Mahrem ve Kırmızı Zaman Romanlarında Birtakım Postmodern Anlatım Teknikleri

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 3, 779 - 792, 13.12.2021

Funda Balcı

Öz

Modern dünya insanları kaosla, anlamsızlıklarla ve zıtlıklarla dolu bu dünyanın birey olmayı başaramamış kişileridir. Bu dünyadaki kopukluk, parça parça olmuşluk, karmaşa postmodern roman için son derece uygun bir zemin oluşturur. Günümüz Türk edebiyatının önemli romancıları arasında sayılan Elif Şafak ve Mine Söğüt de romanlarını sıklıkla bu zemine oturtur. Gerçeklikle kurgu arasındaki sınırın bir yandan silikleştirilirken bir yandan altının çizilmesi, her şeyin birbirinin parodisi olduğu, yeni hiçbir şeyin olamayacağı inancının vurgulanması, tarihle hesaplaşma arzusu, modern bireyin çöküşünü ve hayatın anlamsızlığını vurgulamak açısından üstkurmaca, metinlerarasılık, geriye dönüş, diyalog, iç çözümleme gibi çeşitli anlatım tekniklerine başvuran iki yazar da Mahrem ve Kırmızı Zaman adlı eserlerinde bu teknikleri yeni roman anlayışıyla sentezleyerek kullanmış ve postmodern romanın günümüz ürünlerine birer örnek yaratmışlardır. İki romanda da birçok karakterin iç ve dış yaşantıları çeşitli açılardan farklı unsurlarla ele alınarak postmodern tekniklerle okuyucuya aktarılmıştır. Bu çalışmadaki amaç hem Mahrem isimli romandaki hem de Kırmızı Zaman isimli romandaki baskın anlatım tekniklerini örnekleriyle ifade etmektir.

Anahtar Kelimeler

Elif Şafak, Mine Söğüt, Mahrem, Kırmızı Zaman, Anlatım Teknikleri, Postmodernizm, The Gaze

Kaynakça

• Aragon, L. (2001). Mutlu aşk yoktur (G. Durusoy ve A.Necdet, çev.). İstanbul: Adam Yayınları.
• Aytaç, G. (1999). Genel edebiyat bilimi. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
• Baktır, H. (2009). Postmodern narrative elements in Cervantes’s don quixote. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 171-182.
• Crews, B. (1999). Postmodernist narrative: in search of an altemative. Revista Alicantina de Estudios Ingleses. 19-36.
• Çetişli, İ. (2004). Metin tahlillerine giriş 2 (hikaye-roman-tiyatro). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ecevit, Y. (1996). Orhan Pamuk’u okumak. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Ecevit, Y. (2016). Türk romanında postmodernist açılımlar, İstanbul: İletişim.
• HASSAN, I. (1982). The dismemberment of Orpheus: toward a postmodern literature, Wisconsin: The University of Wisconsin Press.
• Hassan, I. (1985). The culture of postmodernism, Theory, Culture and Society, S. 123-124. s.119- 131. Kolcu, A.İ. (2010). Edebiyat kuramları, Erzurum: Söğüt Yayınları.
• Moran, B. (2003). Edebiyat kuramları ve eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özsevgeç, Y. (2017). Postmodernizm üzerine. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 54, 135-142.
• Sazyek, H. (2002). Türk romanında postmodernist yöntemler ve yönelimler. Hece-Türk Romanı Özel Sayısı. Mayıs Haziran Temmuz. 493-509.
• Sazyek, H. (2012). Romanda temel anlatım yöntemleri üzerine bir sınıflandırma çalışması. Folklor/Edebiyat Dergisi. S. 37: 103-118. S.493-509.
• Sharma, R., Chaudhary, P. (2011). Common themes and techniques of postmodern literature of Shakespeare. International Journal of Educational Planning & Administration. 1(2). 189-198.
• Söğüt, M. (2016). Kırmızı zaman, İstanbul: YKY.
• Stevick, P. (2017). Roman teorisi, Ankara: Akçağ.
• Şafak, E. (2014). Mahrem. İstanbul: Doğan Kitap.
• Tekin, B.G. (2010). Postmodern narrative techniques in Kurt Vonnegut’s novels slaughterhouse five and cat’s cradle. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Bölümü, İstanbul.
• Tekin, M. (2001). Roman sanatı 1 (romanın unsurları). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• The Gaze. (2020, 10 Aralık). Erişim adresi: https://elifsafak.us/en/degerlendirmeler.asp?islem=degerlendirme&id=20.