PATİENT – HEALTH PROFESSIONAL COMMUNİCATION: AN OVERVIEW OF PATIENT RIGHTS ASPECT

Yıl 2015, Cilt: 19 Sayı: 1, 378 - 396, 01.02.2015

Kübra Küçükşen

Öz

Disease is one of the most difficult situation, even the most important one, people can handle. A person, who feels the sick / uncomfortable, expects help and support from someone else especially from professionals. Patient experiencing difficulty in transferring his/her problem to the opposite, his/her communication process is unlikely to obtain accurate results with the medical staff. Because the patients are in poor condition across the health care system, the concept of patients' rights emerged and legal arrangements are determined in general frame. In this study, the relevant international and national regulations about patients and the communication between patients and health care staff have been examined. Although not detailed, these regulations provide information regarding the communication with medical staff and patients. The communication issue is organized under the title disclosure/ giving information. When viewed with the regulations, emphasis on the two basic aspects of communication is noteworthy. When the request is the agreement, the person needs two major aspects of communication. The first is the creation of message contents; the second is the way of the messages transmitted to the receiver. Information about these two aspects of communication was found in regulations in this study. The purpose of this study is to determine the regulations on communication and the information how to communicate with patients in the presence arrangements.

Anahtar Kelimeler

Communication, Patient, Patient right, İnformation

HASTA - SAĞLIK PERSONELİ İLETİŞİMİ: HASTA HAKLARI YÖNÜYLE BİR BAKIŞ

Öz

İnsanların başedebilecekleri zor hallerinden birisi hatta en önemlisi hastalık durumudur. Kendini bir şekilde hasta/rahatsız hisseden kişi, bir diğerinden özellikle de profesyonellerden yardım ve destek beklentisi içindedir. Sorununu karşısındakine aktarmakta güçlük yaşayan hastanın, sağlık personeli ile başlattığı iletişim sürecinden doğru sonuçlar elde etme olasılığı düşüktür. Hasta, sağlık sistemi karşısında zayıf durumda olduğundan hasta hakları kavramı ortaya çıkmış, hukuki düzenlemelerle genel anlamda çerçevesi belirlenmiştir. Çalışmada, hastalarla ilgili uluslararası ve ulusal düzenlemeler, hasta sağlık personeli arasında ki iletişim incelenmiştir. Düzenlemelerde ayrıntılı olmasa da sağlık personelinin hastalarla nasıl iletişim kuracağına ilişkin bilgiler bulunmaktadır. İletişim konusu genel olarak bilgi verme veya bilgilendirme başlığı altında düzenlenmiştir. Yine düzenlemelere bakıldığında, iletişimin iki temel yönüne yapılan vurgular dikkat çekmektedir. Karşıdaki ile anlaşmak istenildiğinde, kişinin yapması gereken iletişimin iki önemli boyutu vardır. Bunlardan ilki karşıdaki ile iletişime geçerken mesajların içeriğinin oluşturulmasıdır. İkincisi ise mesajların alıcıya iletilme şeklidir. Çalışmada elde edilen bulgular ışığında, düzenlemelerde iletişimin bu iki yönüne ait bilgilere rastlanmıştır. Çalışmanın amacı, hastalarla ilgili düzenlemelerde iletişime dair düzenlemelerin varlığının yanında, nasıl iletişim kurulacağına dönük bilgileri tespit etmektir.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Hasta, Hasta hakları, Bilgilendirme

Kaynakça

• AGGARWAL, A., DAVİES, J., SULLİVAN R., (2014). “Nudge” in the Clinical Consultation – An Acceptable Form of Medical Paternalism?”. BMC Medical Ethics, 15:31 http://www.biomedcentral.com/1472‐6939/15/31.
• ARORA, NEERAJ K., (2003). “Interacting with Cancer Patients: The Significance of Physicians’ Communication Behavior”. Social Science & Medicine (57): 791‐806.
• AYDIN, E. (2006). Tıp Etiği. Ankara: Güneş Tıp Kitabevi.
• BOON, H., STEWART, M., (1998). “Patient‐physician Communication Assessment İnstruments:1986 to 1996 in Review.” Patient Education and Counseling (35): 161–176.
• BREDART, A., BOULEUC, S. AND DOLBEAULT C. (2005). “Doctor‐ patient Communication and Satisfaction With Care in Oncology Current Opinion in Oncology, Inter‐Disciplinary Supportive Care Department for the Oncology Patient”, Institut Curie: Paris,17, pp: 351‐354.
• BROWN, J. B., STEWART M. AND RYAN B. L. (2003). “Outcomes of Patient‐Provider İnteractioné”, Teresa L. Thompson, Alicia M. Dorsey, Katherine I. Miller, Roxanne Parrott (ed.) Handbook of Health Communication. Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, pp: 141‐161.
• CEGALA, D. J. AND BROZ, S. L., (2003). “Provider and Patient Communication Skills Training”. Teresa L. Thompson, Alicia M. Dorsey, Katherine I. Miller, ve Roxanne Parrott (ed.) Handbook of Health Communication. Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, pp: 95‐119.
• CİRHİNLİOĞLU, Z. (2001). Sağlık Sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• CÜCELOĞLU, D. (1999). Yeniden İnsan İnsana. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• DEMİRAY, U. (1994). İletişim Ötesi İletişim (Meta‐Communication), Eskişehir: Turkuaz Yayıncılık.
• DOHERTY, C. AND DOHERTY, W. (2005). “Patients Preferences for İnvolvement in Clinical Decision‐Making Within Secondary Care and The Factors That İnfluence Their Preferences”, Journal of Nursing Management, Blackwell Publishing, pp: 119–127.
• DÖKMEN, Ü. (1999). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• DÜNYA TABİPLER BİRLİĞİ. Bali Bildirgesi, Eylül 1995, http://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/bali.htm, (09 May 2014).
• ELÇİOĞLU, Ö., DUMAN S., NURDAN K. (2007). “Bir Kurumu Temsil Eden Hekimin Kullandığı Dildeki Güç Unsurları”. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği Dergisi, 15(1), pp: 19‐29.
• ENGELHARDT, D. V. (2000). Tıbbın Gündelik Yaşamında Etik, Araştırmadan Terapiye Disiplinler Yelpazesi, Arın Namal (çev.), İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• ENGİZ, O. (1997). “Sağlık Hizmetlerinde Hasta Tatmini”, Hastane Yöneticiliği. Osman Hayran – Haydar Sur (ed.), İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. pp: 61‐87.
• EPSTEİN, R. M., FRANKS P., FİSCELLA, K., SHİELDS, G. C., MELDRUM, C. S., KRAVİTZ, L. R., DUBERSTEİN R.P., (2005). “Measuring Patient‐ centered Communication in Patient–Physician Consultations: Theoretical and Practical İssues”. Social Science & Medicine (61): 1516‐1528.
• ERBAYDAR, T. (2003). “Halk Sağlığı Açısından Sağlık İletişimi”. C.Ü Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), pp: 45‐51.
• GORDON, T. AND EDWARDS, W. S., (1997). Doktor – Hasta İşbirliği. Emel Aksay (çev.), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ. Resmi Gazete, 23420, 1998.
• ISHİKAWA, H., HASHİMOTO, H., KİUCHİ, T. (2013). "The Evolving Concept of "Patient‐Centeredness" in Patient‐Physician Communication Research". Social Science & Medicine (96) Special Issue: 147‐153.
• IŞIK, M. (2011). Sizinle İletişebilir miyiz? Konya: Eğitim Kitabevi.
• KREPS, G. L. AND THORNTON, B. C. (1992). Health Communication Teory And Practice. Long Grove, İllinois: Waveland Pres.
• MEAD, N., BOWER, P. (2000). "Patient‐centredness: A Conceptual Framework and Review of the Empirical Literatüre”. Social Science & Medicine (51): 1087‐1110.
• MEAD, N., BOWER, P., HANN, M. (2002). “The İmpact of General Practitioners’ Patient‐centredness on Patients’ Post‐consultation Satisfaction and Enablement”. Social Science & Medicine (55): 1087‐1110.
• MİCHİE, S., MİLES J., WEİNMAN, J., (2003). “Patient‐centredness in Chronic İllness: What s it and does it matter?”. Patient Education and Counseling (51): 197–206.
• ÖZLÜ, T. (2003). Hekiminizi Nasıl Alırdınız? İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• ÖZLÜ, T. (2005). Hasta Hakları Hakkımız Var Çünkü Hastasınız. İstanbul: Timaş Yayınları.
• PALABIYIKOĞLU, R. (1999). “Durumsal Krizler: Hastalığa Bağlı Olarak Beliren Kriz Dönemi”, Sağlık Psikolojisi. Ülgen H. Okyayuz (Ed.), Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 19 ( 1), pp: 107‐144.
• RİCHARD L. And STREET Jr., (2003). “Communication in Medical Encounters: An Ecological Perspective”, Teresa L. Thompson, Alicia M. Dorsey, Katherine I. Miller, ve, Roxanne Parrott (ed.) Handbook of Health Communication. Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, pp: 63‐89.
• SAĞLIK BAKANLIĞI VE BAĞLI KURULUŞLARININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME (663). Resmi Gazete, 28103 Mükerrer.
• TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ. Karar Sayısı: 4/12578, Yayın Tarihi: 19.02.1960
• TÜRK TABİPLER BİRLİĞİ ETİK KURULU. Türk Tabipler Birliği Etik Bildirgeleri. Mayıs 2010 Ankara. Türk Tabipler Birliği Yayınları.
• TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ. Resmi Gazete, 25446.
• TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ, HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI (1999). http://www.ttb.org.tr/index.php/meslek‐etigi.html, (02 May 2014).
• ULUDAĞ, A. (2011). “Hastane Hasta Hakları Kurullarının İletişim Sorunu İçerikli Başvurulara Bakışı: Konya Hastaneleri Örneği”, Türkiye Klinikleri J. Med. Sci, 31(3), pp: 653‐663.
• VEATCH R. M., (2010). Bioetiğin Temelleri, Tolga GÜVEN (Çev.), HAYAD: İstanbul.
• YAĞBASAN, M., FATİH Ç. (2005). “Doktor‐Hasta İlişkisinde Dile ve Davranışa Dayalı İletişimsel Sorunları Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, pp: 609‐630.