YEREL YÖNETİM HİZMETLERİ KAPSAMINDA YAŞLI BAKIM HİZMETİ VEREN PERSONELİN YAŞAM DOYUMU VE TÜKENMİŞLİK ARAŞTIRMASI

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 3, 727 - 742, 13.12.2021

Velittin Kalınkara , Fatma Arpacı

Öz

Yaşlı nüfusun giderek artması yaşlı bakımının önemini artırmıştır. Belediyeler artan yaşlı sayısı ve bunun sonucunda sağlık hizmetlerine olan artan ihtiyaç nedeniyle demografik zorluklarla karşı karşıyadır. Özellikle düşük sosyo-ekonomik düzeyde ve yalnız yaşayan yaşlıların bakımı yerel yönetimlerin sorumluluk alanı kapsamı alanındadır. Bu çalışma ile yerel yönetimlerde yaşlı bakım hizmeti veren personelin yaşam doyumu ve tükenmişliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Yaşlı Hizmetleri ve Şefkat Evleri Şube Müdürlüğü Yaşlılara Hizmet Merkezi’nde görev yapan 148 çalışana uygulanmıştır. Personelin tükenmişliğini belirlemede üç alt boyuttan oluşan “Maslach Tükenmişlik Envanteri”, yaşam doyumunu belirlemede Diener ve ark. tarafından geliştirilen “Yaşam Doyumu Ölçeği“ kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin Tükenmişlik Envanteri puan ortalaması 54.12±7.78, alt boyutlardan duygusal tükenme ortalaması 17.15±6.92, duyarsızlaşma 7.70±3.12 ve kişisel başarısızlık ortalaması 29.26±5.56’dır. Yaşam doyumu Ölçeği puan ortalaması 23.58±5.91’dir. Yaşam doyumu ile yaşlı bakımı eğitimi alma, yaşlıya bakmaktan menuniyet, algılanan gelir düzeyi ve yaşlı bakım işini yapma süresi arasında; tükenmişlik ile cinsiyet, medeni durum, yaşlıya bakmaktan menuniyet ve günlük bakım verme süresi arasında anlamlı bir ilişki vardır. Yaşlı bakım hizmeti veren personelin tükenmişliği ile yaşam doyumu arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki vardır [r= -0.340; p<0,01], bu da yaşlı bakım hizmeti veren personelin tükenmişliği arttıkça, yaşam doyumunun azaldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı,, Yaşlı bakım personeli, yaşam doyumu, tükenmişlik, yerel yönetim hizmetleri

Kaynakça

• Abdi, S., Spann, A., Borilovic, J., Witte, L., & Hawley, M. (2019). Understanding the care and support needs of older people: A scoping review and categorisation using the WHO international classification of functioning, disability and health framework (ICF). BMC Geriatrics, 19, 195. https://doi.org/10.1186/s12877-019-1189-9
• Alidosti, M., Delaram, M., Dehgani, L., & Moghadam, M. M. (2016). Relationship between self-efficacy and burnout among nurses in Behbahan City, Iran. Women’s Health Bull, 3(4), e30445. DOI:10.17795/whb-30445
• Alisch, M., Dehne, P., Heinze, R. G., Klie, T., Kruse, A., Kümpers, S., …. Wessig, K. (2017). Care and Shared Responsibility in the Municipal Community. Federal Ministry of Family Affairs, Senior Citizens, Women and Youth (BMFSFJ). Berlin: Deutsches Zentrum für Altersfragen