NİĞDE ARKEOLOJİ MÜZESİ’NDEN İKİ HEYKELCİK VE APHRODİTE ANADYOMENE İKONOGRAFİSİ

Year 2020, Volume: 24 Issue: 1, 81 - 98, 05.04.2020

Meral Hakman

Abstract

Bu yayının konusunu
Yunan aşk tanrıçası Aphrodite’nin Hellenistik Dönem sonlarında yoğun olarak
yapılan ve Roma İmparatorluk Dönemi’nde çok sayıda kopyası olduğu bilinen Aphrodite
Anadyomene heykellerinin ikonografisi ve bu kapsamda ele alınan Niğde Arkeoloji
Müzesi’ndeki iki Aphrodite Anadyomene heykelciği oluşturmaktadır. Tanrıçanın
doğuş mitosunun esas alınarak geliştirildiği bu heykel tipinin, ikonografisinin,
ortaya çıkış sürecinin müzede bulunan eserler ile beraber değerlendirmesi
yapılıp Anadyomene’nin gelişimi ve yayılımı ortaya konmuştur. Çalışmada
kullanılan temel kaynaklar ise eski çağ şair ve yazarların aktarımları ve
konuyla ilgili orijinali Hellenistik Dönem’e tarihlendirilen Roma Dönemi
kopyası heykeltıraşlık eserleridir. Buna göre Aphrodite Anadyomene’nin ayakta
duran, çömelen ve oturan olmak üzere üç farklı duruş tarzında betimlendiği
görülür. Ayrıca bu üç tasvir de kendi içinde farklı ikonografik özellikler taşımaktadır.
Niğde Arkeoloji Müzesi’nde bulunan eserler ise ayakta duran çıplak Aphrodite Anadyomene’nin Roma Döneminde
yapılmış bronz adak heykelcikleri örnekleri arasında yer alır.

Keywords

Anadyomene, Aphrodite, heykelcik

References

• Aphrodisias Kazıları (t.y.). Aphrodite Alınlığı. Erişim Adresi: http://aphrodisias.classics.ox.ac.uk/tr/tr-aphrodite_pediment.html#prettyPhoto Aybek, S., Tuna, M., ve Atıcı, M. (2009). İzmir Tarih ve Sanat Müzesi Kataloğu. Orijinaller, Roma Kopyaları, Portreler ve Kabartmalar. Ankara: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Cyrino, M.S. (2010). Aphrodite. London-New York: Routledge.
• Boardman, J. (2005). Yunan Heykeli. Klasik Dönem. (Çev: Gürkan Ergin). İstanbul: Homer Yayınları.
• Boardman, J. (2014) Yunan Heykeli. Geç Klasik Dönem. (Çev: Müjde Peker). İstanbul: Homer Yayınları.
• Boedeker, D.D. (1974). Aphrodite’s Entry Into Greek Epic. Leiden: E.J. Brill.
• Budin, S.L. (2014). Before Kypris was Aphrodite. Transformation of a Goddess. Ishtar-Astarte- Aphrodite, David T. Sugimoto (Ed.), Fribourg Switzerland: Academiz Press Fribourg.
• D’alfonso, L., Gorrini, M.E. ve Mora, C. (2015). Archaeological Excavations at Kınık Höyük, Niğde. Preliminary Report of the Fourth Campaign (2014). Athenaeum, Volume Centotreesimo, II, 103/2, 619-640.
• D’Alfonso, L., Campana, D., Crabtree, P., Ergürer, H., Fantone, F., Ferrandi, C., Gürel, A., Nighcock, N., Kuzucuoğlu, C., Lanaro, A., Matessi, A., ve Trameri, A. (2016). Archaeological Excavations At Kınık Höyük-Niğde. Report of the Fourth Campaign (2014). 37. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Ankara, 301-330.
• Furtwängler, A. (1901). Aphrodite Diadumene und Anadyomene. Helbings Monatshefte für Kunstwissenschaft, 1/4, 177-181.
• Grimal, P. (1997). Mitoloji Sözlüğü. Yunan ve Roma. (Çev: S. Tamgüç), İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Havelock, C.M., (2007). The Aphrodite of Knidos and Her Successors: A Historical Review of the Female Nude in Greek Art. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
• Hildebrandt, F. (2008). Aphrodite Anadyomene. Museum Für Kunst und Gewerbe, Erişim adresi: http://www.academia.edu/7148134/Aphrodite_AnadyomeneIşın, G. (2007). Patara Terrakottaları, Hellenistik ve Roma Dönemleri. İstanbul: Ege Yayınları.
• Jessen, O. (1894). Anadomene. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, Neubearb. Und hg. Von G. Wissowa, W. Kroll u.a. Reihe 1.2. Suppl. 1ff., Stuttgart, Band I/2, 2019–2021.
• Kasapoğlu, H. (2018). Parion Theater Terracotta Figurines. Parion Studies I, Roman Theater of Parion. Excavations, Architecture and Finds from 2006-2015 Campaigns, (C. Başaran, H. Ertuğ Ergürer, Ed.) Çanakkale, İÇDAŞ, 237-276.
• Rosenzweig, R. (2007). Worshipping Aphrodite: Art and Cult in Classical Athens. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
• Sande, S. (2017). The Ludovisi “throne”, the Boston “throne” and the Warren cup: Retrospective Works or forgeries?”, Acta ad Archaeologiam et Artivm Historiam Pertinentia, Volvmen XXIX (n.s. 15), 23-51.
• Schintlmeister, L. (2013). Aphrodite in Ephesos, (Magistra der Philosophie). Erişim adresi: http://www.academia.edu/6233977/Aphrodite_in_Ephesos_Diplomarbeit_Universit%C3%A4t_Wien_2013_
• Smith, R.R.R. (2013). Hellenistik Heykel. (Çev: Ayşin Yoltar Yıldırım), İstanbul: Homer Yayınları.
• Zanker, P. (2007). The Power of Images in the Age of Augustus, (Tr: Alan Shapiro), Ann Arbor: The University of Michigan Press.
• Talloen, P., Poblome, J., ve Ekinci, H.A. (2015). Sagalassos Yakınlarındaki Kaya Kült Alanında Kurtarma Kazıları 2014, ANMED, 13, (Ayrıbasım), Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü. Erişim adresi: http://www.academia.edu/12909076/Salvage_excavations_at_a_rock_sanctuary_near_Sagalassos_in_2014