The Contribution of Sufi Tradition to Multicultural Living

Year 2017, , 121 - 134, 29.12.2017

İbrahim Işıtan

https://doi.org/10.32711/tiad.360728

Abstract

Sufism, as a
discipline investigating the spiritual dimension of Islamic belief, focuses on
the attitudes and behaviors which are necessary for the spiritual development
of the individual. Because the individual possesses the spiritual character,
sufi individual ensures the development of spiritual dimension of the religion,
which contributes to a deep understanding of human dimensions. When considered
from this point of view, Sufi life contributes to multiculturalism with respect
to coexistence of with varied cultures which is emphasized today. Since the
obligation of people has in different beliefs and cultures to live together, it
is a necessity to determine the basic principles of co-existence culture.
Mutual respect, understanding and especially understanding the thoughts of
individuals who are different from our own beliefs and culture, and sensation
of their shared perception with us is an essential condition for living
together. From this perspective, it is possible to say that the Sufi way of
life, developing notion by centering on the human and its tendencies,
contributes to the multicultural life.

Keywords

Peace, Living together, Multiculturalism, Heart, Sufism

Sûfî Geleneğin Çokkültürlü Yaşama Katkısı

Abstract

Tasavvuf, İslam inancının mânevî boyutunu
inceleyen bir bilim dalı olarak, bireyin ruhsal gelişimi için gerekli tutum ve
davranışlar üzerine durur. Sûfi birey mânevî karaktere sahip olması nedeniyle
dinin bâtınî/kalbî boyutunun gelişmesini temin eder ve bu da insânî boyutların
derinlemesine anlaşılması konusuna katkı sağlar. Bu durumda bireyin bakış tarzı
genişler ve farklı kültürde olan diğer bireylerle anlaşması ve yaşaması
kolaylaşır. Bu çerçeveden bakıldığında sûfî yaşam günümüzde öne çıkarılan
farklı kültürlerle bir arada yaşama anlamında kullanılan çokkürtürlü yaşam
tarzının gelişmesine katkı sağlar. Farklı inanç ve kültürde olan insanların bir
arada yaşama zorunluluğu olduğuna göre, birlikte yaşama kültürünün temel
prensiplerini belirlemek bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Karşılıklı
saygı ve anlayış ve özellikle de kendi inanç ve kültür yapımızdan farklı olan
bireylerin düşüncelerini anlama ve bizimle ortak yönlerinin olduğunu kavrama
birlikte yaşamak için gerekli bir durumdur. Bu çerçeveden bakıldığında insanı
ve onun eğilimlerini merkeze alarak düşünce geliştiren sûfî hayat tarzının
mültikültürel yaşama katkı sağlayacağını söylemek mümkündür.

Keywords

Barış, Birlikte Yaşam, Çokkültürlülük, Kalp, Sûfizm

References

• AFÎFÎ, Ebu’l-‘Alâ, ‘Mutezile’nin Ma‘dum Nazariyesi ile İbn Arabî’nin A‘yân-ı Sâbite Nazariyesinin Karşılaştırılması, çev. Cağfer Karataş, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 6, sayı 6, (1994): s. 267-276.
• ANASTASSİADOU, Meropi, ‘İstanbul’da Yaşayan Rumların Sosyal Hayatında Din’, ‘Antik Çağ dan XXI Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi ve Din’, çev. İbrahim Işıtan, c. 5 ed. Coşkun Yılmaz, İstanbul: 2015, s. 90-119.
• CEBECİOĞLUI, Ethem, Tasavvuf Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Ankara, Rehber, 1997.
• CEYHAN, Semih, ‘Tecellî’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 20011), c. XL, s. 241-242.
• DEMİRCİ, Mehmet, ‘Hakikat’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1997), c. XV, s. 178-179.
• ERİNCİK, Selçuk, ‘Kimlik ve Çokkültürcülük Sorunu’, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 52, sayı. 2, (2011): s. 219-241.
• GENÇ, Yusus, ‘Postmodern Süreçte Çokkültürlülüğün Yeri’, http://www.sosyalsiyaset.net/documents/postmodern_surec.htm.
• GÖRGÜN, Tahsin, ‘İbn Haldun’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1999), c. XIX, s. 543-555.
• GÜREL, Nil, ‘Kişilik Psikolojisi, Önyargının Psikolojisi ve Kamuoyu: Gordon Allport ve Walter Lippmann’ın Görüşleri Çerçevesinde Bir Değerlendirme’, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl. 2, sayı 2, (2011), s. 101-134.
• HASTA, Derya-GÜLER, Müzeyyen Eda, ‘Saldırganlık: Kişilerarası İlişki Tarzları ve Empati Açısından Bir İnceleme’, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl. 4, sayı. 1, (2013): 64-104.
• IŞITAN, İbrahim, ‘Halvetiyye Geleneğine ve bir Halvetiyye Şeyhi olan Sofyalı Bâlî Efendi’ye Göre Sülûkün Yedi Evresi’, Marife, yıl. 10, sayı. 1, (2010): s. 91-106. - Sûfî Psikolojisi, Sülemi’ye Göre Benlik Dönüşümü, Ankara: Divan, 2014. - ‘Kuşadalı İbrahim Halvetî’ye Göre Mânevî Şahsiyet Gelişimi’, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, c. 5, s. 6, (2016): 1698-1715.
• KARA, Mustafa, ‘Fenâ’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1995), c. XII, s. 333-335.
• KAYAOĞLU, Aysel, ‘Gruplar Arası İlişkiler’, Sosyal Psikoloji, ed. Sezen Ünlü, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, n. 1288, c. 2, 2013, s. 72-96.
• KUNDURACI, Nevzat Fırat, ‘İslam Medeniyetinde Birlikte Yaşama Kültürü’, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, yıl. 15, sayı. 34, (2015): s. 61-88.
• KUŞEYRÎ, Abdulkerim, Kuşeyrî Risâlesi, trc. Süleyman Uludağ, İstanbul: Dergâh, 1991.
• ÖZKÖSE, Kadir, ‘Zühd ve Sûfîlerin Zühde Yükledikleri Anlam, Tasavvufta Dünyevileşmeye Tepkisel Yaklaşım’, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 6, s. 1. (2002): s. 175-194.
• SERT, Hüseyin Emin, ‘Kur’an-ı Kerim Işığında Güven Duygusunun Kaynağı Olarak Müslümanlık Bilinci’, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 3, sayı 2, (2008): s. 197-225.
• ŞAN, Mustafa Kemal – HAŞLAK, İrfan, ‘Asimilasyon ile Çokkültürlülük Arasında Amerikan Anaakımını Yeniden Düşünmek’, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), yıl. 7, sayı. 1, (2012): 29-54.
• ULUDAĞ, Süleyman, ‘Keşf’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2002), c. XXV, s. 315-317). - ‘Mücâhde’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006), c. XXXI, s. 440-441. - ‘Nûr’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2007), c. XXXIII, s. 244-245. - ‘Riyâzet’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2008), c. XXXV, s. 143-144.
• YAŞARAOĞLU, Kamil, ‘Kin ve Nefreti Sevgiye Dönüştüren Erdem: Affetmek’, Kutlu Doğum Haftası ‘Hz. Peygamber Kardeşlik Ahlakı ve Kardeşlik Hukuku’ Sempozyumu, (2013): s. 231-247.
• YAVUZ, Yusuf Şevki, ‘İlham’, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000), c. XXII, s. 98-100.