MİCHAEL ENDE’NİN “MOMO” ADLI ESERİN ÇOCUK EDEBİYATININ TEMEL İLKELERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 2, 451 - 467, 24.08.2020

Tuncay Türkben , Hacer Gökçe Avan

Öz

Çocuk
edebiyatı yapıtları, çocuğun okuma kültürü edinme sürecinde önemli bir rol
üstlenirler. Çocuk edebiyatının işlevi ve sınırları göz önünde
bulundurulduğunda, çocuk edebiyatı yapıtlarının tasarım, içerik ve eğitsel
özelliklerinin çocuk gerçekliğine ve yazınsal ölçütlere uygun olması, sanatçı
duyarlılığını yansıtması gerekir. Bu çalışmada, Michael Ende’nin “Momo” adlı
eseri çocuk edebiyatının temel ilkeleri ışığında incelenmiştir. Araştırma,
nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öncelikle alanyazın taranarak çocuğa görelik
için kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Daha sonra incelenen eser, biçimsel
(boyut, kâğıt, kapak ve cilt, sayfa düzeni, harfler, resimler), içerik (konu,
izlek, ileti, plan, karakter, dil ve anlatım) ve eğitsel özelliklerine göre
çocuğa görelik açısından incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda
çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Michael Ende, Momo, Çocuk Kitabı, Çocuk edebiyatı

Kaynakça

• Akyüz, M. (2014). Muzaffer İzgü’nün Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel İlkeleri Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Arıkan, Y. (2018). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel Öğeleri Bakımından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Cesur, E., ve Baş, B. (2015). Mavisel Yener’in Çocuklara Yönelik Öykülerindeki Eğitsel İletiler Üzerine Bir Araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3 (3), 64-76.
• Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş Çocuk Yazını. İzmir: Tudem Yayınları.
• Ende, M. (2017). Momo ya da Zaman Hırsızlarının ve Çalınmış Zamanı İnsanlara Geri Getiren Çocuğun Tuhaf Öyküsü (Çev. L. Çalışkan). İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler (32.Basım). Nobel Yayınevi: Ankara.
• Kıldan, A. O., ve Bilgici, B. G. (2011). Okulöncesi Eğitim Alan Çocukların Ebeveynlerinin Çocuk Kitabı Seçme Ölçütlerine İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 192, 105-120.
• Kirazlı, N. (2018). Behiç Ak’ın Çocuk Edebiyatı Yapıtlarının Çocuğa Görelik Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Lukens, R. J. (1999). A Critical Handbook of Children’s Literature. New York: Longman.
• Nas, R. (2014). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Neydim, N. (2000). 80 Sonrası Paradigma Açısından Çeviri Çocuk Edebiyatı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Oğuzhan, Ö. (2011). Zamane Çocuklarına Zamanında Masallar: Michael Ende’nin ‘Momo’ Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme. 3.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu’ içinde (s.737-745). Ankara Üniversitesi.
• Oğuzkan, F. (2013). Çocuk Edebiyatı (10. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özdemir, E. (2011). Eleştirel Okuma. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Sever, S. (2004). Anadili Öğretiminin Temel Bir Aracı: Yazınsal Nitelikli Çocuk Kitapları. Bekir O. (Ed.), Cumhuriyetin 80. Yılında Disiplinlerarası Bakışla Türkiye’de Çocuk ‘IV. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi’ içinde (s.223-236). Ankara Üniversitesi.
• Sever, S. (2013a). Çocuk ve Edebiyat (8. Baskı). Ankara: Tudem Yayıncılık.
• Sever, S., Dilidüzgün S., Öztürk, A., ve Adıgüzel, H. Ö. (2013b). Okulöncesinde Çocuk Edebiyatı. Zeliha G. (Ed.). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sever, S. (2015). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü (2. Baskı). Ankara: Tudem Yayıncılık.
• Temizyürek, F., Şahbaz, N.K. ve Gürel, Z. (2016). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, T. (2012). Michael Ende’nin “Momo” Adlı Eserinin Türkçe Çevirisine Eleştirel Yaklaşım. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.