Dâvûd-i Karsî, Şerhu risâleti usûli’l-hadis li’l-İmam el-Birgivî (thk. Halil İbrahim Kutlay), Amman: Ervika li’d-dirâsât ve’n-neşr, 1437/2016.

Year 2022, Volume: 9 Issue: 2, 439 - 443, 31.12.2022

Ahmet Eşer

Abstract

Anahatlarıyla mütekaddimûn ve müteahhirûn şeklinde iki aşamada incelenen hadis usulü, yüzyıllar boyunca farklı coğrafyalarda metin, şerh, haşiye ve talik veçheleriyle yoğun teveccühe mazhar olmuştur. Usûle dair İbnü’s-Salâh’ın (ö. 643/1245) Mukaddime/Ulûmu’l-hadis ismiyle şöhret bulan çalışmasının özeti olan İbn Hacer el-Askalânî’nin (ö. 852/1449) Nuhbetü’l-fiker’i, müteahhirûn devrinin önemli çalışmalarından biridir. İmam Birgivî’nin (ö. 981/1573) usûl-i hadise dair muhtasar risalesi ise İbn Hacer’in Nuhbetü’l-Fiker’inin özeti hüviyetiyle hadis usulü kitaplarının son halkalarından birini teşkil etmektedir. Osmanlı medreselerinde ders kitabı olduğu anlaşılan bu risalenin de Dâvûd-i Karsî (ö. 1169/1756) tarafından şerh edilmesi, bir yönüyle ilgili edebiyatın dinamik yapısını yansıtmaktadır. Nitekim şerh üzerine Yusuf Harpûtî (ö. 1292/1875) ve Şehrî Mustafa Şevket Efendi’nin (ö. 1292/1875) hazırladığı haşiyeler ile Babakaleli Abdülaziz Ahmed Efendi’nin (ö. 1296/1878) Mukarribü’t-tâlibîn isimli tercümesi de temel metinlerdeki devamlılığı göstermektedir.

Keywords

Dâvûd-i Karsî, Şerhu risâleti usûli’l-hadis li’l-İmam el-Birgivî, Halil İbrahim Kutlay