İstanbul’da bir aile hekimine kayıtlı erkeklerin gebelikten korunma durumu ve gereksinimlerinin araştırılması

Year 2020, Volume: 18 Issue: 1, 39 - 53, 30.04.2020

Mehmet Kaya Nuray Özgülnar

https://doi.org/10.20518/tjph.495883

Cited By: 1

Abstract

Amaç: Geleneksel olarak üreme sağlığı programları ve araştırmaları çoğunlukla kadınlar üzerine yoğunlaşmaktadır. Oysa üreme süreci ve sağlığı için kadın ve erkek birlikte roller üstlenir, sorumluluk taşırlar. Bu araştırmada; erkeklerin, gebelikten korunma yöntemleri konusunda bilgi düzeyleri, tutum ve davranışları hakkında bilgi toplamak ve bu konudaki gereksinimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel araştırma İstanbul’da bir Aile Sağlığı Merkezindeki bir aile hekimine kayıtlı 18-65 yaş arasındaki erkek nüfustan basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 264 kişi ile yürütülmüştür. Belirlenen 264 kişilik örneklem büyüklüğü arasından, 171 bireye ulaşılmıştır. Örnekleme ulaşma oranı %64,7’dir. Veriler yüz yüze görüşme tekniği ile gebelikten korunma yöntemlerini irdeleyen anket formuyla toplanmıştır. Verilerin analizinde, sürekli değişkenler için Mann-Whitney U testi, kategorik değişkenler için Ki-Kare ve Fisher Exact testi kullanılmıştır. Çok değişkenli analizler için Lojistik Regresyon Analizi yapılmıştır. Bulgular: Erkeklerin halen en sık kullandığı yöntem %35.7 ile kondomdur ve onu %19.3 ile geri çekme yöntemi takip etmektedir. Vazektomi uygulaması yapılmış erkek yoktur. Kondom kullanımını etkileyen faktörleri saptamak için yapılan çok değişkenli analizler sonucunda kondom kullanımının yaş ve eğitimle ilişkili olduğu belirlenmiştir. Erkeklerin üreme sağlığı konularında en sık başvurdukları bilgi kaynakları %75.4 ile internet ve %56.1 ile sağlık personelidir. Sonuç: Üreme sağlığı hizmetlerinin genişletilerek verimliliğinin artırılması için bu hizmetlerin hedef kitlesi kapsamına erkeklerin de dahil edilmesi gerekmektedir.

Keywords

Erkek, gebelikten korunma yöntemi, kondom, üreme sağlığı

Study of the contraception status and needs of the male patients who are registered to a family physician in İstanbul

Abstract

Objective: Research and programs in the field of reproductive health have been traditionally focused on women. In the process associated with reproductive health, both men and women play roles. This study was aimed to collect information about the knowledge levels, attitudes and behaviors of men about pregnancy prevention methods and to develop solution proposals by identifying the relevant needs. Material and Method: This cross-sectional study was conducted on 264 people selected by a simple random sampling method on the male population between 18-65 years registered with a primary care physician in a Family Health Center in Istanbul. The data was collected using face-to-face interviews with a questionnaire covering pregnancy prevention methods. In the analysis, Mann-Whitney U was used for continuous data, Chi-square and Fisher Exact test were used for categorical data. Logistic Regression Analysis was performed for multivariate analyses. Results: The method most commonly used by males is currently condoms with 35.7% and it is followed by coitus interruptus with 19.3%. Men do not use vasectomy at all. As a result of the multivariate analyses to identify the factors affecting the use of condoms, it is determined that the use of condoms is affected by age and education. The most frequent sources of information for males on reproductive health were internet with 75.4% and health personnel with 56.1%. Conclusion: Reproductive health services need to be expanded to increase their efficiency, and men need to be included in the target group of these services.

Keywords

Male, contraceptives, condom, reproductive health

References

• KAYNAKLAR1. Akın A. Aile planlamasından üreme sağlığına geçiş. Aktüel Tıp Dergisi. 2001;6(1):4-8.2. Bulut A, Çokar M. Cinsel Sağlık Bilgileri Eğitimi Öğretmen El Kitabı. İstanbul: İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, 2006.3. Birleşmiş Milletler. Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansında Kabul Edilen Eylem Planı 1994. Ankara: Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu yayını, 1994.4. Özcebe H, Akın A. Kadın-erkek Eşitsizliği ve Erkeklerin Üreme Sağlığına Katılımı: 3. Uluslararası Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongre Kitabı. Ankara: Bayt yayıncılık. 2003. p 85-89.5. Kitiş Y, Bilgili N, Karaçam Z. Gülveren Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan Erkeklerin Aile Planlamasına İlişkin Görüşleri ve Karara Katılma Durumları. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2004:14(1):56-66.6. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK; 2014. Erişim adresi ve tarihi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf.07.12.2018.7. Altay B, Gönener D. Evli Erkeklerin Aile Planlaması Yöntemlerini Bilme ve Kullanma Durumları ve Etkileyen Faktörler. Fırat Tıp Dergisi. 2009;14(1):056-64. Erişim adresi ve tarihi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/firattip/article/view/5000051721/0. 07.12.2018.8. Helmer, J.F. Men's involvement in family planning. Reproductive Health Matters. 1996;4(7):146-54. Erişim adresi ve tarihi: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S096880809690018X. 07.12.2018.9. Özdener N. Solaklı Sağlık Ocağı Bölgesinde Evli Erkeklerin Üreme Sağlığı Konusundaki Bilgi Düzeyleri, Rolleri ve Gereksinimlerinin Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Adana, 2006.10. Yazganoglu KD, Özarmagan G, Tozeren A, Özgülnar N. Üniversite Ögrencilerinin Cinsel Yolla Bulasan Infeksiyonlar Hakkinda Bilgi, Tutum ve Davranislari/Knowledge, Behavior and Attitudes of University Students toward Sexually Transmitted Infections. Turkderm. 2012;46(1):20. Erişim adresi ve tarihi: http://journal.turkderm.org.tr/jvi.aspx?pdir=turkderm&plng=tur&un=TURKDERM-31957&look4=. 07.12.2018.11. Depe Y, Erenel A. Erkeklerin aile planlamasına ilişkin görüş ve davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2006;10(3). Erişim adresi ve tarihi: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1478.pdf. 07.12.2018.12. TÜİK. İşgücü İstatistikleri, Haziran2016. Erişim adresi ve tarihi http://www.tuik.gov.tr/OncekiHBArama.do.07.10.2016.13. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Asgari Ücret, 2016. Erişim adresi ve tarihi: http://www.csgb.gov.tr/home/Contents/Istatistikler/AsgariUcret. 07.10.2016.14. TÜİK. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2015. Erişim adresi ve tarihi: http://www.tuik.gov.tr/OncekiHBArama.do. 07.10.201615. Gılıç E, Ceyhan O, Özer A. Niğde Doğumevinde Doğum Yapan Kadınların Aile Planlaması Konusundaki Bilgi Tutum ve Davranışları. Fırat Tıp Dergisi. 2009;14(4):237-41. Erişim adresi ve tarihi: http://www.firattipdergisi.com/text.php3?id=597. 07.12.2018.16. Aktoprak M. Evli kadınlar ve Eşlerinin Aile Planlamasına Yönelik Tutumları ve İlişkili Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2012. Erişim adresi ve tarihi: http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/1288/316860.pdf?sequence=1.07.12.2018.17. Akın L, Özaydın N, Aslan D. Türkiye'de Evli Erkeklerin Aile Planlaması Yöntemlerini Kullanmalarını Etkileyen Faktörler. Gülhane Tıp Dergisi. 2006;48(2):63-9. Erişim adresi ve tarihi: http://gulhanemedj.org/uploads/pdf/pdf_GMJ_283.pdf. 07.12.2018.18. United Nations . Trends in Contraceptive Use Worldwide. New York: United Nations, Department of Economic and Social Affairs; 2015. Erişim adresi ve tarihi: http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/family/trendsContraceptiveUse2015Report.pdf. 15.10.2016.19. Ortaylı N, Bulut A, Özuğurlu M, Çokar M. Why withdrawal? Why not withdrawal? Men's perspectives. Reproductive Health Matters. 2005;13(25):164-73 Erişim adresi ve tarihi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16035610. 07.12.201820. Uskun E, Öztürk M, Kişioğlu A, Çakmak A. Isparta’da Çalışan Kadınların Kontraseptif Kullanımı ve Bu Durumu Etkileyen Faktörler. Sağlık ve Toplum. 2001;11(4):56-61.21. Pinkerton SD, Dyatlov RV, DiFranceisco W, Benotsch EG, Smirnova TS, Dudko VY, et al. HIV/AIDS knowledge and attitudes of STD clinic attendees in St. Petersburg, Russia. AIDS and Behavior. 2003;7(3):221-8. Erişim adresi ve tarihi: http://link.springer.com/article/10.1023/A:1025423217673. 12.10.2016.22. Mayda AS, Arslan İ, Bozkurt T, Dedeli HB, Özkan İ, Özlem M. Düzce İli Kalıcı Konutlar Bölgesinde 15-49 YaŞ Arası Kadınlarda Yöntem Kullanma Oranları ve Tercih Nedenleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni,. 2005;4(5). Erişim adresi ve tarihi: https://www.researchgate.net/profile/Atilla_Mayda/publication/26447970. 07.12.2018.23. Tanrıverdi G, Özkan A, Şenveli S. Çanakkale'deki Kadınların Aile Planlaması Yöntemlerini Tercih Nedenleri. Fırat Tıp Dergisi. 2008;13(4):251-4. Erişim adresi ve tarihi: http://www.firattipdergisi.com/pdf/pdf_FTD_517.pdf. 07.12.2018.24. Civil B, Yıldız H. Erkek Öğrencilerin Cinsel Deneyimleri ve Toplumdaki Cinsel Tabulara Yönelik Görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2010;3(2):58-64. Erişim adresi ve tarihi: http://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/12345/4551/58-64_pdf.pdf?sequence=1&isAllowed=y.07.12.2018.