Examination of Story Books Produced Towards Preschool Children Regarding Elements ofViolence and Horror

Year 2009, Volume: 23 Issue: 3, 510 - 534, 01.07.2009

H.elif Dağlıoğlu , Özlem Çamlıbel Çakmak

Abstract

Storybooks areusedasanindispensable tool for theeducation of children.Therefore,thehigh-quality story books that arepreparedtaking theage and developmentcharacteristics,needs andinterestsof thechildren into account gaineven moreimportance.In thisstudy, theviolence andhorrorelements inthe textand illustration parts ofatotal of174 story bookspublishedin Turkeybetween 1995 and 2005 by 9 publishinghouses, 52 them being translations and122 writtenby Turkishauthors, are examined through an evaluation form createdby researchers. In general, an averageof percentof violenceand 11 percent of horrorelements werefound in thetexts and illustrations of the story books.Theseelements werefound mostly intranslatedbooks and booksthatarepublished under thecategory of worldclassics

Keywords

preschoolchildren, story book, illustration, text, elements containing violenceand horror

Okul Öncesi Çocuklarına Yönelik Yayınlanan Hikâye Kitaplarının Şiddet ve Korku Öğeleri Açısından İncelenmesi

Abstract

Hikâye kitapları çocukların eğitiminde vazgeçilmez bir araç olarak kullanılmaktadır. Bunun için çocukların yaşları, gelişim özellikleri, ilgi ve ihtiyaçları dikkate alınarak hazırlanmış nitelikli hikâye kitapları büyük önem kazanmaktadır. Bu araştırmada Türkiye ’de 1995-2005 yılları arasında 9 yayınevi tarafından basılmış 52 ’si çeviri, 122 ’si yerli olmak üzere toplam 174 hikâye kitabının metin ve resim kısımlarında bulunan şiddet ve korku öğeleri araştırmacılar tarafından oluşturulan bir değerlendirme formu ile incelenmiştir. Genel olarak hikâye kitaplarının metin ve resimlerinde ortalama % 8 şiddet, % 11 korku öğesi olduğu bulunmuştur. Söz konusu öğeler daha çok çeviri ve dünya klasikleri grubundaki kitaplarda tespit edilmiştir.

Keywords

okul öncesi dönem çocukları, hikâye kitabı, resim, metin, şiddet ve korku içeren öğeler

References

• Akal,A. (2003). Bir yazar gözüyle çocuk kitaplarındaki şiddet, Çocuk veAile Dergisi, 12, 4, 15-17.
• Alexander K. J. veMiller, P.J.(2001). Young children's emotional attachmentto stories,Social Development, 10(3), 374-398.
• Alpay,M.veAnhegger, R. (1975). Çocuk edebiyatıveçocukkitapları.İstanbul: Cem Yayınevi.
• Arbuthnot,M. H. Ve Sutherland, Z. (1991). Children and books. New York: Harper Collins.
• Ataseven,F.ve İnandı, Y. (2000). Çocuk kitaplarının çeşitliyönleriyle incelenmesi. YayınaHazırlayan:Sedat Sever. 1.Ulusal ÇocukKitaplarıSempozyumu,(Sorunlar ve Çözüm Yolları)20-21Ocak2000,(ss.187-206).Ankara: Ankara Üniversitesi EğitimBilimleri FakültesiveTömer DilMerkeziYayınları.
• Avcı,F.(2006) Geçmişten günümüze çocuk kitaplarındaki resimler. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever. AnkaraÜniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2.Ulusal Çocuk Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
• Becker, M.L. (1947). First adventuresinreading.Philadelphia:J.B.Lippincott.
• Blatt, G. T. (1972),Violence in children'sliterature: A content analysis of a select samplingofchildren's literature and astudyof children's responses toliterary episodes depicting violence, ERIC Digest, ED072439 p.358
• Busbin, Ö.M. ve Steinfirst, S.(1989). Critismof artworkin children's picturebooks: a content analysis. Youth Services in Libraries.2(3),256-266.
• Carlson, R. ve Arthur, N. (1999). Play therapy and thetherapeutic use ofstory, Canadian Journal of Counseling, 33, 212-226.
• Cass,J. E. (1967). Literature and young children.London: LongmansGreen Co.
• Davis, G. L.(1986) Acontent analysis of fifty-sevenchildren'sbooks withdeath themes, Child StudyJournal,16(1),39-54
• Delisi,R.(1984). TheEffectsof books and gender constancy children's sexrole attitudes,Journal Applied DevelopmentalPsychology, 5(3), 173-184.
• Delisle, R. veWoods-McNamee,A. (1981). Children's perceptionsof death: A look at theappropriatenessofselected picture books.Death Education, 5, 1-13.
• DemoulinF., D.(1998). Readingempowersselfconcept. Kapa DeltaPi Record. 35(1), 31-33.
• Dilidüzgün,S. (2000). Çocukkitaplarında yazınsal nitelik. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever.1. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu:Sorunlarve Çözüm Yolları.(ss. 253-267). Ankara: Ankara Üniversitesi EğitimBilimleri FakültesiveTömer Dil EğitimMerkezi Yayını.
• Dilidüzgün,S.(2002). Çocukedebiyatıve eğitimsel özellikleri.M.Sevinç (Ed.). Erken Çocuklukta GelişimveEğitimdeYeniYaklaşımlar (ss:197-203).İstanbul: Morpa KültürYayınları.
• Erbay F.veAydoğan, Y.(2006). Okul öncesi çocuklar içinhazırlananresimli hikâye kitaplarının konuvezamankullanımıaçısından incelenmesi.YayınaHazırlayan: Sedat Sever.AnkaraÜniversitesiEğitim BilimleriFakültesi 2. Ulusal Çocuk ve GençlikEdebiyatı Sempozyumu(4-6 Ekim 2006).(ss.227-232).Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
• Erdal,G. (2006). Milli Eğitim Bakanlığı yayınları çocukkitaplarının resimlerinegenel bakış. YayınaHazırlayan:Sedat Sever. AnkaraÜniversitesi EğitimBilimleri Fakültesi 2. UlusalÇocukveGençlikEdebiyatıSempozyumu(4-6 Ekim 2006). (ss. 405-412). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
• Erdoğan,F.(1999). Türkiye'de 1996-1998yıllarındayayınlanmıştelif çocuk kitaplarının içerik analizi,Yayımlanmamışdoktora tezi.İstanbul Üniversitesi, Sosyal BilimlerEnstitüsü, İstanbul.
• Gönen,M.(1986). Okulöncesiçocukkitaplarınınözellikleri. Ya-Pa 4.Okulöncesi Eğitimi Yaygınlaştırılması Semineri. (ss.85-89).Ankara:Ya-paYayıncılık.
• Gönen,M.(1993). Anaokuluöğretmenlerinin beş vealtı yaş çocukları için kullandıkları masalvehikâyekitaplarının niteliklerininincelenmesi.TürkKütüphaneciliği,7(2), 83-88.
• Gönen,M.(2003,9 Haziran). 9yaşından önce masal anlatmayın.Milliyet http://www.milliyet.com.tr/Yasam/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetayArsiv&Ar ticleID=12975&Kategori=yasam&b=9%20yasindan%20once%20masal%20anlatm ayin&ver=61adresinden ulaşıldı.
• Güleç (Çakmak) H. veGönen,M.(1997). 1974-1993yılları arasında Türkçe basılmış olan resimliöykü kitaplarının resimlendirilmevefiziksel yönünden incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği.11(1), 42-53.
• Güleç (Çakmak), H. veGeçgel, H. (2005). Çocuk edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Güneş,F.(2000). Çocukkitaplarındaokunabilirlikilkeleri. Yaşadıkça Eğitim, 67, 35­ 40.
• Işıtan, S.(2005).Resimli çocuk kitaplarının benlik kavramıylailgili konularıiçermesi yönünden incelenmesi, yayınlanmamışyüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Ankara.
• Işıtan, S.veGönen, M.(2006). Resimli çocukkitaplarının benlik kavramıylailgili konuları içermesi yönündenincelenmesi. Yayına Hazırlayan: SedatSever. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu(4-6 Ekim2006).(ss.413-420). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları,No:203.
• Karasar, N. (1995). Araştırmalardarapor hazırlama. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Kepenekçi, Y. (2000).İnsan hakları eğitimi.Ankara: AnıYayıncılık.
• Kocabaş,İ.(1999). Çocuk kitabı seçim kriterleri ve1997 yılınıkapsayan bir değerlendirme, Yayımlanmamışyükseklisanstezi,HacettepeÜniversitesi, Sosyal BilimlerEnstitüsü, Ankara.
• Konar,E.(2004).1995-2002 Yılları arasındayayınlananokul öncesi hikaye kitaplarındaki bazıkavramlarıniçerikve biçimsel olarak incelenmesi, Yayınlanmamışyüksek lisans tezi,Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Lake,E.,V.(2001). Linking literacy and moral education in the primary classroom,The Reading Teacher,55(2), 125-129.
• MacCann, D. veRichard, O. (1973). Thechild'sfirstbooks.New York: H. W.Wilson.
• Mc Daniel, A. (2001). Children's literature asprevention ofchild sex abuse,Children's Literature In Education, 32(3), 41-50.
• McMath,J.S.(1997). Youngchildren,national tragedy, and picture books. Young Children.52, 82-84.
• McNamee, A. veMercurio, M.L.(2006). Picture books:Can they help caregivers createan “illusionofsafety” forchildren in unsafe times? , Penn GSE Perspectives onUrbanEducation,4(2), Winter
• Nicholson, J.;Pearson, I.ve Quinn, M.(2006). Helpingchildren cope withfears:using children's literature in classroom guidance.ProfessionalSchoolCounseling, October 23.
• Nimon,M.(1993). Violence in children's literature today, The Annual Conference of theInternationalAssociation of SchoolLibrarianship,Australia.
• Oğuzkan,A.F.(1997). Yerliveyabancıyazarlardanörneklerleçocukedebiyatı, 5. Baskı, Ankara: Emel Matbaacılık San.
• Özcivelek,L.(1991). Türkiye'de ilustrasyonluçocuk kitapları, 1960-1972, Yayımlanmamışdoktora tezi,Bilkent Üniversitesi, Ankara.
• Özel,A.(2002). Resimli Çocuk KitaplarındaGörsel AnlatımınÖnemi,Yaşadıkça Eğitim , 74-75,32-40.
• Özer,A. (2006). Çocuk kitaplarındaki resimlerin “çocuğagöreliği”.YayınaHazırlayan: Sedat Sever.AnkaraÜniversitesiEğitim BilimleriFakültesi 2. Ulusal Çocuk ve GençlikEdebiyatı Sempozyumu(4-6 Ekim 2006).(ss.425-432).Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
• Özkan,N. ve Yılmaz, B. (2006).Çocuk kitaplarında dil sorunları. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever.AnkaraÜniversitesiEğitim BilimleriFakültesi 2. Ulusal Çocuk ve GençlikEdebiyatı Sempozyumu(4-6 Ekim 2006).(ss.767-778).Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
• Papalia,E.,Olds S. WveFeldman,R. D.(2002). A child's world infancy through adolescenceNineth Edition, TheMcgraw-Hill Companies, USA.
• Pope, W.,Mchale,S. veCraighed, E. W.(1988). Self esteem enhancementwithchildren and adolescents,Pergaman Pres.
• Rogers, M.,F., Myles, B., S.(2001). Using social stories and comic conversationto ınterpret social situations foranadolescent with asperger syndrome,Intervention in SchoolveClinic,36(5), 310-313.
• Rosenkoetter, L. I., Rosenkoetter,S. E veAcock, A.C.(2009).Television violence: An intervention to reduce itsimpact on children, Journal of Applied Developmental Psychology.30,381-397
• Roxanne, C. (2001).Therapetic useof story in therapy with children, Guidance and Counselling,16(3),92-100.
• Rudd,D.(2008), Aneye forani:NeilGaiman's coralineand questions of identity Children's Literature İn Education, 39(3),159-168.
• Rycik,M. T. (2006). 9/11 to theIraq war/Usingbookstohelp childrenunderstand troubled times.Childhood Education,82(3), 145-152.
• Schlenther, E. (1999). Using reading therapy with children. HealthLibrariesReview, 16, 29-37.
• Sever,S. (1995). Çocukkitaplarındabulunması gereken yapısal veeğitselözellikler. AbeceEğitim veEkinveSanat Dergisi107,14-15.
• Sever,S. Çocukkitaplarınayansıtılanşiddet. (MilliEğitim Temel Yasası ve Çocuk Haklarına DairSözleşmeBağlamında Bir Değerlendirme).Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2),26-37.
• Sever,S. (2003). Çocukveedebiyat.Ankara: Kök Yayıncılık.
• Stewing,J.W.(1988). Children and theliterature. New York:CharlesE.Merrill.
• Şirin,M.R. (1994). 99Soruda çocuk edebiyatı,İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Tekin,H.(2005). Çocuk edebiyatında şiddetkorku vesevgiüçgeni, Hece Edebiyat Dergisi,104-105(Ağustos-Eylül), 304-306.
• Tosunoğlu, M.veKayadibi, N. (2006). Türkiye'de 2000-2005yıllarıarasında devlet tarafından yayımlanmış çocuk kitaplarının biçim ve içerik analizi. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever. AnkaraÜniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2.Ulusal Çocuk veGençlikEdebiyatıSempozyumu(4-6 Ekim 2006).(ss.339-347). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları,No:203.
• Trousdale,A. (1989). Who'safraid of thebig, bad wolf? Children's Literature in Education,20(2),69-79.
• Tuğrul, B. veFeyman, N. (2006). Okul öncesiçocukları içinhazırlanmış resimli öykü kitaplarında kullanılan temalar. YayınaHazırlayan:SedatSever. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu(4-6 Ekim2006).(ss. 387-392).Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları,No:203.
• Tuncer, N.(1974). Türkiye'de yayınlanmışresimli çocukkitapları,1960-1972. Yayımlanmamışdoktora tezi.HacettepeÜniversitesi,Ankara.
• Turan, L.(2006). Violenceand death in storıes of warperiodwriter Ömer Seyfettin, ERIC Digest ED493901 p.28.
• Tür, G. veTurla,A. (1999). Okulöncesinde çocuk, edebiyat ve kitap.İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Uzmen, S.(1993).1970-1993 Yılları arasındabasılmış Türkçe veİngilizce resimli hikayekitaplarının konuyönündenincelenmesi.Yayımlanmamışyüksek lisans tezi Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uzmen, S.(2001). Okul öncesi eğitimkurumlarınadevamedenaltı yaşçocuklarının prososyal davranışlarının resimli çocuk kitapları ile desteklenmesi,Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Whelan, D.L.(2009),A dirty little secret: Self-censorship,School LibraryJournal, 55(2), 26-30.
• Yavuzer, H.(1992). Resimleriyle çocuk. İstanbul: RemziKitabevi
• Yavuzer, H.(1998). Çocukvesuç. 9. Basım İstanbul: Remzi Kitabevi,.
• Yavuzer, H.(2000).Okul çağı çocuğu. Basım.İstanbul:Remzi Kitabevi
• Yavuzer, H.(1999). Çocuk psikolojisi,18.Basım,İstanbul:RemziKitabevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H.(2006). Sosyal Bilimlerde nitel araştırmayöntemleri. 6. Baskı.Ankara: Seçkin Yayıncılık San. Tic. A.Ş.