SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE “BİYOGRAFİ” KULLANIMINA İLİŞKİN ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 1, 75 - 96, 01.03.2012

Harun Er Muhammet Şahin

Öz

Bu çalışmada, toplumlar tarafından kabul görmüş, nitelikli ve önemli insanların, kişilik gelişiminin
tamamlandığı ilköğretim evresindeki bireylere “model rol” oluşturduğu gerçekliğinden hareketle; Sosyal
Bilgiler Eğitimi kapsamında ilköğretim öğrencilerinin “biyografi” kullanımına ilişkin görüşleri ortaya
koyulmaya çalışılmıştır. Araştırma, 2008-2009 eğitim-öğretim yılında Ankara il merkezindeki üç farklı
ilçede bulunan, sosyo-ekonomik açıdan üst (İl Genel Meclisi İ.Ö.O.) orta (23 Nisan İ.Ö.O.) alt (Polis
Amca İ.Ö.O.) çevreleri örnekleyen ilköğretim okullarında yapılmıştır. Araştırmaya bu üç ilköğretim
okulundan 4-8. sınıflardan 30 şube ile 247 kız ve 210 erkek olmak üzere toplam 457 öğrenci katılmıştır.
Öğrencilere konuya ilişkin anket uygulanmış, elde edilen veriler, SPSS 15.0 paket programında ki-kare
testi kullanılarak ve α= .05 anlamlılık düzeyi dikkate alınarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak,
öğrencilerin ilköğretim Sosyal Bilgiler ve Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde
biyografi kullanımına ilişkin görüşlerinde; farklı meslek gruplarına ait birçok kişinin biyografisinin,
derste bulunmasına yönelik istek ve önerileri olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Eğitimi, Biyografi Öğretimi, Edebî Türler

THE STUDENTS’ OPINIONS ABOUT USING “BIOGRAPHY” IN SOCIAL STUDIES COURSE

Öz

In this study, opinions of primary students on biography usage in Social Studies Education were
presented considering the fact that people who are recognised as important and qualified provide “role
models” for primary students in which their personality development is completed. The study takes place
in three different districts of Ankara ensampling socio-economically high (İl Genel Meclisi p.s.) medium
(23 Nisan p.s.) and low (Polis Amca p.s.) enviroments during 2008-2009 Academic Year. 247 female and
210 male in total 457 students of 4th to 8th grades in 30 sections from three schools above participated in
the study. During the study, students participated in a survey whose data was processed via SPSS 15.0
software with chi-square test and considering α= .05 significance level. As a result, primary students
taking Social Studies and Turkish Republic Revolution History and Kemalism express interest and
opinion on studying biographies of various individuals.

Anahtar Kelimeler

Social Studies Education, Teaching of Biography, Literary Genres

Kaynakça

• ). Atatürk’ün Cumhuriyetin İlanından Sonraki Hedefleri Sempozyumu. İzmit: Kocaeli Üniversitesi ile Atatürk Araştırma Merkezi, s. 57–77. Barth, J. L. ve Demirtaş, A. (1997). İlköğretim sosyal bilgiler öğretimi kaynak üniteler. Ankara: YÖK/Dünya Bankası, Millî Eğitimi Geliştirme Projesi.
• Bellmann, N. ve diğ. (1985). Then and now: A historical approach. portraits:
• Biography and autobiography in the secondary school (Editors: M. Fleming and Jo McGinnis), Illinois: National Council of Teachers of English, s. 30– Candan, A. S. (2003). Tarih öğretiminde ayrıntılı okuma becerilerinin geliştirilmesi.
• Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Tarih Eğitimi Bilim Dalı. Ankara. Dewey, J. (1996). Demokrasi ve eğitim (Çev. M. Salih Otaran). İstanbul: Başarı Yayıncılık.
• Edinger, M. (2000). Seeking history. Portsmouth: Heinemann Pub.
• Er, H. (2005). Sosyal bilgiler dersinde biyografi öğretimi:“Atatürk’ün hayatı” metninin analizi ve yeni bir tasarım. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı. Ankara. Er, H. (2008). İlköğretim öğrencilerine sosyal bilgiler eğitiminde biyografi öğretimi çerçevesinde Atatürk’ün hayatı nasıl anlatılmalıdır? Uluslararası Sosyal
• Bilimler Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Çanakkale: ÇOMÜ Eğitim Fakültesi, s. 388–394. Er, H. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi kapsamında ilköğretim öğrencilerinin
• “biyografi” kullanımına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı. Ankara. Fleming, M. (1985). Approaches to biography and autobiography in the classroom.
• Portraits: Biography and autobiography in the secondary school (Editors: M. Fleming ve Jo McGinnis), Illinois: National Council of Teachers of English, s. 3–7. Garcia, J. ve J.U. Mıchaelıs. (2001). Social studies for children: A guide basic ınstruction. Boston: Allyn and Bacon Pub.
• Gençtürk, M. (2005). Tarih öğretiminde biyografi kullanımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
• Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Tarih Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara. Hyde, M.A. (1947). Modern biography. New York: Harcourt, Brace and Company, Inc.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yay.
• Kıbrıs, İ. (2000). Uygulamalı çocuk edebiyatı. Ankara: Eylül Yay.
• Mcgowan, T., Guzzetti, B. (1991). Edebiyat temelli sosyal bilgiler öğretimi (Çev:
• Ahmet Doğanay). Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi’nin http://turkoloji.cu.edu.tr/genel/doganay 01.pdf. internet adresinden 03.2010 tarihinde alınmıştır.
• Oğuzkan, F. (1997). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Öztürk, C. (2007). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinler arası bir bakış.
• Hayat bilgisi ve Sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım. C. Öztürk (Editör). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde edebî ürünler ve yazılı materyaller. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Sungu, İ. (2002). Tarih öğretimi hakkında (Çev. Bahri Ata). Millî Eğitim, Sayı: –154, Ankara: MEB. Yay., s. 52-59.
• Yazıcı, K. (2006). Sosyal bilgiler derslerinde okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesinde b-b-ö (bildiklerim-bilmek istediklerim- öğrendiklerim) stratejisinin kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve derse karşı olan tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi,
• Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı. Ankara. İnternet Tabanlı Kaynaklar Geçmişten Günümüze Okulumuz; Okulumuzun Tarihçesi, 29.04.2010 tarihinde www.kecioren23nisan.k12.tr/ adresinden alınmıştır.
• Okulumuz; Tarihçemiz, 26.04.2010 tarihinde http://polisamcaio.meb.k12.tr/ adresinden alınmıştır.
• Okulumuzun Tarihçesi, 28.04.2010 tarihinde http://www.ilgenelmeclisi.k12.tr/ adresinden alınmıştır.
• Ankara İl Millî Eğitim Müdürlüğü, 29.04.2010. tarihinde ankara.meb.gov.tr/ adresinden alınmıştır.