MACROECONOMIC FACTORS AFFECTING CONSUMER CREDITS BY BANK GROUPS

Year 2024, , 568 - 592, 15.10.2024

Dr.öğretim Üyesi Serkan Demirel

https://doi.org/10.58702/teyd.1548489

Abstract

In this study, the factors affecting consumer loans in the Turkish banking sector were examined using panel data analysis. The study covers data from participation banks, domestic private deposit banks, public banks, and foreign private deposit banks between 2009 and 2024. While the data from all banks were analyzed using panel data analysis, time series analysis was applied to the separate datasets of participation, domestic private deposit, public, and foreign private deposit banks. The analyses were conducted using Eviews 13.0 software. In the study, the total volume of consumer loans was considered the dependent variable, while Turkiye's uncertainty index, growth, credit default swap, exchange rate, interest rate, and inflation were treated as independent variables. The results showed no multicollinearity issues among the variables, with all values remaining below 90%, and the highest correlation being 0.785 between the exchange rate and credit default swap. According to the findings, the exchange rate, growth, inflation, credit default swap, and Turkiye's uncertainty index had a significant impact on consumer loans across all banks, whereas the interest rate variable did not have a significant effect on consumer loans.

Keywords

Consumer Loan, Bank Groups, Turkiye Uncertainty Index

BANKA GRUPLARINA GÖRE TÜKETİCİ KREDİLERİNİ ETKİLEYEN MAKROEKONOMİK FAKTÖRLER

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’deki bankacılık sektörüne ilişkin olarak tüketici kredilerini etkileyen faktörler panel veri analizi yöntemi ile incelenmiştir. Bu doğrultuda çalışmada 2009-2024 yılları arasını kapsayan katılım, mevduat yerli özel, kamu ve mevduat yabancı özel bankalara ait veriler kullanılmıştır. Tüm bankaların verileri panel veri analizi yöntemi ile analiz edilirken, katılım, mevduat yerli özel, kamu ve mevduat yabancı özel bankalara ait ayrı ayrı verilerin analizinde zaman serileri analiz yöntemi kullanılmıştır. Analizlerde Eviews 13.0 programı kullanılmıştır. Çalışmada tüketici kredileri toplamı bağımlı değişken, Türkiye belirsizlik endeksi, büyüme, kredi temettü takası, döviz kuru, faiz ve enflasyon ise bağımsız değişkenler olarak ele alınmıştır. Analiz neticesinde değişkenler arasında çoklu doğrusal bağlantı sorununa rastlanılmadığı, tüm değerlerin %90 altında kaldığı, döviz kuru ve kredi temerrüt takası arasında 0.785 ile en yüksek oranda olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre; döviz kuru, büyüme, enflasyon kredi temerrüt takası Türkiye belirsizlik endeksi değişkenleri tüm bankaların tüketici kredilerinde anlamlı etkiye sahipken, faiz değişkeninin tüketici kredilerinde anlamlı etkiye sahip olmadığı ifade edilmiştir.

Keywords

Tüketici Kredileri, Banka grupları, Türkiye belirsizlik endeksi

References

• Abdulmajeed, T. I. (2021). A causality link between inflation rate and deposit money bank total sectoral credit allocation in the presence of structural breaks in Nigeria. Online Journal of Arts, Management and Social Sciences, 5(5), 18-35. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1731
• Acharya, V. V. ve Johnson, T. C. (2007). Insider trading in credit derivatives. Journal of Financial Economics, 84(1), 110-141. https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2006.05.003
• Ahmed, J. ve Bashir, M. (2016). An empirical investigation of banking sector development and economic growth in a panel of selected Saarc countries. Theoretical and Applied Economics, 23(2), 65-72.
• Alazaki, Z. A. (2020). The relationship of consumer loans, credit cards and the interest rate to inflation in Saudi Arabia: An econometric study through quarter data for the period 2007-2019. Management & Economics Research Journal, 2(3), 78-95. https://doi.org/10.48100/merj.v2i3.111
• Altun, F. ve Yağcılar, G. G. (2023) Türkiye’de banka kredileri ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisinin analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 8(1), 24-38.
• Bayrakdaroğlu, A. ve Aydın, G. C. (2017). Mevduat faiz oranlarındaki değişkenliğin kredi hacmi üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 120-149.
• Bernanke, B. S. ve Gertler, M. (1995). Inside the black box: the credit channel of monetary policy transmission. Journal of Economic Perspectives, 9(4), 27-48. https://doi.org/10.1257/jep.9.4.27
• Beybur, M. (2022). The relationship between manufacturing industry bank loans and manufacturing ındustry d-ppı: Loan-ınflation spiral. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 7(1), 87-106. https://doi.org/10.25229/beta.1109772
• Blot, C. ve Labondance, F. (2013). Business lending rate pass-through in the eurozone: Monetary policy transmission before and after the financial crash. Economics Bulletin, 33(2), 973-985.
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics, Review of Economic Studies 47, 239-253.
• Buckley, P. ve Chhugani, D. (2023). Trouble on the horizon for consumer spending?. https://www2.deloitte.com/us/en/insights/economy/spotlight/rising-debt-consumer-spending adresinden 9 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır.
• Bulut, Ü. (2020). Para politikasının kredi faiz oranlarına geçişkenliği: Türkiye örneği. Bankacılar Dergisi, 114, 17-29.
• Chiaramonte, L. and Casu, B. (2012). The determinants of bank CDS spreads: Evidence from the financial crisis. The European Journal of Finance, 2(9), 51-77. https://doi.org/10.1080/1351847X.2011.636832
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
• Coşkun, H. ve Kandemir Kuloğlu, B. (2022). Türkiye’de banka kredilerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 6(1), 44-58. https://doi.org/10.29216/ueip.1076973
• Coşkun, M. (2010). Para ve Sermaye Piyasaları Kurumlar, Araçlar, Analiz. Detay Yayıncılık.
• Durmuş, S. ve Şahin, D. (2019). Türkiye’de enflasyon, döviz kuru ve tüketici kredileri arasındaki nedensellik ilişkisinin analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (23), 95-112. https://doi.org/10.18092/ulikidince.475576
• Essaddam, N., Hossain, M. ve Hussain, T. (2023). Do credit default swaps impact lenders’ monitoring of loans?. Review of Quantitative Finance and Accounting, 61(2), 567-600. https://doi.org/10.1007/s11156-023-01159-y
• Gabeshı, K. (2017). The impact of macroeconomic and bank specific factors on Albanian non-performing loans. European Journal of Sustainable Development Research, 2(1), 95-102.
• Gregor, J., ve Melecký, M. (2018). The pass-through of monetary policy rate to lending rates: The role of macro-financial factors. Economic Modelling, 73, 71-88.
• Guerra, E. A. R. (2017). The economic growth and the banking credit in Mexico: Granger causality and shortterm effects, 2001Q1-2016Q4. Economia Informa, 406(1), 46-58.
• Guloglu, B. ve Ivrendi, M. (2010). Output fluctuations: Transitory or permanent? The case of Latin America. Applied Economics Letters, 17, 381-386. https://doi.org/10.1080/13504850701735880
• Hausman, J. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica, 46, 1251-1271. https://doi.org/10.2307/1913827
• Havranek, T., Irsova, Z., ve Lesanovska, J. (2016). Bank efficiency and interest rate pass-through: Evidence from Czech loan products. Economic Modelling, 54, 153-169. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2016.01.004
• Illes, A., Lombardi, M. J., ve Mizen, P. (2015). Why did bank lending rates diverge from policy rates after the financial crisis? (Working Papers no: 486). BIS.
• Irina, B. ve Angela, R. (2016). Effects of macroeconomic factors on bank loans quality: Evidence from Central and Eastern European countries. In M.H. Bilgin, H. Danis (Ed.), Entrepreneurship, Business and Economics-Vol. 2: Proceedings of the 15th Eurasia Business and Economics Society Conference (pp. 571-584). Springer International Publishing.
• Kabataş, Y. ve Karamustafa, C. (2019). Tüketici kredilerinde takipteki kredi oranlarının makroekonomik ve bankalara özgü belirleyicileri: Türkiye örneği. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, (15), 1-17.
• Kanapickienė, R., Keliuotytė-Staniulėnienė, G., Teresienė, D., Špicas, R. ve Neifaltas, A. (2022). Macroeconomic determinants of credit risk: evidence on the impact on consumer credit in central and Eastern European countries. Sustainability, 14(20), 1-62.
• Kanapickienė, R., Keliuotytė-Staniulėnienė, G., Vasiliauskaitė, D., Špicas, R., Neifaltas, A. ve Valukonis, M. (2023). Macroeconomic factors of consumer loan credit risk in central and eastern European countries. Economies, 11(4), 1-32.
• Karahan, Ö., Yılgör, M. ve Özekin, A. A. (2018). Türkiye'de banka kredilerindeki genişleme ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(636), 25-36.
• Kartal, F. (2021). Banka finansal analizi ve risk yönetimi. Efe Akademi Yayınları.
• Kolçak, M., Akyol, H. ve Ağırkaya, M. B. (2018). Tüketici kredilerini etkileyen makroekonomik değişkenlerin saptanması: ARDL sınır testi yaklaşımı. Global Journal of Economics and Business Studies, 7(13), 21-33.
• Kuutol, P.K. (2016). Exchange rate, non-performing loans and economic growth in Africa. Ghana, [Master’s Thesis]. Kwame Nkrumah University.
• Levine, R. (2005). Finance and growth: Theory and evidence. Handbook of Economic Growth, 1, 865-934.
• Liu, K. (2019). The determinants of China's lending rates and interest rates pass-through: A cointegration analysis. Research in Economics, 73(1), 66-71 https://doi.org/10.1016/j.rie.2019.02.002
• Louzis, D. P., Vouldis, A. T. ve Metaxas, V. L. (2012). Macroeconomic and bank-specific determinants of non-performing loans in Greece: A comparative study of mortgage, business and consumer loan portfolios. Journal of banking and finance, 36(4), 1012-1027. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2011.10.012
• Luti, B. (2023). The fed is likely raising rates in 2023: Impact on student loans https://www.purefy.com/learn/fed-raising-rates-student-loans adresinden 1 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır.
• Mishkin, F. S. (2013). The economics of money, banking, and financial markets. Pearson Education.
• Obstfeld, M. ve Rogoff, K. (1995). The mirage of fixed exchange rates. Journal of Economic perspectives, 9(4), 73-96. https://doi.org/10.1257/jep.9.4.73
• Örs, E. S. (2021). Türkiye’de banka kredilerinin ekonomik büyüme üzerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Özen, E., ve Vurur, S. (2013). Türkiye’de mevduat banka kredisi ve ekonomik büyüme ilişkisinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 117-131. http://dx.doi.org/10.12780/UUSBD209
• Pehlivan, P., Demirlioğlu, L., ve Yurtseven, H. (2017, May). Türkiye’de bankacılık faaliyetleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin analizi. V. Anadolu International Conference in Economics, Türkiye, 1-14.
• Pesaran, M. H. (2021). General diagnostic tests for cross-sectional dependence in panels. Empirical economics, 60(1), 13-50. https://doi.org/10.1007/s00181-020-01875-7
• Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75, 335-346. https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
• Picardo, E. (2024). Understanding the indirect effects of exchange rates. https://www.investopedia.com/articles/forex/053115/understand-indirect-effects-exchange-rates.asp adresinden 10 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır.
• Roy, S. G. (2014). Determinants of non-performıng assets in India - Panel regression. Eurasian Journal of Economics and Finance, 2(3), 69-78. https://doi.org/10.15604/ejef.2014.02.03.005
• Saksonova, S. ve Koleda, O. (2017). Evaluating the interrelationship between actions of Latvian commercial banks and Latvian economic growth. Procedia Engineering, 178, 123-130 https://doi.org/10.1016/j.proeng.2017.01.075
• Siyamto, Y. (2023). Economic policy uncertainty; impact on financing risk and total financing of Islamic banks. International Journal of Economics, Business and Accounting Research (IJEBAR), 7(2), 732-742.
• Sohrabji, N. (2011). Impact of exchange rates on consumer prices in India: Comparing different trade liberalization and monetary policy regimes. SSRN.
• Temelli, F. ve Şahin, D. (2018, December). Türkiye’de bankacılık sektörü kredileri ve enflasyon arasındaki ilişkinin analizi. İzmir International Congress on Economics and Administrative Sciences (IZCEAS), Türkiye, (2018), 3017-3028)
• Turgut, A. ve Ertay, H. İ. (2016). Bankacılık sektörünün ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye üzerine nedensellik analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4), 114-128.
• Tutar, F. ve Ünlüleblebici, Y. (2014). Türkiye’de KOBİ kredilerinin ekonomik büyümeye etkisi (2006-2011). Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 3(5), 1-14.
• Us, V. (2018). Assessment of bad loans in Turkey: What role do financial conditions have? Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 137-152 https://doi.org/10.14784/marufacd.460673
• Yalçın, H. (2024). Türkiye’de makroekonomik değişkenlerin takipteki tüketici kredileri oranı üzerindeki etkileri. Business and Management Studies: An International Journal, 12(1), 22-40. https://doi.org/10.15295/bmij.v12i1.2314
• Yazıcı, M. (2015). Bankacılığa giriş. (3. Baskı). Beta Yayınları.
• Zaib, A., Farid F. ve Khan. M. K. (2014). Macroeconomic and bank-specific determinants of non-performing loans in the banking sector in Pakistan. International Journal of Information, 6(2). 53-81.