TÜRKİYE’DE ELEŞTİREL DÜŞÜNME KONUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN TEZLERİN ANALİZİ

Year 2021, Volume: 11 Issue: 2, 684 - 695, 11.05.2021

Büşra Nur Çakan Akkaş Esra Kabataş Memiş

https://doi.org/10.24315/tred.691163

Cited By: 2

Abstract

Çalışmanın amacı; eğitim alanında “eleştirel düşünme” konusu üzerine yapılmış tezlerin doküman analizi yöntemiyle incelenmesidir. Araştırma kapsamında; 2019 yılına kadar gerçekleştirilen, YÖK Ulusal Tez Merkezinin veri tabanına kayıtlı toplam 268 tez analiz edilmiştir. Tezler amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Belirlenen tezlere içerik analizi uygulanmıştır. Sonuç olarak eleştirel düşünme konusunda en fazla yüksek lisans tezlerinin olduğu, daha çok deneysel ve tarama araştırma yöntemlerinin tercih edildiği nicel çalışmaların yapıldığı belirlenmiştir. Tezlerde örneklem seviyesi lisans öğrencilerinin ve anket/ölçek gibi veri toplama araçlarının daha fazla tercih edildiği tespit edilmiştir. Tezlerde daha çok parametrik analizlerin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Tezlerde elde edilen sonuçlarda ise genel olarak eleştirel düşünmenin orta ve düşük düzeyde olduğu belirtilmiştir.

Keywords

Eleştirel düşünme eğilimi, , eleştirel düşünme becerisi, döküman analizi

References

• Aslan, S. (2013). Argümantasyona dayalı laboratuvar uygulamaları: bilimsel süreç becerilerine ve laboratuvar dersine yönelik tutuma etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. doi:10.16986/HUJE.2016015700.
• Baltacı, A. (2017). Nitel Veri Analizinde Miles-Huberman Modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Burke , K., Hand, B., Greenbowe, T., & Poock, J. (2005). Using the Science Writing Heuristic. Journal of College Science Teaching.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (6. Baskı b.). Trabzon.
• Ennis , R. (1985). Goals for criticial thinking curriculum. Developing Minds, 54-57.
• Ennis, R. (1993). Critical thinking assesment. Theory into Practice, 32(3), 179-186.
• Facione, P. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. California State University, Fullerton: California Academic Press.
• Facione, P., Facione, N., & Giancarlo, C. (2000). The disposition toward critical thinking: its character, measurement and relationship to critical thinking skill. Informal Logic, 20(1), 61-84.
• Fettahlıoğlu, P., & Kaleci, D. (2015). Eleştirel Düşünme Beceri Gelişiminde Online Argümantasyon Uygulaması. 17. Akademik Bilişim Konferansı. Eskişehir.
• Günel , M., Kabataş-Memiş, E., & Büyükkasap, E. (2010). Yaparak Yazarak Bilim Öğrenimi-YYBÖ Yaklaşımının İlköğretim Öğrencilerinin Fen Akademik Başarısına ve Fen Dersine Yönelik Tutumuna Etkisi. Eğitim ve Bilim, 35(155), 49-62.
• Hand, B., Wallace, C., & Yang, E. (2004). Using the Science Writing Heuristic to Enhance Learning Outcomes From Laboratory Activities in Seventh Grade Science. İnternational Journal of Science Education(26), 131-149.
• Kabataş Memiş, E. (2017). Türkiye’de Argümantasyon Konusunda Gerçekleştirilen Tezlerin Analizi: Bir Meta-Sentez Çalışması1. Cumhuriyet International Journal of Education, 6(1), 47-65.
• Kaya, H. (1997). Üniversite öğrencilerinde eleştirel akıl yürütme gücü. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Kaymak, K. (2010). Fizik eğitiminde bilimsel süreç becerilerine dayalı sanal tasarı proje modelinin geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kennedy, M., Fisher, M., & Ennis, R. (1991). Criticial thinking: literature review and needed research . Educational Values and Cognitive Instruction: İmplications for Reform .
• Keys, C., & Hand, B. (1999). Inquiry Investigation. 66(4), 27-29.
• Kıngır, S., Geban, Ö., & Günel, M. (2011). Öğrencilerin kimya derslerinde argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi(32), 15-28.
• Kuhn, D. (1991). The skills of argumant. England: Cambridge University Pres.
• Kuhn, D. (1999). A developmental of criticial thinking. Educational Researcher, 28(2), 16-25+46.
• Lai, E. (2011). Critical thinking: A literrature review. April 2019 tarihinde http://images.pearsonassessments.com/images/tmrs/CriticalThinkingReviewFINAL.pdf adresinden alındı
• Lederman, N. (2007). Nature of Science: Past, Presebt and Future. S. Abel, & N. Lederman (Dü) içinde, Handbook of Research on Science Education.
• McComas, W. (2002). The Nature of Science Education; Rationales and Strategies. New York: Kluwer Academic Publishers.
• McKnow, K. (1997). Fostering criticial thinking. Usa: A Research Paper to Air Command and Staff College.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4 ve 5. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Programı (6-8. Sınıf). Ankara, 2005: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Örğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara.
• Newton, P., Driver, R., & Osborne , J. (1999). The Place of Argumentation in The Pedagogy of School Science. İnternational Journal of Science Education, 553-576.
• Osborne, J., Erduran, S., & Simon, S. (2004). Enhancing the quality of argumentation in school science . Journal Of research İn Science Teaching , 41(10), 994-1026.
• Patrick, J. (1986). Criticial thinking in the social studies. Educational Resources İnformation Center (ERIC), 30.
• Pithers, R., & Soden, R. (2000). Critical Thinking in education: a review. Educational Research, 237-249. doi:10.1080/001318800440579
• Sağır, Ş., & Kılıç, Z. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeylerine bilimsel tartışma odaklı öğretimimin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 308-318.
• Scriven, M., & Paul, R. (1987). Defining critical thinking. 8th Annual International Conference on Critical Thinking and Education. Mayıs 20, 2017 tarihinde http://www.criticalthinking.org/pages/defining-critical-thinking/766 adresinden alındı
• Synder, L., & Synder, M. (2008). Teaching critical thinking and problem solving skills. Delta Pi Epsilon Journal, 50(2), 90-99.
• Toulmin, S. (1958). The uses of argument. Cambridge University Press.
• Tümay, H., & Köseoğlu, F. (2011). Kimya öğretmen adaylarının argümantasyon odaklı öğretim konusunda anlayışlarının geliştirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(3), 105-120.
• Tümkaya, S. (2011). Fen Bilimleri Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Öğrenme Stillerinin İncelenmesi. Ahi Evran üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 215-234.
• Watson, G., & Glaser, M. (1964). Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal. New York:Harcourt: Brace & World Inc.