Turizm Sektöründeki Sosyal Girişim Çalışanlarının Sosyal Girişimcilik Davranışı, İş ve Yaşam Tatmini: Tatuta Projesi Narköy Örneği

Year 2019, Volume: 6 Issue: 1, 131 - 145, 30.06.2019

Fuat Çiftçi , Ebru Zencir

Abstract

Toplumun giderek artan ihtiyaçları
ve bu ihtiyaçların karşılanma talepleri sivil toplum gereksinimlerinin yeniden
ele alınmasına neden olmuştur. Bu sebeple sosyal fayda yaratmayı temel amaç
haline getiren sosyal girişimcilik gittikçe önem kazanmakta ve daha gözde bir
yapıya bürünmektedir.  Bununla birlikte
turizm sektörü emek-yoğun bir sektördür ve turizm işgörenlerinin yaşamlarının
önemli bir bölümü iş yerinde geçmektedir. Çalışma saatlerinin artması ve
çalışma koşullarının zorlaşmasıyla turizm çalışanlarının iş tatminleri, buna
bağlı olarak da yaşam tatminleri düşmektedir. Sosyal girişimler, sosyal fayda
yaratmayı kendilerine temel hedef edinmekle beraber, kar elde etmeyi ikinci
planda düşünmektedirler. Turizm sektöründe ise sosyal girişimlere oldukça az
rastlanmaktadır. Buradan hareketle, çalışmanın esas amacını turizm sektöründe
faaliyet gösteren sosyal girişim çalışanlarının sosyal girişimcilik davranış
öncüllerini, iş tatminlerini ve yaşam tatminlerini incelemek oluşturmaktadır.
Bu doğrultuda turizm alanında faaliyet gösteren bir sosyal girişim örnek olarak
seçilmiş ve beş kişiyle yüz yüze, derinlemesine görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler betimsel analize
tabi tutulmuş ve yorumlanmıştır. Sonuç olarak bu çalışmaya katılan sosyal
girişim çalışanlarının, sosyal girişimcilik davranış öncüllerinin büyük bir
çoğunluğunu sergilediği, bununla birlikte işlerinden ve yaşamlarından tatmin
oldukları anlaşılmıştır.

Keywords

Turizm, Sosyal Girişimcilik, İş Tatmini, Yaşam Tatmini

References

• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational behavior and human decision processes, 50(2), 179-211.
• Akgündüz, Y. (2013). Konaklama işletmelerinde iş doyumu, yaşam doyumu ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1).
• Aksu, A. & Aktaş, A. (2005). Job satisfaction of managers in tourism: cases in the Antalya region of Turkey. Managerial auditing journal, 20(5), 479-488.
• Aşan, Ö. & Erenler, E. (2008). İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,13(2), 203-216.
• Backman, E. V., & Smith, S. R. (2000). Healthy organizations, unhealthy communities?. Nonprofit Management and Leadership, 10(4), 355-373.
• Basım, H. N., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
• Baum, J. R., & Locke, E. A. (2004). The relationship of entrepreneurial traits, skill, and motivation to subsequent venture growth. Journal of applied psychology, 89(4), 587.
• Besler, S. (2010). Sosyal girişimcilik. İstanbul: Beta Yayıncılık
• Bird, B. (1988). Implementing entrepreneurial ideas: The case for intention. Academy of management Review, 13(3), 442-453.
• Boschee, J. (1998). Merging mission and money: A board member's guide to social entrepreneurship.
• Brockhaus, R. H. (1980). Risk taking propensity of entrepreneurs. Academy of management Journal, 23(3), 509-520.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri. İstanbul: Kaknüs.
• Calienda, M., & Kritikos, A. S. (2008). Is entrepreneurial success predictable? An ex‐ante analysis of the character‐based approach. Kyklos, 61(2), 189-214.
• Collins, C. J., Hanges, P. J. & Locke, E. A. (2004). The relationship of achievement motivation to entrepreneurial behavior: A meta-analysis. Human performance, 17(1), 95-117.
• Comunian, A. L. & Gielen, U. P. (1995). Moral reasoning and prosocial action in Italian culture. The Journal of Social Psychology, 135(6), 699-706.
• Dacin, P. A., Dacin, M. T. & Matear, M. (2010). Social entrepreneurship: Why we don't need a new theory and how we move forward from here. The academy of management perspectives, 24(3), 37-57.
• Dees, J. G. (1998). Enterprising nonprofits. Harvard business review, 76, 54-69.
• Demirel, E. T. ve Akbıyık, N. (2009). Girişimcilik Kavramı ve Ortaya Çıkışı, Girişimcilik ve Küçük İşletmeler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75.
• Erginkoç, C. (2017). Düşlerin gerçeğe dönüştüğü girişimcilik öyküsü: Narköy. Anadolu Haber. 12-13.
• Ernst, K. (2012). Social entrepreneurs and their personality. Social entrepreneurship and social business, 51-64. Springer International Publishing.
• Ghiselli, R., La Lopa, J. & Bai, B. (2001). Job satisfaction, life satisfaction, and turnover intent among food-service managers. The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 42(2), 28-37.
• Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş. (5. Baskı) Anı Yayıncılık: Ankara
• Güler, B. (2008). Sosyal girişimciliği etkileyen faktörlerin analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Günlü, E., Aksarayli, M. & Şahin Perçin, N. (2010). Job satisfaction and organizational commitment of hotel managers in Turkey. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 22(5), 693-717.
• Günlü, E. (2015). Sosyal girişimcilik olgusunun kavramsal analizi ve turizmde sosyal girişimcilik. Sosyal ve Beşeri araştırmalar dergisi. 35
• Hockerts, K. (2015). The social entrepreneurial antecedents scale (SEAS): A validation study. Social Enterprise Journal, 11(3), 260-280.
• İskender, A. & Yaylı, A. (2017). İşgörenlerin iş ve serbest zaman çatışma düzeyleri ile mesleki tükenmişlik ve yaşam tatmini ilişkisi: Ankara’daki 4-5 yıldızlı otel çalışanları üzerine bir uygulama. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 6 (1). 95-112.
• İrengün, O. & Arıkboğa, Ş. (2015). The effect of personality traits on social entrepreneurship ıntentions: a field research. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 1186-1195.
• Kozak, M. (2015). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Köroğlu, Ö. (2011). İş gören doyumu ve turizm işletmelerinde yapılan araştırmalara ilişkin bir değerlendirme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 7(14), 245-266.
• Krueger, N. (1993). The impact of prior entrepreneurial exposure on perceptions of new venture feasibility and desirability. Entrepreneurship: Theory and practice, 18(1), 5-22.
• Krueger, N. F. & Brazeal, D. V. (1994). Entrepreneurial potential and potential entrepreneurs. Entrepreneurship Theory and Practice, 18, 91-91.
• Krueger, N. F., Reilly, M. D. & Carsrud, A. L. (2000). Competing models of entrepreneurial intentions. Journal of business venturing, 15(5), 411-432.
• Kuşluvan, Z. & Kuşluvan, S. (2005). Otel işletmelerinde iş ve işletme ile ilgili faktörlerin iş gören tatmini üzerindeki görece etkisi: Nevşehir örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2), 183-203.
• Kümbül Güler, B. (2010). Bireysel ve çevresel özelliklerin şekillendirdiği sosyal girişimci davranış. S. Besler (Ed.), Sosyal girişimcilik içinde. (s. 161-195). İstanbul: Beta
• Laeis, G. C., & Lemke, S. (2016). Social entrepreneurship in tourism: Applying sustainable livelihoods approaches. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(6), 1076-1093.
• Mair, J., & Marti, I. (2006). Social entrepreneurship research: A source of explanation, prediction, and delight. Journal of world business, 41(1), 36-44.
• Mair, J., & Noboa, E. (2006). Social entrepreneurship: How intentions to create a social venture are formed. In Social entrepreneurship (pp. 121-135). Palgrave Macmillan, London.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A sourcebook. Beverly Hills: Sage Publications.
• Mottiar, Z. (2016). Exploring the motivations of tourism social entrepreneurs: The role of a national tourism policy as a motivator for social entrepreneurial activity in Ireland. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(6), 1137-1154.
• Özdevecioğlu, M. & Karaca, M. (2015). Girişimcilik ve Girişimci Kişilik. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Peng, K. L. & Lin, P. M. (2016). Social entrepreneurs: Innovating rural tourism through the activism of service science. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(6), 1225-1244.
• Poe, A. C. (2003). Keeping hotel employees: it takes more than money to retain lower-paid employees. HR Magazine, 91-92.
• Praszkier, R. & Nowak, A. (2012). Social entrepreneurship: Theory and practice. Cambridge University Press.
• Rauch, A. & Frese, M. (2007). Let's put the person back into entrepreneurship research: A meta-analysis on the relationship between business owners' personality traits, business creation, and success. European Journal of Work and Organizational Psychology, 16(4), 353-385.
• Rebutin, J. A. (2009). Social enterprise and tourism, the key to a better integration of indigenous populations
• Shapero, A. & Sokol, L. (1982). The social dimensions of entrepreneurship The Encyclopedia of Entrepreneurship. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Sop, S. A. (2014). İş baskısı, iş-serbest zaman çatışması, meslek memnuniyeti ve yaşam doyumu ilişkisi üzerine bir inceleme. Turizm Akademik Dergisi, 1(1).
• Thompson, J., Alvy, G. & Lees, A. (2000). Social entrepreneurship–a new look at the people and the potential. Management Decision, 38(5), 328-338.
• Tikici, M. & Aksoy, A. (2009). Girişimcilik ve küçük işletmeler. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tütüncü, O. & Kozak, M. (2007). An investigation of factors affecting job satisfaction. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 8(1), 1-19.
• Ürper, Y (2010). Girişimcilik ve İş Kurma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W. & Lofquist, L. H. (1967). Manual for the. Minnesota Satisfaction Questionnaire. illinnesota studies in vocational rehabilitation, No. XXII. Minneapolis: Industrial Relations Center, University of Minnesota.
• Wood, R. & Bandura, A. (1989). Social cognitive theory of organizational management. Academy of management Review, 14(3), 361-384.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, G., Keser, A. & Yorgun, S. (2010). Konaklama işletmelerinde çalışan sendika üyelerinin iş ve yaşam doyumunu belirlemeye yönelik bir alan araştırması. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 6(1), 87-107.