Öz
Bu yazıda Kasîdetü’n-Nushiyye bi-Lügati Türkiyye ile bu eserin Arapça şerhini ihtiva eden yazma ele alınmıştır. Şiirde Resûl mahlasını kullanan Resûl b. Yakûb, nasihatname olan Kasîdetü’n-Nushiyye bi-Lügati Türkiyye ile Şerhü Kasîdeti Nushiyye bi-Lügati Türkiyye’yi, daha sonra II. Murad olarak tahta çıkacak olan Şehzade Murad’ın kethüdası Nûreddîn Hamza Bey için Sonisa’da yazmıştır. Eserin odağında şarap içilmesi ve satılması konusundaki nasihatler yer alıyorsa da Resûl b. Yakûb gözlemlediği sair bazı meselelere de eserinde temas etmiştir. İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın Osmanlı Tarihi’nde bahsettiği bu eserin herhangi bir nüshası daha önce tespit edilmemiştir. Söz konusu eseri ihtiva eden bir yazma, 1931’de Osman Reşer tarafından Berlin Devlet Kütüphanesi’ne satılmıştır. İstinsahı 825/1422’de tamamlan nüshanın bu yazı kapsamında yapılan değerlendirme neticesinde müellif hattı olduğu anlaşılmıştır. 264 beyitten müteşekkil olan Kasîdetü’n-Nushiyye bi-Lügati Türkiyye şerhte ve şerhin hemen akabinde olmak üzere söz konusu yazmada iki kere yer alır. Bu çalışmada yazmanın tavsifi yapıldıktan sonra eserin muhtevasından bahsedilmiş, şiirde öne çıkan hususlardan bahsedilerek eserin takdim edildiği Nûreddîn Hamza Bey’in kimliği sorgulanmış, şiirin teknik bakımdan ve muhteva açısından önemine temas edildikten sonra çalışmanın sonunda Kasîdetü’n-Nushiyye bi-Lügati Türkiyye adlı şiirin metnine yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Çelebi Mehmed II. Murad 15. yüzyıl Osmanlı Edebiyatı Sonisa Nûreddîn Hamza Bey şerh
Kaynakça
- DOĞAN AVERBEK, Güler, “Kitap Tüccarı Bir Âlimin Kısa Hayat Hikâyesi: Osman Yaşar Reşer (Oskar Emil Rescher).” Müteferrika, 63, İstanbul 2023, 5-28.
- DOĞAN AVERBEK, Güler, “The Manuscripts Oskar Rescher Sold to the Berlin State Library Between 1913-1936” İslam Tetkikleri Dergisi, 11/2, İstanbul 2021, 477-568.
- DOĞAN AVERBEK, Güler, “Yunus Emre Divanı’nın Raif Yelkenci Nüshasından Ayrı Düşen Şerâ’itü’l-Fakr ve’l-Fukarâ Adlı Derleme” Divan Edebiyatı Araştırmaları, 34, İstanbul 2025.
- Evliya Çelebi, Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, haz. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, 2. bs. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2010.
- İbn Battuta, İbn Battûta Seyahatnâmesi, çev. A. Sait Aykut, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2004.
- KIVRIM, İsmail, 15-16. Yüzyıllarda Sonisa Kazası, Taşova-Erbaa: Yerleşme Nüfus ve Ekonomi, 2. bs. Amasya Belediyesi, Ankara 2020.
- “Ķur’ān Sūrelerinüŋ Ĥāŝŝiyetleri;” Aģmed b. ʿAbdülcebbār, Tuģfetü’l-Lešā’if, yazma eser, Berlin Devlet Kütüphanesi, Şarkiyat Departmanı, Ms. or. quart. 1868.
- ŞENTÜRK, Ahmet Atillâ, Ahmet Kartal, Eski Türk Edebiyatı Tarihi, 13. bs. Dergah Yayınları, İstanbul 2018.
- Şerā’itü’l-Faķr ve’l-Fuķarā, yazma eser, Berlin Devlet Kütüphanesi, Şarkiyat Departmanı, Ms. or. fol. 4224.
- Şerģu Ķaŝīdeti Nuŝģiyye, yazma eser, Berlin Devlet Kütüphanesi, Şarkiyat Departmanı, Ms. or. oct. 3473.
- TARIM, Cevat Hakkı, Tarihte Kırşehri Gülşehir ve Babailer, Ahiler, Bektaşiler, Yeniçağ Matbaası, İstanbul 1948.
- TURGUT, Vedat, “Vakıf Belgelerine Göre Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi Aileleri II: Âl-i Timurtaş Paşa” Osmanlı Araştırmaları, LIII, İstanbul 2019, 51-120.
- UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, 5. bs. Türk Tarih Kurumu, Ankara 1988.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Osmanlı Sahası Klasik Türk Edebiyatı |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 20 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 53 |
- Makale Dosyaları
Türk Kültürü İncelemeleri – Haziran 2026 Sözlü Çeviri Özel Sayısı
Çağrı Metni
Sözlü çeviri, gündelik karşılaşmalardan kurumsal etkileşimlere kadar uzanan çeşitli bağlamlarda, iki dilli ve kültürlerarası iletişimin merkezinde yer alır. Türkiye’deki sözlü çeviri ortamlarında, dillerden biri büyük ölçüde Türkçedir ve bu uygulamalar, Türkçenin diğer dillerle etkileşiminde ortaya çıkan iletişimsel, kültürel ve toplumsal dinamikleri yansıtır.
Haziran 2026 sayımız için hazırlamakta olduğumuz bu özel sayıyla, Türkiye’deki sözlü çeviri uygulamalarını farklı tür ve bağlamlarda inceleyen özgün araştırmaları bir araya getirmeyi amaçlıyoruz. Bu çalışmalar, sözlü çevirinin dilsel, kültürel, toplumsal ve göstergebilimsel boyutlarına disiplinlerarası bir bakış sunarak, yalnızca çeviribilim alanına değil; Türk dili, kültürü ve toplumu üzerine yapılan araştırmalara da değerli katkılar sağlayacaktır.
Bu doğrultuda, sözlü çeviri üzerine çalışan ulusal ve uluslararası akademisyenleri, araştırmacıları ve alanda aktif profesyonelleri, Haziran 2026 sayımıza katkıda bulunmaya davet ediyoruz. Özel sayıya, Türkiye’deki sözlü çeviri ortamlarında iletişim süreçlerinin, rollerin ve çeviri uygulamalarının nasıl şekillendiğini tartışan kuramsal veya uygulamalı çalışmalarla katkı sunabilirsiniz.
Araştırma konularının, aşağıdaki temalar çerçevesinde tasarlanması önerilmektedir; ancak farklı yaklaşımlar ve konular da değerlendirmeye alınacaktır.
-Sözlü çeviri ortamlarında Türkçenin söylem yapıları ve etkileşimsel stratejileri,
-Mahkeme, hastane, okul gibi kamusal hizmet alanlarında yürütülen sözlü çeviri pratikleri,
-Andaş ve ardıl çeviride, Türkçeye özgü zorluklar ve stratejiler,
-Göç, azınlıklar ve çokdillilik bağlamında sözlü çeviri uygulamaları,
-Sözlü çeviri eğitimi ve öğretiminde dilsel ve kültürel boyutlar,
- Çeviri etiği ve profesyonel normların Türkiye’deki sözlü çeviri uygulamalarına etkisi,
-Teknoloji destekli sözlü çeviri araçlarının kullanımı,
-Toplumsal kriz, afet ve acil durumlarda sözlü çevirmenin rolü.
Önemli Notlar:
Özel sayıya gönderilecek makaleler için son teslim tarihi 15 Mart 2026 olarak belirlenmiştir.
Yazıların künye bilgileri, dipnot sistemi ve kaynakça gösterim şekli internet sayfamızda bulunan makale yazım şablonuna göre hazırlanacaktır.
Call for Papers
Turkish Cultural Studies – June 2026 Special Issue on Interpreting Studies
Interpreting occupies a central position in bilingual and intercultural communication across a wide range of contexts, from everyday encounters to institutional interactions. In interpreting settings in Turkey, one of the working languages is predominantly Turkish, and these practices reflect the communicative, cultural, and social dynamics that emerge through the interaction of Turkish with other languages.
With this special issue, scheduled for publication in June 2026, we aim to bring together original studies that explore interpreting practices in Turkey across diverse genres and contexts. Adopting an interdisciplinary perspective on the linguistic, cultural, social, and semiotic dimensions of interpreting, these contributions will provide valuable insights not only for the field of Translation and Interpreting Studies but also for research on Turkish language, culture, and society.
In this regard, we invite national and international scholars, researchers, and professionals working in the field of interpreting to contribute to our June 2026 issue. Submissions may include theoretical or applied studies that examine how communicative processes, roles, and interpreting practices are shaped within interpreting settings in Turkey.
Suggested, though not exclusive, areas of research include the following themes; alternative approaches and topics will also be considered.
-Discourse structures and interactional strategies of Turkish in interpreting settings,
-Interpreting practices in public service domains such as courts, hospitals, and schools,
-Turkish-specific challenges and strategies in simultaneous and consecutive interpreting,
-Interpreting practices in the context of migration, minority communities, and multilingualism,
-Linguistic and cultural dimensions in interpreter training and education,
-Translation ethics and the impact of professional norms on interpreting practices in Turkey,
-Use of technology-assisted interpreting tools,
-The role of interpreters in social crises, disasters, and emergency situations.
Important Notes:
The deadline for submitting articles to the special issue is March 15, 2026.
The article's citation information, footnote system, and bibliography format will be prepared according to the article writing template available on our website.