Algılanan Müdür Yönetim Tarzı ve İçsel Motivasyonun Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisi

Year 2020, Volume: 10 Issue: 1, 151 - 168, 31.01.2020

Seyfettin Abdurrezzak , Mehmet Üstüner

https://doi.org/10.24315/tred.604753

Cited By: 5

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmen algılarına
göre algılanan müdür yönetim tarzı ve içsel motivasyonun örgütsel bağlılık ile
ilişkisini betimlemektir. Bu amaçla çalışmaya katılan öğretmenlerin algılanan
müdür yönetim tarzı, içsel motivasyon ve örgütsel bağlılık düzeyi betimlenerek,
değişkenler asındaki ilişkiler araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu
2018-2019 eğitim öğretim yılı Edirne ili Uzunköprü ilçe merkezinde yer alan toplam 26 resmi ilk ve
orta dereceli okullarda görevli 480 öğretmen oluşturmuştur. Analizler 391 veri
seti üzerinden yapılmıştır. Birinci bölümünde çalışmaya katılan öğretmenlerin
kişisel bilgilerinin yer aldığı veri toplama aracının ikinci bölümde Üstüner
(2016) tarafından geliştirilen “Algılanan Müdür Yönetim Tarzı Ölçeği”, Dündar,
Özutku ve Taşpınar (2007) tarafından geliştirilen “İçsel Motivasyon Ölçeği” ve
Üstüner (2009) tarafından geliştirilen “Öğretmenler için Örgütsel Bağlılık
Ölçeği” yer almıştır. Verilerin analizinde SPSS 18 paket programı
kullanılmıştır. Araştırmada betimsel istatistik analizleri, t testi, tek yönlü
varyans analizi ve regresyon analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre,
öğretmenlerin işbirlikli müdür yönetim tarzı algı düzeyinin oldukça yüksek, otoriter müdür yönetim tarzı algı düzeyinin
düşük, ilgisiz ve karşı koyucu müdür yönetim tarzları algı düzeyinin ise
oldukça düşük düzeyde, içsel
motivasyon algı düzeyinin oldukça yüksek ve örgütsel bağlılık algı düzeyinin
yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırmada ayrıca cinsiyet ve branş
değişkenine göre anlamlı farklılık olduğu, kıdem değişkenine göre anlamlı
farklılık olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada algılanan işbirlikli
müdür yönetim tarzı ve içsel motivasyonu ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı
arasında pozitif ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuş ve öğretmenlerin
algılanan işbirlikli, otoriter, ilgisiz, karşı koyucu müdür yönetim tarzları
ile içsel motivasyonun onların örgütsel bağlılığının anlamlı bir yordayıcısı
olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Yönetim tarzı, motivasyon, içsel motivasyon

References

• epe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 135-156.Alam, M. T., ve Farid, S. (2011). Factors affecting teachers motivation. International Journal of Business and Social Science, 2(1), 298-304.Allen, N. J., ve Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.Amabile, T. M. (1985). Motivation and creativity: Effects of motivational orientation on creative writers. Journal Of Personality and Social Psychology, 48(2), 393-399.Anderman, E. M., Belzer, S. ve Smith, J. (1991). Teacher commitment and job satisfaction: The role of school culture and principal leadership. (Eric ED Number: ED 375 497).Angle, H. L., ve Perry, J. L. (1981). An empirical assessment of organizational commitment and organizational effectiveness. Administrative Science Quarterly, 26(1), 1-14.Argon, T., ve Dilekçi, Ü. (2014). Öğretmenlerin okul müdürlerinin yönetim tarzları ve kurumsal itibara yönelik algıları arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 9(2), 161-181.Arıoğlu, E. (2006). Toplumsal değişimin dinamikleri. Ankara: Yeni Reform YayıncılıkAtik, S., ve Üstüner, M. (2014). İlköğretim okullarının örgüt tipi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 133-154Aydın, M. (2010). Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayıncılık.Aydın, M. (2013). Eğitimde örgütsel davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.Aydın, A., Sarıer, Y., ve Uysal, Ş. (2013). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin, öğretmenlerin örgütsel bağlılığına ve iş doyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 795-811.Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde: örgütsel bağlılık (İkinci baskı). Ankara: Pegem Akademi.Başaran, İ. E. (1996). Eğitim Yönetimi (Beşinci baskı). Ankara: Yargıcı Matbaası.Bateman, T. S., ve Strasser, S. (1984). A longitudinal analysis of the antecedents of organizational commitment. Academy of Management Journal, 27(1), 95-112.Bogler, R., ve Somech, A. (2004). Influence of teacher empowerment on teachers’ organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools. Teaching and Teacher Education, 20(3), 277-289.Brown-Howard, J. (2007). A study to determine the relationship between principal’s leadership style and teacher motivation (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Thesis database. (UMI No. 3278085)Buble, M., Juras, A., ve Matić, I. (2014). The relationship between managers’ leadership styles and motivation. Management: Journal of Contemporary Management İssues, 19(1), 161-193.Buchanan, B. (1974). Building organizational commitment: The socialization of managers in work organizations. Administrative Science Quarterly, 19(4), 533-546.Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(1), 5-34.Bursalıoğlu, Z. (2005). Eğitim yönetiminde yeni yapı ve davranış. (Onüçüncü basım). Ankara: Pegem Akademi.Bush, T. (2007). Educational leadership and management: Theory, policy and practice. South African Journal of Education, 27(3), 391-406.Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(4), 470-483.Caldwell, D. F., Chatman, J. A. ve O'Reilly, C. A. (1990). Building organizational commitment: A multifirm study. Journal of Occupational Psychology, 63(3), 245-261.Celep, C. (1998). Eğitim örgütlerinde öğretmenlerin örgütsel adanmışlığı. Eğitim ve Bilim, 22(108),56-62.Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.Cemaloğlu, N. (2002). Öğretmen performansının artırılmasında okul yöneticisinin rolü. Milli Eğitim Dergisi, 153(154), 153-154.Chiok Foong Loke, J. (2001). Leadership behaviours: effects on job satisfaction, productivity and organizational commitment. Journal of Nursing Management, 9(4), 191-204.Cook, J., ve Wall, T. (1980). New work attitude measures of trust, organizational commitment and personal need non‐fulfilment. Journal of Occupational Psychology, 53(1), 39-52.Çakar, N. D., ve Ceylan, A. (2005). İş motivasyonunun çalışan bağlılığı ve işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (1), 52-66.Çoban, D., ve Demirtaş, H. (2011). Okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(3), 317-348.Çoğaltay, N., Karadağ, E., ve Öztekin, Ö. (2014). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi: bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(4), 483-500.Davis, J., ve Wilson, S. M. (2000). Principals' efforts to empower teachers: Effects on teacher motivation and job satisfaction and stress. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 73(6), 349-353.Deci, E. L., Koestner, R., ve Ryan, R.M. (1999). A meta–analytic review of experiments examining the effects of extrinsic rewards on intrinsic. Psychological Bulletin, 125, 627-668.Deci, E. L., ve Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self determination in human behavior. New York: Plenum.Deci, E. L., Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., ve Ryan, R. M. (1991). Motivation and education: The self-determination perspective. Educational psychologist, 26(3-4), 325-346.Demirtaş, H., Özer, N., Atik, S., ve Kırbaç, M. (2015). Sendikal vatandaşlık davranışı ve sendikal kimlik ilişkisi: öğretmenler üzerine bir araştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 77-93.Dündar, S., Özutku, H., ve Taşpınar, F. (2007). İçsel ve dışsal motivasyon araçlarının işgörenlerin motivasyonları üzerindeki etkisi: Ampirik bir inceleme. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 107-108.Eby, L. T., Freeman, D. M., Rush, M. C., ve Lance, C. E. (1999). Motivational bases of affective organizational commitment: A partial test of an integrative theoretical model. Journal Of Occupational And Organizational Psychology, 72(4), 463-483.Eisenberg, E. M., Monge, P. R., ve Miller, K. I. (1983). Involvement in communication networks as a predictor of organizational commitment. Human Communication Research, 10(2), 179-201.Erdoğan, İ. (2014). Eğitim ve okul yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.Eyal, O., ve Roth, G. (2011). Principals' leadership and teachers' motivation: Self-determination theory analysis. Journal of Educational Administration, 49(3), 256-275.Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3rd ed.). London, England: Sage Publications.Firestone, W. A., ve Pennell, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of Educational Research, 63(4), 489-525.Firestone, W. A., ve Rosenblum, S. (1988). Building commitment in urban high schools. Educational Evaluation and Policy Analysis, 10(4), 285-299.Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to Design and Evaluate Research in Education (8th edt.). New York: McGram-Hill Companies.Güçlü, N., ve Zaman, O. (2011). Alan dışından atanmış rehber öğretmenlerin iş doyumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 541-576.Gül, İ., ve Saraç, G. (2018). Okul Müdürlerinin Demokratik Tutumları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(10), 155-172.Gülcan, M. G. (2012). Research instructional leadership competencies of school principals. Education,132(3), 625-635.Hallinger, P. (2005). Instructional leadership and the school principal: A passing fancy that refuses to fade away. Leadership and Policy in Schools, 4(3), 221-239.Hulpia, H., Devos, G., ve Keer, H. V. (2010). The influence of distributed leadership on teachers’ organizational commitment: A multilevel approach. The Journal of Educational Research, 103, 40-52.Hoy, W., ve Miskel, C.G. (2012). Eğitim yönetimi teori, araştırma ve uygulama (S.Turan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.Hoy, W. K., Tartar, C. J., ve Bliss, J. R. (1990). Organizational climate, school health, and effectiveness: A comparative analysis. Educational Administration Quarterly, 25(3), 260-279.Jesus, S. N., ve Lens, W. (2005). An integrated model for the study of teacher motivation. Applied Psychology: An International Review, 54(1), 119-134.Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organization: A study of commitment mechanisms in utopian communities. American Sociological Review, 33(4), 499-517.Karaköse, T., ve Kocabaş, İ. (2006). Özel ve devlet okullarında öğretmenlerin beklentilerinin iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2(1), 3-14Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Karataş, S., ve Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.Klassen, R. M., Chong, W. H., Huan, V. S., Wong, I., Kates, A. ve Hannok, W. (2008). Motivation beliefs of secondary school teachers in Canada and Singapore: A mixed methods study. Teaching and Teacher Education, 24, 1919-1934Kuvaas, B. (2006). Work performance, affective commitment, and work motivation: The roles of pay administration and pay level. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 27(3), 365-385.Littrell, P., Billingsley, B., & Cross, L. (1994). The effects of support on general and special educators' stress, job satisfaction, health, commitment, and intent to stay in teaching. Remedial and Special Education, 15(5), 297-310.Leithwood, K., ve Jantzi, D. (2006). Transformational school leadership for large-scale reform: Effects on students, teachers, and their classroom practices. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 201-227.Leithwood, K., ve Mascall, B. (2008). Collective leadership effects on student achievement. Educational Administration Quarterly, 44(4), 529-561.Lok, P., ve Crawford, J. (1999). The relationship between commitment and organizational culture, subculture, leadership style and job satisfaction in organizational change and development. Leadership & Organization Development Journal, 20(7), 365-374.Lunenburg, F. C., ve Ornstein, A. C. (2013). Eğitim Yönetimi (Çev. G. Arastaman). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Memişoğlu, S. P., ve Kalay, M. (2017). İlkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık ve motivasyonları arasındaki ilişki (Bolu ili örneği). Electronic Turkish Studies, 12(4), 367-392.Meyer, J.P., ve Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.Meyer, J. P., Becker, T. E., ve Vandenberghe, C. (2004). Employee commitment and motivation: a conceptual analysis and integrative model. Journal of Applied Psychology, 89(6), 991-1007.Moon, M. J. (2000). Organizational commitment revisited in new public management: Motivation, organizational culture, sector, and managerial level. Public Performance & Management Review, 24(2), 177-194.Morrow, P. C. (1983). Concept redundancy in organizational research: The case of work commitment. Academy of Management Review, 8(3), 486-500.Mowday, R. T., Steers, R. M., ve Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 224-247.Okçu, V. (2014). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20(4), 501-524.Oran, F. Ç., Güler, S. B., ve Bilir, P. (2016). İş motivasyonun örgütsel bağlılığa olan etkinin incelenmesi: Sultangazi/İstanbul İlköğretim Okullarında Bir Araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 236-252O'Reilly, C. A. ve Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492.Özdemir, A. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin demokratik tutumlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılık algısı ile ilişkisi (İstanbul İli Sancaktepe-Çekmeköy İlçeleri), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.Özdemir, T. Y., Kartal, S. E., ve Yirci, R. (2014). Okul Müdürlerinin Öğretmenleri Motive Etme Yaklaşımları. Turkish Journal of Educational Studies, 1(2), 190-215.Özden, Y. (1997). Öğretmenlerde okula adanmışlık: Yönetici davranışlarıyla ilişkili mi? Milli Eğitim Dergisi, 135, 35-41.Özgan, H., Yiğit, C. ve Cinoğlu, M. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 1-14.Price, A. M. (2008). The relationship between the teacher's perception of the principal's leadership style and personal motivation (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Thesis database. (UMI No. 3346553)Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T., ve Boulian, P. V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of applied psychology, 59(5), 603-609. (ERIC ED NO: CB 002 562).Recepoğlu, E. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam doyumları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel, (1), 311-326.Reynolds, C. L. (2009). Transformational leadership and teacher motivation in Southwestern Arizona high schools (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Thesis database. (UMI No. 3366300).Riggio, R.E. (2016). Endüstri ve örgüt psikolojisine giriş (B. Özkara, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.Robbins, S.P., ve Judge, T.A. (2013). Örgütsel davranış (İ. Erdem, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik YayıncılıkRosenholtz, S. J. (1989). Workplace conditions that affect teacher quality and commitment: Implications for teacher induction programs. The Elementary School Journal, 89(4), 421-439.Ryan, R. M., ve Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67.Sarı, M., Yıldız, E., ve Canoğulları, E. (2018). Öğretmenlerin Algıladıkları Müdür Yönetim Tarzı ile Mesleki Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişki. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(10), 188-208.Scholl, R. W. (1981). Differentiating organizational commitment from expectancy as a motivating force. Academy of Management Review, 6(4), 589-599.Somech, A.,ve Bogler, R. (2002). Antecedents and consequences of teacher organizational and professional commitment. Educational Administration Quarterly, 38(4), 555-577.Staw, B. M., ve Ross, J. (1978). Commitment to a policy decision: A multi-theoretical perspective. Administrative Science Quarterly, 23(1), 40-64.Steers, R. M., Mowday, R. T., ve Shapiro, D. L. (2004). The future of work motivation theory. Academy of Management Review, 29(3), 379-387.Sun, J. (2004). Understanding the impact of perceived principal leadership style on teacher commitment. International Studies in Educational Administration, 32(2), 18-31.Supovitz, J., Sirinides, P. ve May, H. (2010). How principals and peers influence teaching and learning. Educational Administration Quarterly, 46(1), 31-56Şişman, M., ve Turan, S. (2005). Eğitim ve okul yönetimi. Y. Özden (Ed.) (2005). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. (99-146) İçinde. Ankara: Pegema Yayınları.Taymaz, H. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi. (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.Terzi, A. R., ve Kurt, T. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 33(166), 98-112.Thoonen, E. E., Sleegers, P. J., Oort, F. J., Peetsma, T. T., ve Geijsel, F. P. (2011). How to improve teaching practices: The role of teacher motivation, organizational factors, and leadership practices. Educational Administration Quarterly, 47(3), 496-536.Tsui, K. T., ve Cheng, Y. C. (1999). School organizational health and teacher commitment: A contingency study with multi-level analysis. Educational Research and Evaluation, 5(3), 249-268.Tulunay Ateş, Ö. (2014). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin duygusal zeka, motivasyon ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Türk Dil Kurumu (2018). Yabancı sözlere karşılıklar kılavuzu. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_karsilik&view=karsilik&kategori1=karsilik_liste&ayn1=bas&kelime1=motivasyon. 25/11/2018 tarihinde erişim sağlandı.Uğurlu, C. T., Beycioğlu, K., ve Özer, N. (2011). Okul müdürlerin eğitim öğretim etkinliklerine yönelik liderlik davranışları, 6. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, 16-17 Nisan, KKTC: Eğitim Yöneticileri ve Deneticileri Derneği.Uslu, B., ve Beycioğlu, K. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile müdürlerin paylaşılan liderlik rolleri arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 323-345.Üstüner, M. (2009). Öğretmenler için örgütsel bağlılık ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-17.Üstüner, M. (2016). Algılanan Müdür Yönetim Tarzı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22(3), 429-457.Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Brière, N. M., Senécal, C. B., ve Vallières, E. F. (1992). The academic motivation scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and Psychological Measurement, 52, 1003-1017.Webb, S. R. (2007). The relationship between elementary school principals’ leadership approaches and teacher motivation and job satisfaction in Alabama's Black Belt Region (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Thesis database. (UMI No. 3292149) Woolfolk Hoy, A. (2008). What motivates teachers? Important work on a complex question. Learning and Instruction, 18, 492-498.Yılmaz, A., ve Ceylan, Ç.B. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik davranış düzeyleri ile öğretmenlerin iş doyumu ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(2), 277-394.Yousef, D. A. (2000). Organizational commitment: Amediator of the relationships of leadership behavior with job satisfaction and performance in a non-Western country. Journal of Managerial Psychology, 15, 6-23.Yu, H., Leithwood, K., ve Jantzi, D. (2002). The effects of transformational leadership on teachers’ commitment to change in Hong Kong. Journal of educational administration, 40(4), 368-389.Yuen, P., Y. (1991).“Principal leadership behavior and teacher organizational commitment- a contigency approach.” Master Arts in Education Thesis. http://www.fed.cuhk.edu.hk/ceric/cuma/91pyyuen/conclusion.html, 25/11/2018 tarihinde erişim sağlandı.Zel, U. (2001). Kişilik ve liderlik (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.