Research Article
BibTex RIS Cite

MEZITHA’NIN ŞARKISI, ADİGE VE ABHAZLARDA GEYİK KÜLTÜ

Year 2024, Issue: 369, 127 - 149, 23.09.2024
https://doi.org/10.61620/tfra.1036

Abstract

Mitolojik çağlarda pek çok hayvan ve onlara dair motifler, yaşantıya bağlı
değişen dinî inancın öğesi olarak öncellikle sözlü sonra ise yazılı edebiyatta ve
somut olmayan kültürel miras unsurlarında kendini gösterir. Osmanlı
İmparatorluğu ve Türkiye’deki genel kullanımıyla Çerkesler - Adige, Abhaz,
Abaza- Çarlık Rusya’sı tarafından ana vatanlarından sürülmeden önce geyik
kültü, atalar kültünün ve doğa inancının göstergesi olarak bölge halkının sözlü
kültür dağarcığında saklanır. Mezıtha ve Sozeris(Sozeress) gibi mitolojik
tanrılarda, Nart destanlarında yer alan, geyik boynuzlu Mezıtha’ya bağlı av ve
avcılık anlatılarında, bereket törenlerinde, halk şarkılarında izi görülen kutsal
geyik ya da geyik boynuzları; Kotrama(Kostromsk), Oshad, Kelermes ve Ulyap
1 kurganlarındaki buluntular, kadim kültürde yer etmiş geyik kültünü işaret eder.
Geyik kültü, Çerkeslerin sürgünüyle birlikte Kafkasya’dan Anadolu’ya da taşınır.
Yeni kuşaklarca pagan inancın bir ögesi olarak görülmese de geyik boynuzlarına
bir kutsiyet atfedilir. Öyle ki geyik boynuzları, yeni dinlerini kutsal mabedi
camide ya da samanlıklarda -atalarının yaptığı gibi- saklanır. 21. yüzyılda
atalar inancı resim, heykel, halı, kapı süsü ve batıl inanç şeklinde dışa
vurulmaya devam eder.

References

  • http://www.cerkesya.org/kafkasya/tarih/nart-efsaneleri/item/1016-kar-kaplanininnartlar-ulkesinde-hayvanlar-krali-olusu erişim tarihi: 27.02.2024
  • Dumanış, A. (2004). Çerkes kültürü üzerine etüd. Kayseri Kafkas Derneği.
  • Khutız, K. (1999). Çerkeslerde avcılık. (O. Uravelli, Çev.) Yayınlanmamış Kitap.
  • Lovpaçe, N. (2013) Çerkes arkeolojisi ve sanatı. (K. Yükseler, Çev.) Arkeoloji ve Sanat.
  • Sarabiy, M. (2017). Çerkesler ve gelenekleri. (B. Yemuz, Çev.) Kalan.
  • Şhalakho, A. (2010). Çerkes folkloru. (A. Cankılıç, Çev.) Metkan.
Year 2024, Issue: 369, 127 - 149, 23.09.2024
https://doi.org/10.61620/tfra.1036

Abstract

References

  • http://www.cerkesya.org/kafkasya/tarih/nart-efsaneleri/item/1016-kar-kaplanininnartlar-ulkesinde-hayvanlar-krali-olusu erişim tarihi: 27.02.2024
  • Dumanış, A. (2004). Çerkes kültürü üzerine etüd. Kayseri Kafkas Derneği.
  • Khutız, K. (1999). Çerkeslerde avcılık. (O. Uravelli, Çev.) Yayınlanmamış Kitap.
  • Lovpaçe, N. (2013) Çerkes arkeolojisi ve sanatı. (K. Yükseler, Çev.) Arkeoloji ve Sanat.
  • Sarabiy, M. (2017). Çerkesler ve gelenekleri. (B. Yemuz, Çev.) Kalan.
  • Şhalakho, A. (2010). Çerkes folkloru. (A. Cankılıç, Çev.) Metkan.
There are 6 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Environmental Anthropology
Journal Section Research Article
Authors

Sevda Arslan

Publication Date September 23, 2024
Submission Date February 7, 2024
Acceptance Date May 26, 2024
Published in Issue Year 2024 Issue: 369

Cite

APA Arslan, S. (2024). MEZITHA’NIN ŞARKISI, ADİGE VE ABHAZLARDA GEYİK KÜLTÜ. Türk Folklor Araştırmaları Derneği Dergisi(369), 127-149. https://doi.org/10.61620/tfra.1036

The journal is published twice a year in January and July. The language of DOI-registered articles in TFA, which is an open access journal with double-blind referee system, is Turkish and English. Manuscripts edited according to the rules and principles of the journal are submitted through our related page in dergipark. For this and similar issues, please write to info@turkfolklorarastirmalari.com or tfadergisi@gmail.com.
The articles with DOI tags in the open access journal, edited according to APA 7 system, are published free of charge in the double-blind referee system. The management of the Association/Journal is not responsible for the articles in any way; all responsibilities belong to the authors. The author(s) of the articles requiring an Ethics Committee decision must include the required report in the manuscript submission. In the submission of the article, the authors submit the Publication Declaration Form stating that they assume all the responsibilities of the work, that the work has not been published elsewhere, and that it has not been sent to other publication organs for publication. As an open access journal, authors own the copyrights of their products. Authors are not paid any fee. They can partially use their works in different places by citing TFA as a source and publish their translations in full text. 

Address : Turkish Folklore Research Society - Kyrenia / TRNC (Turkish Folklore Research Society - Kyrenia / TRNC)
Phone :0542 888 80 35
Email: info@turkfolklorarastirmalari.com ---- tfadergisi@gmail.com