiyle, Tarihî yerleri kullanarak yapılan öğretime göre işlenişi
arasında, öğrencilerin akademik başarılarını etkileme ve bilgilerin kalıcılığını sağlama bakımından
anlamlı bir fark olup olmadığını saptanmaya çalışılmıştır. Ön test-son test-kalıcılık testi karşılaştırmalı
deneysel yöntemin uygulandığı araştırma, 2004–2005 eğitim – öğretim yılı bahar döneminde Bursa ili,
İnegöl ilçesinde yürütülmüştür. Tarihî yerlerle öğretim yönteminin uygulandığı deney grubu ile “Osmanlı
Devleti’nin Kuruluşu” ünitesi çerçevesinde Söğüt Ertuğrulgazi Türbesi, Bilecik Şeyh Edebâli Türbesi ve
Bursa’daki cami, türbe, medrese, bedesten gibi Tarihî yerlere alan gezisi düzenlenmiştir. Kontrol
grubunda ise aynı konu sınıf ortamında geleneksel öğretim yöntemiyle işlenmiştir. Genel olarak
araştırma sonucunda, öğrencilerin akademik başarılarını ve öğrenilenlerin kalıcılığını sağlama
açısından, daha çok duyu organına hitap eden, öğrenci merkezli öğretimi temel alan tarihî yerlerle
öğretim yönteminin, geleneksel öğretim yöntemine oranla daha başarılı olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretimi, tarihî yerlerle öğretim

THE EFFECT ON ACADEMIC SUCCESS OF USING HISTORICAL PLACES IN TEACHING SOCIAL STUDIES

Öz

In this study, the aim is to determine whether there is a significant difference between the traditional
teaching and the new teaching methods in terms of the historical places of “The Foundation of Ottoman
Empire” in the course of the sixth grade in the realm of the students’ academic success and making
learning more meaningful. The study was carried out through pre-test, post-test, permanence-test and
comparative test in the city of Bursa, İnegöl in the spring semester in 2004-2005. The groups were
appointed by the impartial selection method. The field trips with the experimental group through the new
teaching methods in terms of the historical places such as Söğüt Ertuğrul Tomb, Bilecik Şeyh Edebali
Tomb, medresseh, in Bursa. On the other hand, the traditional teaching method was administered to the
control group in the actual classroom atmosphere. According to the results of the research, it has been
proved that the new teaching methods in terms of the historical places, which focus on the learner and
address many aspects of teaching, have indicated much more success than the traditional teaching
methods, which takes the students’ success and the permanence of the learning process into
consideration.

Anahtar Kelimeler

Social studies teaching, teaching with historical places

Kaynakça

• Bilici, L. (1998). İlkokul ders kitaplarında tarih bilgileri ve ilkokul çocuğu. S. Özbaran (Haz.), Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Boland, B. M. (1993). Where did history happen? CRM: Teaching With Historic Places, 16(2). p. 1–4. İnternetten 08 Kasım 2005 tarihinde elde edilmiştir. http://crm.cr.nps.gov/index.htm
• Boland, B. M. (1994). Our past / ourselves: teaching with historic places. CRM: Using The National Register of Historic Places, 17, p.33–35. İnternetten 12 Kasım 2005 tarihinde elde edilmiştir. http://crm.cr.nps.gov/index.htm
• Boland, B. M. (2002). Historic places: common graund for teachers and historians. OAH Magazine of History, 16 (2). İnternet’ten 23 Mart 2006’da elde edilmiştir. http://www.oah.org/pubs/magazine/publichistory/boland.html
• Callentine, K. K. (2000). Teaching with historic places in the classroom. CRM: Creative Teaching with Historic Places, 23(8). p. 17–18. İnternetten 2 Ocak 2006 tarihinde elde edilmiştir. http://crm.cr.nps.gov/index.htm
• Harper, M. (1997). Including historic places in the social studies curriculum. Internet’ten 7 Ocak 2006’da EBSCO veri tabanından (ERIC) alınmıştır: http://www.ebsco.com
• Harper, M. (2000). Seeing is believing- twhp field studies. CRM: Creative Teaching with Historic Places, 23 (8). p.23–24. İnternetten 5 Mart 2006 tarihinde elde edilmiştir. http://crm.cr.nps.gov/index.htm
• Horton, J. O. (2000). On site learning- the power of historic places. CRM: Creative Teaching with Historic Places, 23 (8). p.4–5. İnternetten 6 Mart 2006 tarihinde elde edilmiştir. http://crm.cr.nps.gov/index.htm
• Hunter, K., Shull, C.D. (1992). Teaching with historic places. Social Education, 56 (5). p.312.
• Hunter, K. (1993). Teaching with historic places. Internet’ten 23 Şubat 2006’da EBSCO veri tabanından (ERIC) alınmıştır: http://www.ebsco.com
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: 3 A Araştırma ve Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Nash, G. B., Symcox, L. (1991). Bringing history alive in the classroom: a collaborative project. OAH Magazine of History, 6, p.25–29. 16 (2). İnternet’ten 12 Eylül 2005’de elde edilmiştir. http://www.oah.org/pubs/magazine.
• Olio, B. K. (2000). Creating place-based classroom resources—teaching with historic places lesson plans. CRM: Creative Teaching with Historic Places, 23 (8). p.10–11. İnternetten 5 Mart 2006 tarihinde elde edilmiştir. http://crm.cr.nps.gov/index.htm
• Parmaksızoğu, İ. (1984). Tarihî ve dersini sevdirmek. Öğretmen Dünyası Dergisi, 49, s.13–14.
• Patrick, J. J. (1993). Prominent places for historic places: k–12 social studies curriculum. CRM: Teaching With Historic Places, 16 (2), p.16.
• Safran, M. (1993). Orta öğretim kurumlarında tarih öğretiminin yapı ve sorunlarına ilişkin bir araştırma. (Yayımlanmamış Araştırma). Ankara.
• Stradling, R. (2003). 20. Yüzyıl Avrupa tarihî nasıl öğretilmeli? (Çev. Ayfer Ünal). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı. (1935). Antikiteler ve tarihî eserlerden derslerde nasıl istifade edileceği hakkında andıç. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Tekeli, İ. (2000). İlköğretim okulları ve liselerde tarih eğitimi. Tarih Öğretiminin Yeniden Yapılandırılması Atölye 1. Ankara: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. s. 8-40.
• Tomlan, M. A. (1994). Learning to ıdentify and evulate: the national register and higer education. CRM: Using the National Register of Historic Places, 17(2), p.35–36. İnternetten 8 Ağustos 2005 tarihinde elde edilmiştir. http://crm.cr.nps.gov/index.htm
• Uluçay, Ç. (1958). Çevre incelemeleri tarih öğretimi. İstanbul: Öğretmenler Derneği Yayınları.
• Vella, Y. (2001). Yaratıcı tarih öğretimi. Çev. Bahri Ata. Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 150, s. 3–5.
• Yarema, A. E. (2002). A decade of debate: ımproving content and ınterest in history education. The History Teacher, 35 (3). p. 389–399.