A SYSTEMATIC REVIEW OF EXPERIMENTAL RESEARCH ON THINKING SKILLS IN EARLY CHILDHOOD IN TURKEY

Year 2025, Volume: 15 Issue: 2, 813 - 861, 30.04.2025

Ebru Aydın , Gamze Bali , Nurcan Doğan , Burcu Akyüz

https://doi.org/10.24315/tred.1503690

Abstract

Supporting thinking skills from an early age is crucial for children's active participation in learning processes and ensuring permanent learning. This study aimed to systematically review experimental studies conducted in Turkey over the last 10 years that focused on improving thinking skills in early childhood. A total of 67 experimental studies that met the inclusion and exclusion criteria were analyzed for their descriptive features and experimental effects. The descriptive analysis revealed that the majority of the studies were master's or doctoral theses, problem-solving skills were the most frequently addressed, the experimental effect size was not tested in most studies, permanence tests were not conducted in nearly half of the studies, and permanence was achieved in almost all studies where permanence tests were performed. The findings were discussed in the context of the relevant literature, and suggestions for future research were provided accordingly.

Keywords

Systematic review, early childhood, thinking skills

TÜRKİYE'DEKİ ERKEN ÇOCUKLUKTA DÜŞÜNME BECERİLERİNE DAİR DENEYSEL ARAŞTIRMALARIN SİSTEMATİK DERLEMESİ

Abstract

Düşünme becerilerinin erken yaşlardan itibaren desteklenmesi çocukların kendi öğrenme süreçlerine aktif katılım göstermesi ve kalıcı öğrenmenin sağlanması açısından oldukça önem taşımaktadır. Mevcut araştırmada Türkiye’de son 10 yılda erken çocuklukta düşünme becerilerini geliştirmeyi hedefleyen deneysel araştırmaların sistematik derleme aracılığıyla betimsel özellikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, dahil edilme ve hariç tutuma ölçütlerini karşılayan 67 deneysel araştırma betimsel özellikleri ve deneysel etkileri açısından incelenmiştir. Betimsel analiz bulguları araştırmaların büyük bir kısmının yüksek lisans ya da doktora tezi olduğunu, en yüksek sıklıkla problem çözme becerilerine yer verildiğini, araştırmaların büyük bir kısmında deneysel etki büyüklüğünün sınanmadığını, yarıya yakınında kalıcılık testlerinin yapılmadığını ve kalıcılık testleri yapılan araştırmaların tamamına yakınında kalıcılığın sağlandığını göstermektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ilgili literatür bağlamında tartışılmış ve bu doğrultuda gelecek araştırmalara dair öneriler sunulmuştur.

Keywords

Sistematik derleme, erken çocukluk, düşünme becerileri

References

• Page, M. J., McKenzie, J. E., Bossuyt, P. M., Boutron, I., Hoffmann, T. C., Mulrow, C. D., Shamseer, L., Tetzlaff, ... Moher, D. (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. BMJ, 372, 71. https://doi.org/10.1136/bmj.n71
• Parsıl, Ü. (2012). Sanatta yaratıcılık. An Yayıncılık.
• *Pehlivan, E.S. (2019). Mobil anaokuluna devam eden çocuklara uygulanan drama destekli problem çözme eğitim programının çocukların problem çözme becerilerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• *Pekdoğan, S. (2019). Problem Çözme Becerileri Eğitim Programının çocukların karar verme becerileri üzerindeki etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1-16. https://doi.org/10.17556/erziefd.426403 *Pekdoğan, S., & Ulutaş, İ. (2018). Karar Verme Becerileri Eğitim Programının okul öncesi dönem çocuklarının karar verme becerileri üzerindeki etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 230-244. https://doi.org/10.17679/inuefd.325966
• *Pekince, P. (2022). Katılım temelli erken çocukluk eğitimi programının yürütücü işlevler ve üstbilişsel becerilere etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi. Perkins, D.N. (1984). Creativity by design. Educational Leadership, 42, 18-25.
• Presseisen, B. Z. (1985). Thinking skills: meaning and models. In A.L. Costa (Ed.), Developing minds: A resource book for teaching thinking (p.52-57). ASCD.
• Saracaloğlu, P. D. A. S., Gündoğdu, D. D. K., Altın, A. G. M., Aksu, N. (2014). Yaratıcı düşünme becerisi konusunda 2000 yılı ve sonrasında yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 62-74.
• *Savaş, E. (2024). Erken çocukluk döneminde STEM etkinliklerinin çocukların bilimsel süreç becerilerine ve eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi.