The Relationship Between Popular Religiosity and Hopelessness Levels Among Theology Faculty Students

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 405 - 428, 28.03.2025

Hamza Aktaş

https://doi.org/10.32711/tiad.1622854

Abstract

This study examines the relationship between theology faculty students' perceptions of popular religiosity and their levels of hopelessness. The research was conducted on 432 students studying at Düzce Theology Faculty. The effects of demographic variables such as age, gender, economic status, and family attitudes on popular religiosity and hopelessness were analyzed. A quantitative research method was employed using a correlational survey model, and data were collected through questionnaires followed by statistical analyses. Findings indicate no significant relationship between popular religiosity and hopelessness (r=-0.017, p=0.730). Female students had significantly higher popular religiosity scores than male students, while gender had no significant impact on hopelessness levels. As age increased, both popular religiosity and hopelessness levels decreased. No significant relationship was found between economic status and popular religiosity; however, students with better economic conditions exhibited lower levels of hopelessness. Regarding family attitudes, students from democratic family backgrounds experienced lower levels of hopelessness compared to those from authoritarian or indifferent family structures. In conclusion, while popular religiosity does not directly affect hopelessness, demographic factors play a crucial role in shaping students' religious orientations and psychological states. This study may contribute to the development of academic and social initiatives aimed at supporting young individuals' mental well-being.

Keywords

Religious Education, Popular Religiosity, Hopelessness, Demographic Variables, Religious Practices

İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinde Popüler Dindarlık ile Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırma, İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin popüler dindarlık algıları ile umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Çalışma, Düzce İlahiyat Fakültesi'nde öğrenim gören 432 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada yaş, cinsiyet, ekonomik durum ve aile tutumu gibi demografik değişkenlerin popüler dindarlık ve umutsuzluk üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Nicel araştırma yöntemi kullanılarak ilişkisel tarama modeli benimsenmiş, veriler anket yöntemiyle toplanmış ve istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Bulgular, popüler dindarlık ile umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığını göstermektedir (r=-0,017, p=0,730). Kadın öğrencilerin popüler dindarlık puanları erkeklerden yüksek çıkarken, cinsiyetin umutsuzluk düzeyi üzerinde belirgin bir etkisi saptanmamıştır. Yaş ilerledikçe popüler dindarlık ve umutsuzluk düzeylerinde azalma görülmüştür. Ekonomik durumu iyi olan öğrencilerin umutsuzluk düzeyleri daha düşük bulunurken, aile tutumu açısından demokratik aile yapısına sahip bireylerin daha az umutsuzluk yaşadığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, popüler dindarlık umutsuzluğu doğrudan etkilemese de, demografik değişkenler öğrencilerin dini yönelimleri ve psikolojik durumları üzerinde önemli rol oynamaktadır. Bu çalışma, gençlerin ruhsal sağlığını desteklemeye yönelik akademik ve sosyal girişimlere katkı sağlayabilir.

Keywords

Din Eğitimi, Popüler Dindarlık, Umutsuzluk, Demografik Değişkenler, Dini Pratikler.

Ethical Statement

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. * Düzce Üniversitesi Rektörlüğü, Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu Başkanlığının 24.12.2024 Tarih , 14/404 Nolu kararı ile Etik Kurul Kararı alınmıştır.)

References

• Acaboğa, Asiye. Din-Mutluluk İlişkisi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Ak, Muammer. “Ziyaret Fenomeni Bağlamında Türk Popüler Dindarlığı”. Toplum Bilimleri Dergisi 18 (2024), 264- 279.
• Akkuş, Halil İbrahim - Uçar, Ramazan. “Dindarlık Tipolojileri Bağlamında Türk Toplumu”. Toplum Bilimleri (Dergi) XII/24 (2018), 115-139.
• Aktaş, Hamza. “Popüler Dindarlıkla Ahlaki Uzaklaşma Arasındaki İlişki: İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği”. İlahiyat AlanındaAraştırma ve Değerlendirmeler. ed. Sait M. Uzundağ vd. 57-73. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları, 2021.
• Arslan, Hakan. “Normatif ve Popüler Dindarlığın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Çankırı Örneği”. İslami Araştırmalar Dergisi 29/3 (2018), 642-666.
• Arslan, Mustafa. “Popüler Dindarlık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 3/4 (2003), 97-116.
• Başal, Handan Asude vd. “‘Otoriter’ ve ‘Demokratik’ Tutuma Sahip Ebeveynleri Olan 5-6 Yaş Çocuklarının Evcilik Oyunlarında Üstlendikleri Roller”. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 3/2 (2014), 384-409.
• Batıgün, Ayşegül. “İntihar Olasılığı: Yaşamı Sürdürme Nedenleri, Umutsuzluk ve Yalnızlık Açısından Bir İnceleme”. Türk Psikiyatri Dergisi 16/1 (2005), 29-39.
• Baynal, Fatma. “Yetişkinlerde Dindarlık ve Ruh Sağlığı”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 4/1 (2015), 206-231. https://doi.org/10.15869/itobiad.96269
• Bayrakcı, Sami - Çuhadar, Mustafa. “Sosyal Medya ve Popüler Dindarlık: Facebook’taki Tasavvuf Sayfaları Üzerine Bir İnceleme”. Eskiyeni 54 (2024), 895-928.
• Beck, Aaron T. Cognitive therapy and the emotional disorders. Oxford, England: International Universities Press, 1976.
• Bilecik, Sümeyra. “Anne Baba Tutumlarının Bireylerin Din Algısına Etkisi”. Değerler Eğitimi Dergisi 15/33 (2017), 7-38.
• Doğan, Murat - Karaca, Faruk. “Cinsiyetin Dindarlık Üzerine Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması”. Bilimname 45 (2021), 219-260.
• Durak, Ayşegül - Palabıyıkoğlu, Refia. “Beck Umutsuzluk Ölçeği Geçerlilik Çalışması”. Kriz Dergisi 2/2 (1994), 311- 319. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000071
• Erdoğan, Eylül Gülnur - Akın, Belgin. “Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin İş Bulma Endişeleri ve Umutsuzluk Düzeyleri”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 32/1 (2016), 72-89.
• Eva, Nur vd. “Social Support and Religiosity as Predictor Psychological Well-Being among College Students”. Psychology Research on Education and Social Sciences 3/2 (2022), 49-55.
• Günay, Ünver. Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat. İstanbul: Erzurum Kitaplığı Yayınları, 1999.
• Ibrahim, Ahmed - Whitley, Rob. “Religion and mental health: a narrative review with a focus on Muslims in English-speaking countries”. BJPsych Bulletin 45/3 (2021), 170-174. https://doi.org/10.1192/bjb.2020.34
• Kalgı, Mehmet Emin. Dindarlık ve Kişilik. İksad Publishing House, 2021.
• Kara, Nurdan Oral vd. “Üniversite Öğrencilerinin Gelecek Kaygisi İle Sinav Kaygisi Arasindaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştirma”. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi 2/2 (31 Aralık 2020), 150-169.
• Kımter, Nurten. “İlgili-Seven Anne-Baba Tutumları İle Din Ve Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine”. Dini Araştırmalar 18/46 (15-06-2015) (2015), 9-44.
• Korkmaz, Sezai. “Cinsiyete Göre Dindarlık: Bir Meta-Analiz Çalışması”. Bilimname 2020/43 (2020), 437-460. https://doi.org/10.28949/bilimname.693951
• Köktaş, M. Emin. Türkiye’de Dini Hayat İzmir Örneği. İstanbul: İşaret Yayınları, 1993.
• Kula, Kamile Şanlı - Saraç, Turan. “Üniversite Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi: Ahi Evran Üniversitesi Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/1 (01 Haziran 2017), 1-16.
• Kurt, Abdurrahman. “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2009), 1- 26.
• Lameei, Vahideh - Bilici, Mustafa. “Dinin Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Rolü Ve Değerlendirilmesi”. Çekmece İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi 9/19 (2022), 57-68.
• Okumuş, Ejder. “Popüler Kültür ve Popüler Dindarlık”. Text. Yeni Şafak. Yeni Şafak. Yeni Şafak. 2022. Erişim 17 Ocak 2025.
• Önen, Zehra. “Ziyaret Fenomeni Çerçevesinde Popüler Dindarlık”. Kadim Akademi SBD 3/2 (2019), 196-199.
• Özen, Dilan. “Ortaokul Öğrencilerinin Anne-Baba Tutumlarının Psikolojik Sağlamlık Üzerine Etkisi*”. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 6/3 (2019), 1428-1449.
• Özkaya, Gözde. Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyleri İle Umutsuzluk ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• Özmen, Dilek vd. “Lise Öğrencilerinde Umutsuzluk ve Umutsuzluk Düzeyini Etkileyen Etkenler”. Anadolu Psikiyatri … 9 (2008), 8-15.
• Seber, Gülten vd. “Umutsuzluk Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirliği”. Kriz Dergisi 1/3 (1993), 139-142.
• Shapero, Benjamin G. vd. “Stressful Life Events and Depression Symptoms: The Effect of Childhood Emotional Abuse on Stress Reactivity”. Journal of clinical psychology 70/3 (2014), 209-223. https://doi.org/10.1002/jclp.22011
• Soyak, Ercan. Popüler Dindarlık Düzeyinin Din Sosyolojisi Açısından İncelenmesi (Battalgazi Örneği). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• Tokur, Behlül - Doğan, Hümeyra Ahsen. “Gençlerde Kimlik Algısı ve Dinî Hayat: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi”. Eskiyeni 50 (2023), 705-722. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.1294031
• Uysal, Veysel vd. “Dinî Başa Çıkma ile Umut, Hayat Memnuniyeti ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki Etkileşim Üzerine Bir Araştırma”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/52 (2017), 139-160.
• Yakut, Selahattin. Ahlaki Zeka, Din ve Dindarlık (Psikososyal Bir Bakış). Ankara: İksad Publishing House, 2022.
• Yıldız, Kadir-Dirik, Deniz. “Algılanan Sosyal Destek Ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Arasındaki İlişkide Algılanan Öz Yeterliliğin Rolü”. Spormetre 17/2 (2019), 132-144.
• Yüksel, Büşra Nur. “Dindarlık Ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri İlişkisi: İlahiyat Fakültesi Örneği”. Düzce Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/1 (2019), 67-83.
• Zafer, Cem. “Üniversite Öğrencilerinin Umutsuzluk Nedenleri”. Adam Academy Journal of Social Sciences 9/2 (2019), 549-572.