Post-Truth Çağında Yanlış Bilgi, Yıkıcı Teknolojiler ve Yeni Bir Mücadele Perspektifi

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 23, 340 - 347, 31.01.2025

Oğuz Kuş

Öz

Post-truth, 2010’ların ikinci yarısından sonra akademide gözle görülür şekilde mercek altına alınan, Brexit ve Trump’ın başkanlık dönemi ile (Postel-Vinay, 2018) gündelik hayata içkin tartışmaların da konusu hâline gelen, Kovid-19 ve devamında ortaya çıkan yanlış bilgi tufanıyla bireylerin hayatlarını farklı boyutlarda etkileyen bir kavram. Bu husus, iletişim bilimcisi gözlükleriyle değerlendirildiğinde zihinlerde her ne kadar bir kavram olarak konumlanıyor olsa da post-truth’u bir sorun (Yu ve Shen, 2024) olarak betimlemek toplumsal yaşamımızdaki etkilerinin sınırlarını çizmek için daha gerçekçi bir yaklaşımdır. Belgelendirilmiş kullanım miktarı 2016 yılında, 2015’e göre %2000 artan (Calcutt, 2016) ve Google Books Ngram Viewer’da 2016 - 2021 yılları arasında hızlı bir sorgu yapıldığında bu araçta taranan kitaplarda kullanım miktarının %2476 arttığı gözlemlenebilen, toplumun yerleşik değerleri ve hakikati bilme hakkı için farklı boyutlarda risk oluşturan bu kavramı d’Ancona’nın (2017) takip eden tümcesi post-truth hakkında bir fikir edinmeyi mümkün kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Post-truth, Yanlış Bilgi, Yıkıcı Teknolojiler, Dezenformasyon, Bilgi Operasyonları

Kaynakça

• Calcutt, A. (2016). The surprising origins of ‘post-truth’ – and how it was spawned by the liberal left. https://theconversation.com/the-surprising-originsof-post-truth-and-how-it-was-spawned-by-the-liberal-left-68929 adresinden alındı.
• d’Ancona, M. (2017). Post-truth: The new war on truth and how to fight back. Random House.
• Farhoudinia, B., Ozturkcan, S. & Kasap, N. Emotions unveiled: detecting COVID-19 fake news on social media. Humanit Soc Sci Commun 11, 640 (2024). https://doi.org/10.1057/s41599-024-03083-5
• Google Books Ngram Viewer. (t.y.). https://books.google.com/ngrams/ adresinden alındı.
• Humprecht, E., Esser, F., & Van Aelst, P. (2020). Resilience to online disinformation: A framework for cross-national comparative research. The international journal of press/politics, 25(3), 493-516.
• Justice Department. (2024). Justice Department Leads Efforts Among Federal, International, and Private Sector Partners to Disrupt Covert Russian Government-Operated Social Media Bot Farm. https://www.justice.gov/opa/pr/justice-department-leads-efforts-among-federal-international-and-private-sector-partners adresinden alındı.
• Koushika, S. (2020). Tackling a tsunami of misinformation and myths. https://www.nature.com/articles/nindia.2020.103 adresinden alındı.
• O’Connor, C. (2021). How TikTok Sounds Are Used to Fuel Anti-Vaccine Fears. https://www.isdglobal.org/digital_dispatches/how-tiktok-sounds-are-used-to-fuel-anti-vaccine-fears/
• OpenAI. (2024). AI and Covert Influence Operations:
• Latest Trends. https://downloads.ctfassets.net/kftzwdyauwt9/5IMxzTmUclSOAcWUXbkVrK/3cfab518e6b10789ab8843bcca18b633/Threat_Intel_Report.pdf adresinden alındı.”
• Postel-Vinay, O. (2018). The post-truth era. https://shs.cairn.info/dossiers-2018-10-page-1?lang=en&tab=apercu adresinden alındı.
• Rehagen, T. (2020). Welcome to Post-Truth America. https://www.bc.edu/bc-web/sites/bc-magazine/summer-2020/features/welcome-to-post-truth-america.html adresinden alındı.
• Robins-Early, N. (2024). OpenAI says Russian and Israeli groups used its tools to spread disinformation. https://www.theguardian.com/technology/article/2024/may/30/openai-disinformation-russia-israel-china-iran adresinden alındı.
• USCYBERCOM. (2024). Russian Disinformation Campaign “DoppelGänger” Unmasked: A Web of Deception. https://www.cybercom.mil/Media/News/Article/3895345/russian-disinformation-campaign-doppelgnger-unmasked-a-web-of-deception/ adresinden alındı.
• Weedon, J, Nuland, W. & Stamos, A. (2017). Information Operations and Facebook. https://about.fb.com/br/wp-content/uploads/sites/3/2017/09/facebook-and-information-operations-v1.pdf
• Yu, W., & Shen, F. (2024). Mapping verification behaviors in the post-truth era: A systematic review. New Media & Society, 26(3), 1703-1727. https://doi.org/10.1177/14614448231191138