Kişisel Estetikten Kitle Tüketimine: Popülarite Ürünü Olarak Video Sanatının Dönüşümü

Year 2025, Volume: 10 Issue: 25, 1034 - 1065, 30.09.2025

Eda Arısoy

https://doi.org/10.37679/trta.1742216

Abstract

Video sanatı, 20. yüzyılın ikinci yarısında, özellikle 1960’larda Nam June Paik gibi öncü sanatçıların çalışmalarıyla sanat ortamında görünürlük kazanmış ve hareketli görüntüyü sanatsal ifade aracı olarak kullanan bir disiplin olarak gelişmiştir. Bu üretimler, başlangıçta sergi salonları ve galerilerle sınırlı bir dolaşım alanına sahipken, dijital teknolojiler ve internetin yaygınlaşmasıyla birlikte çevrim içi platformlarda da temsil edilmeye başlanmıştır. Bu süreç, video sanatının bireysel içerik üretimleriyle kesiştiği ince bir çizgiye evrilmesine zemin hazırlamıştır. Yakın dönem pratiğinde, sosyal medya tabanlı video üretim araçları ve şablonları, üretim sürecini teknik olarak erişilebilir ve hızlı hâle getirmiştir. Ancak bu tür içerikler, biçimsel olarak sanatsal video üretimlerine benzer nitelikler taşısa da Refik Anadol gibi sanatçıların eserlerinde görülen estetik ve kavramsal derinliği çoğunlukla barındırmamaktadır. Bu durum, video sanatının bireysel yaratımdan kitlesel tüketime uzanan dönüşümünde, estetik değer ile popüler üretim arasındaki ayrışmanın önemli bir göstergesini oluşturmaktadır. Bu çalışma, sanatsal video üretimi bağlamında Refik Anadol’un Machine Hallucinations: NYC başlıklı yapıtı ile sosyal medya odaklı popüler video üretim araçlarından biri olan CapCut şablonlarını karşılaştırmalı olarak incelemeye çalışmaktadır. Çalışmada, sinematik biçimin etkileşim dinamiklerindeki rolü analiz edilmekte, sanatsal özgünlük, estetik değer ve kitlesel üretim pratikleri arasındaki farklılaşma ve kesişim alanları kuramsal bir çerçevede tartışılmaktadır. Böylece, video sanatının tarihsel bağlamdan güncel üretim pratiklerine uzanan dönüşümü, biçimsel yapı ve izleyiciyle kurulan görsel-işitsel ilişki açısından değerlendirilmektedir.

Keywords

Video Sanatı , Video Estetiği , Sosyal Medya , Popüler Kültür , Refik Anadol

From Personal Aesthetics to Mass Consumption: The Transformation of Video Art as a Product of Popularity

Abstract

This study examines the transformation of narrative and stylistic structures in Tim Burton’s cinema Video art emerged in the second half of the 20th century, gaining visibility in the art world particularly through the works of pioneering artists such as Nam June Paik in the 1960s. Initially confined to exhibition halls and galleries, these productions expanded their presence to online platforms with the proliferation of digital technologies and the internet. This shift has brought video art into closer proximity with individual content production, creating a fine line between the two. In recent practice, social media-based video production tools and templates have made the production process technically accessible and fast. However, while such content may resemble artistic video works in form, it often lacks the aesthetic and conceptual depth observed in the works of artists like Refik Anadol. This difference reflects a significant distinction between aesthetic value and popular production within the transformation of video art from individual creation to mass consumption. This study aims to conduct a comparative analysis of Refik Anadol’s Machine Hallucinations: NYC and CapCut templates, a widely used social media video production tool. It examines the role of cinematic form in interaction dynamics and discusses, within a theoretical framework, the points of divergence and convergence between artistic originality, aesthetic value, and mass production practices. In doing so, it evaluates the transformation of video art from its historical context to contemporary production practices in terms of formal structure and the audiovisual relationship established with the viewer.

Keywords

Video Art , Video Aesthetics , Social Media , Popular Culture , Refik Anadol

References

• Ades, D. (1989). Photomontage. Thames & Hudson.
• Adorno, T. W., & Horkheimer, M. (1944). The Culture Industry: Enlightenment as Mass Deception. In Dialectic of Enlightenment.
• Baker, U. (2017). Beyin Ekran. Ege Berensel (Der.), İletişim Yayınları.
• Bourriaud, N. (2002). Relational Aesthetics. Dijon: Les presses du réel.
• Burris, J. (1996). Did the portapak cause video art? Notes on the formation of a new médium. Millennium Film Journal, (29), 2-28.
• Chen, X., & Zeng, H. (2023). Analysis of Media’s Effect on People’s Aesthetic: A Case Study on TikTok. Journal of Education, Humanities and Social Sciences, 9, 120-126. https://doi.org/10.54097/ehss.v9i.6434
• Comer, S. (2023, March 3). Museum of Modern Art’s new exhibition explores how video transformed the world. The Guardian. https://www.theguardian.com/artanddesign/2023/mar/03/museum-of-modern-art-video-exhibition-new-york
• Debord, G. (1967). La Société du spectacle. Paris: Buchet-Chastel.
• Davis, B. (2023, 22 Ocak). An Extremely Intelligent Lava Lamp: Refik Anadol’s A.I. Art Extravaganza at MoMA Is Fun, Just Don’t Think About It Too Hard. Artnet News.
• Ernst, W. (2013, February 8). Archives, Materiality and the “Agency of the Machine”: An Interview with Wolfgang Ernst. National Digital Stewardship Alliance Innovation. Retrieved from [https://blogs.loc.gov/thesignal/2013/02/archives-materiality-and-agency-of-the-machine-an-interview-with-wolfgang-ernst/]
• Export, V. (2004). VALIE EXPORT: Texts on the artist’s works. Ostfildern-Ruit, Ger many: Hatje Cantz.
• Günel, Ç. M. (2018, 17 Eylül). Refik Anadol’dan, Walt Disney Concert Hall’un dış cephesine yeni açılım. İçmimarlık Dergisi. https://www.icmimarlikdergisi.com/2018/09/17/refik-anadoldan-walt-disney-concert-hallun-dis-cephesine-yeni-acilim/
• Hall, D., Fifer, S. J., & Acconci, V. (1990). Illuminating video: An essential guide to video art. (No Title).
• Hanhardt, J. G. (1990). Video Art: Expanded Forms. Leonardo, 23(4), 437–439. https://doi.org/10.2307/1575348
• Hanhardt, J. G. (2006). Nam June Paik (1932–2006): Video Art Pioneer. American Art, 20(2), 148–153. https://doi.org/10.1086/507506
• Horrocks, R. (2001). Len Lye: A Biography. Auckland University Press.
• Huhtamo, E., & Parikka, J. (Eds.). (2011). Media Archaeology: Approaches, Applications, and Implications. University of California Press. Internet, 1980s?srsltid=AfmBOoqfmaDOLxmPAo4b-Ye7TZiVYND-zLYQX3GI0OpZZxHPaNNLNMm, (Erişim Tarihi: 09.07.2025).
• Internet,https://www.facebook.com/MuseumLudwigKoeln/videos/in-topak-ev-zeigt-nil-yalter-mit-der-jurte-einen-privaten-und-der-weiblic-hensph/334172850626781/?locale=zh_CN, (Erişim Tarihi: 12.07.2025).
• Internet,https://www.istanbulmodern.org/koleksiyon/bassiz-kadin-ya-da-gobek-dansi, (Erişim Tarihi: 06.07.2025).
• Internet,https://www.moma.org/calendar/exhibitions/5224, (Erişim Tarihi: 12.07.2025).
• Internet, https://tr.wikipedia.org/wiki/Refik_Anadol, (Erişim Tarihi: 12.07.2025).
• Internet, https://www.moma.org/magazine/articles/875, (Erişim Tarihi: 10.07.2025).
• Internet, https://whitney.org/collection/works/6139, (Erişim Tarihi: 10.07.2025).
• Internet, https://www.mcba.ch/en/collection/global-groove/, (Erişim Tarihi: 10.07.2025).
• Internet, https://publicdelivery.org/nam-june-paik-tv-buddha/, (Erişim Tarihi: 10.07.2025).
• Internet, https://youtu.be/kq59KkdqQ6A?si=PZGJi8W7GO1zKBz1, (Erişim Tarihi: 02.07.2025).
• Internet, https://refikanadol.com/works/unsupervised/, (Erişim Tarihi: 02.07.2025).
• Internet, https://youtu.be/X5cNz1NobxI?si=68q5GqVbdL4to1rN, (Erişim Tarihi: 02.07.2025).
• Internet,https://www.aa.com.tr/tr/kultur/moma-refik-anadolun-eserini-kalici-koleksiyonuna-ekledi/3015081, (Erişim Tarihi: 10.07.2025).
• Internet, https://www.laphil.com/, (Erişim Tarihi:10.08.2025).
• Internet,https://www.aa.com.tr/tr/kultur/refik-anadol-las-vegastaki-dunyanin-en-buyuk-led-kuresinde-eseri-sergilenen-ilk-sanatci-oldu/2982047, (Erişim Tarihi: 10.07.2025).
• Internet,https://www.icmimarlikdergisi.com/2018/09/17/refik-anadoldan-walt-disney-concert-hallun-dis-cephesine-yeni-acilim/, (Erişim Tarihi: 10.07.2025).
• Jameson, F. (1991). Postmodernism, or, the cultural logic of late capitalism. Durham, NC: Duke University Press.
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York, NY: New York University Press.
• Manovich, L. (2021). Interfaces for a Global Village: Nam Jun Paik, Marshall McLuhan, and the Future. “ Next 15 Minutes” exhibition catalog, Daejeon Museum of Art, South Korea.
• Manovich, L. (2016). Instagram and contemporary image. http://manovich.net/index.php/ projects/instagram-and-contemporary-imageManovich, L. Interfaces for a global village: Nam June Paik, Marshall McLuhan, and the future. In Catalogue de l’exposition "Next 15 Minutes", Daejeon Museum of Art, South Korea (Vol. 15).
• Mirzoeff, N. (2011). The Right to Look: A Counterhistory of Visuality. Duke University Press.
• Michelson, A. (Ed.). (1984). Kino-Eye: The Writings of Dziga Vertov. University of California Press.
• Museum of Modern Art (MoMA). (2023). Signals: How Video Transformed the World(Sergi metni).
• Museum of Modern Art. (2025, Mart 10). Video art in the 21st century. MoMA. https://www.moma.org/video-art-21st-century
• Pilati, F., Sacco, P. L., Scianna, M., & Artime, O. (2025). The broadcasting trap: Tik Tok and the “democratization” of digital content production. Humanities and Social Sciences Communications, 12(1), Article 496. https://doi.org/10.1057/s41599-025-04797-w
• Rancière, J. (2004). The Politics of Aesthetics: The Distribution of the Sensible. London: Continuum.
• Rush, M. (2003). Video art. London: Thames & Hudson.
• Rosler, M. (1990). [Video:Shedding The Utopian Moment]. In D. Hall & S. J. Fifer (Eds.), Illuminating video: An essential guide to video art (pp. 31-50). New York, NY: Aperture Foundation.
• Sturken, M. (1990). Paradox in the evolution of an art form: Great expectations and the making of a history. In D. Hall & S. J. Fifer (Eds.), Illuminating video: An essential guide to video art (pp. 101–121). New York, NY: Aperture Foundation.
• Suriyapong, A. T. (2024). The aesthetic and narrative strategies of subcultures on TikTok: Analyzing the presentation of niche identities. Studies in Social Science & Humanities, 3(9), 42–47.
• Viola, B., (1974) “History, 10 Years, and the Dreamtime,” Video Art: A Retrospective, Long Viola, B. (1984). VIDEO AS ART. Journal of Film and Video, 36(1), 36–41. http://www.jstor.org/stable/20687589
• Viola, B. (1995). Reasons for Knocking at an Empty House: Writings 1973-1994. MIT Press.
• Toffler, A. (1980). The Third Wave. New York: Bantam Books.
• Wikipedia. (2025, Ağustos 6). Refik Anadol. Vikipedi. Alındığı adres: Wikipedia’dan alındı.
• Wikipedia. (2025, Ağustos 7). Refik Anadol. Vikipedi. https://en.wikipedia.org/wiki/Refik_Anadol.
• Zebracat. (2025). Instagram Reels statistics you need to know. Zebracat. https://www.zebracat.ai/post/instagram-reels-statistics.