Öğretmen Adaylarının GDO’lara Yönelik Bilgi, Tutum ve Kabul Etme Durumları Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 933 - 949, 24.09.2020

İdris Aktaş

https://doi.org/10.24315/tred.663565

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO)’lara yönelik bilgi, tutum ve kabul etme durumlarını belirleyerek aralarındaki ilişkiyi tespit etmektir. Tarama modelinde gerçekleştirilen çalışma uygun örnekleme yöntemine göre seçilen ve 2. sınıfa devam eden 67 sınıf öğretmeni adayı ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi formu, bilgi, tutum ve kabul etme durumu olmak üzere üç bölümden oluşan GDO ölçeği ve GDO açık uçlu anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde öncelikle mevcut durumu belirlemek amacıyla betimlemeli istatistikler kullanılmıştır. Daha sonra öğrencilerin bilgi, tutum ve kabul etme durumları arasındaki ilişkiyi tespit etmek amacıyla Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Son olarak GDO açık sorularına verilen cevaplar içerik analizine tabi tutulmuştur. Bulgular adayların bilgi, tutum, kabul etme durumları ve ilgilerinin düşük düzeyde olduğunu göstermiştir. Ayrıca adayların tutum ve kabul etme durumları arasında anlamlı bir ilişki bulunurken bilgi düzeyleri arasında bulunmamıştır. Sonuçlar adayların biyoteknoloji uygulamalarıyla birlikte GDO hakkında bilgilendirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur

Anahtar Kelimeler

Bilgi, GDO, kabul etme, sınıf öğretmeni adayları, tutum

Kaynakça

• Adana, F., Gezer, N., & Öğüt, S. (2014). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalara ilişkin bilgi ve görüşleri. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 276-280.
• Akçay, S. (2017). Öğretmen adaylarının genetiği değiştirilmiş gıdalar ile ilgili algıları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 11(2), 365-382.
• Alberts, B.M., & Labov, J.B. (2003). The future of biotechnology depends on quality science education. Electronic Journal of Biotechnology, 6(3), 167-167.
• Bilen, K., & Özel, M. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin biyoteknolojiye yönelik bilgileri ve tutumları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 6(2), 135-152.
• Christoph, I.B., Bruhn, M., & Roosen, J. (2008). Knowledge, attitudes towards and acceptability of genetic modification in Germany. Appetite, 51(1), 58-68.
• Çankaya, C., & Filik-İşçen, C. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genetiği değiştirilmiş organizmalara (gdo) dair bilgi düzeylerinin ve görüşlerinin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 32, 537-554.
• Çelik, V., & Turgut-Balık, D. (2007). Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO). Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(1-2), 13-23.
• Dawe, D., Robertson, R., & Unnevehr, L. (2002). Golden rice: what role could it play in alleviation of vitamin a deficiency? Food Policy, 27(5-6), 541-560.
• Dawson, V. (2007). An exploration of high school (12-17 year old) students’ understandings of, and attitudes towards biotechnology processes. Research in Science Education, 39, 59-73.
• Ergin, A., Uzun, S.U., & Bozkurt, A.İ. (2015). Pamukkale üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalarla ilgili bilgi ve görüşleri. Pamukkale Tıp Dergisi, 8(2), 92-98.
• Februhartanty, J., Widyastuti, T.N., & Iswarawanti, D.N. (2007). Attitudes of agricultural scientists in Indonesia towards genetically modified foods. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 16(2), 375-380.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N.E., & Hyun, H.H. (2012). How to Design and Evaluate Research in Education (8th ed). New York: McGraw Hill Higher Education.
• Gürbüzoğlu-Yalmancı, S. (2016). Lise öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalara yönelik algılarının belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 89-111.
• Gürbüzoğlu-Yalmancı, S., & Gözüm, A.İ.C. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının (gdo) sosyo-bilimsel konusuna yönelik araştırma davranışlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 499-515.
• Hanegan, N.L., & Bigler, A. (2009). Infusing authentic inquiry into biotechnology. Journal of Science Education and Technology, 18(5), 393-401.
• Haspolat-Kaya, I., Konar, N., Poyrazoğlu, E.S., & Artık, N. (2013). Genetik modifikasyon ve Türk tüketiciler- kentli tüketicilerin genetik modifiye organizma ve gıdalara yönelik farkındalıkları. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 60, 213-220.
• Hıdıroğlu, S., Önsüz, M.F., Kalafat, C.E., & Karavuş, M. (2013). Ümraniye İlçesinde 1. basamakta sağlık kuruluşlarına başvuran hastaların genetiği değiştirilmiş organizmalar konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Fırat Tıp Dergisi, 18(3), 176-181.
• Koçak, N., Türker, T., Kılıç, S., & Hasde, M. (2010). Tıp fakültesi öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 52, 198-204.
• Lazarowıtz, R., & Bloch, I. (2005). Awareness of societal issues among high school biology teachers teaching genetics. Journal of Science Education and Technology, 14(5-6), 437-457.
• Merdan, K. (2019). Üniversite öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş (trangenik) ürünlere yönelik bilgi düzeyleri ve bakış açılarının belirlenmesi: Gümüşhane üniversitesi örneği. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 343-365.
• Oğur, S., Aksoy, A., & Yılmaz, Z. (2017). Üniversite öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar ve gıdalar hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumları: Bitlis Eren Üniversitesi örneği. Journal of Food and Health Sciences, 3(3), 97-108.
• Özdemir, O., Güneş, M.H., & Demir, S. (2010). Üniversite öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalara (gdo’lara) yönelik bilgi düzeyleri, tutumları ve sürdürülebilir tüketim eğitimi açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 53-68.
• Özden, M., Akgün, A., Çinici, A., Gülmez, H., & Demirtaş, F. (2013). 8. sınıf öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) hakkındaki bilgi düzeyleri ve biyoteknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(2), 94-115.
• Özel, M., Erdoğan, M., Uşak, M., & Prokop, P. (2009). Lise öğrencilerinin biyoteknoloji uygulamalarına yönelik bilgileri ve tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(1), 297-328.
• Prokop, P., Leskova, A., Kubiatko, M., & Diran, C. (2007). Slovakian students' knowledge of and attitudes toward biotechnology. International Journal of Science Education, 29(7), 895-907.
• Sadler, T.D., & Zeidler, D.L. (2005). Patterns of informal reasoning in the context of socioscientific decision making. Journal of Research in Science Teaching, 42(1), 112-138.
• Sorgo, A., & Ambrozic-Dolinsek, J. (2009). The relationship among knowledge of attitudes toward and acceptance of genetically modified organisms (GMOs) among Slovenian teachers. Electronic Journal of Biotechnology, 12(4), 1-13.
• Sorgo, A., & Ambrozic-Dolinsek, J. (2010). Knowlege of, attitudes toward, and acceptance of genetically modified organisms among prospective teachers of biology, home economics, and grade school in Slovenia. Biochemistry and Molecular Biology Education, 38(3), 141-150.
• Sönmez, A., & Kılınç, A. (2012). Preservice science teachers’ self-efficacy beliefs about teaching GM Foods: The potential effects of some psychometric factors. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(2), 49-76.
• Sürmeli, H., & Şahin, F. (2009). Üniversite öğrencilerinin biyoteknoloji çalışmalarına yönelik bilgi ve görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 33-45.
• Taş, M., Balcı, M., Yüksel, A., & Şahin-Yesilçubuk, N. (2015). Consumer awareness, percep-tion and attitudes towards genetically modi-fied foods in Turkey. British Food Journal, 117(5), 1426-1439.
• Temelli, A., & Kurt, M. (2011). Üniversite öğrencilerinin transgenik ürünler (gdo) konusundaki bilgi ve görüşlerinin belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(2), 247- 261.
• Uşak, M., Erdogan, M., Prokop, P., & Özel, M. (2009). High school and university students' knowledge and attitudes regarding biotechnology: A Turkish experience. Biochemistry and Molecular Biology Education, 37(2), 123-130.
• Uysal, E., Cebesoy, Ü. B. & Karışan, D. (2018). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının genetik uygulamalarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 1-14.
• Uzunkol, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının genetiği değiştirilmiş organizmalara (gdo) ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 94-101.
• Yanpar, H., Müftüoğlu, S., & Saka, M. (2017). Ankara’da Yaşayan Üniversite Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar İle İlgili Bakış Açısının Değerlendirilmesi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 12-20.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, B., Üner, A.K., & Ercan, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin biyoteknoloji ve genetiği değiştirilmiş gıdalar ile ilgili tutumları. Akademik Gastroenteroloji Dergisi, 14(2), 64-71.