Assur Ticaret Kolonileri Çağına ait İnsan Biçimli Kap

Year 1979, Volume: 43 Issue: 170, 261 - 266, 20.04.1979

Tahsin Özgüç

Abstract

Ait olduğu çağda eşine çok az rastlanan bu eseri, Atatürk'ün kurduğu Türk Tarih Kurumu'nun bugünkü düzeye erişmesinde büyük payı olan ve Atatürk'ün buyruğu doğrultusunda, Türk Tarih Kurumu tarafından yürütülen kazıların başarılı olmasında güçlü etkisine, değerli katkısına hayran olduğum Genel Müdür Sayın Uluğ İğdemir'in 80. doğum yılına armağan edilen Belleten'in bu cildinde yayınlama olanağı bulduğum için çok mutluyum. Kaniş Karumu'nda CC/21 plan karelerinde Ia yapı katına ait mezardaki ölü hediyelerinin önemli bir bölümü, daha o zamanlarda, çalınmış, kırılmış ve dağıtılmıştır. Bunlar arasında boyun ve başı kaybolmuş, gövdesi korunmuş insan şeklindeki bir kab dikkatimizi üstüne çekmiştir. Kaniş Karumu'nun T – ff/16-30 plan karelerinde Ib yapı katının sık bir düzende inşa edilmiş evleri, mahalleleri, sokakları ve meydanlıkları açığa çıkarılmıştır. Şehrin bu merkezi kesimi tarafımızdan, şehircilik bakımından da detaylı olarak incelenmektedir. Aynı yapı tarzına göre kurulan yapılardan oluşan bu mahalleler, evlerin planlarına, boyutlarına ve küçük buluntulara, ölü hediyelerine göre eşit bir sosyal düzeye ve iyi bir organizasyona sahiptir. Evlerden çoğunun bir mutfağı, bir kileri, bir fırın odası, geniş bir salonu ve 2-3 odası vardır. En küçük ev üç odalıdır. Ocak, tandır ve fırınlar, iri zahire küpleri sağlam durumda elimize geçmiş, kilerler de her boydaki çeşitli kaplarla dolu durumda keşfedilmiştir. Çoğunda çivi yazılı tablete, damga ve silindir mühüre, madeni ve taş eşyaya rastlandı. Zahire küpleri, mutfak eşyası, iri banyo kaplanı duvar diplerine, düzenli sıralar halinde, çoğu ufak taşlarla desteklenmiş durumda yerleştirilmiştir. Küçük odalardan birinin tabanı veya büyük oda tabanının bir kısmı yassı taşlarla döşenmektedir. Bu toprak tabana bakınca rutubeti önleyici, azaltıcı bir çare olarak, düşünülmüştür. Çoğunda odalar arasındaki kapılar, eşikler, söve mili taşları, mutfaktaki el değirmeni taşı, ocağın körüğü, kaplar korunmuştur. Bunun için Ib katı yapılarının rekonstrüksiyonunda bir problem yoktur.

Keywords

Asur İmparatorluğu, Asur Ticaret Kolonileri Çağı, İnsan Biçimli Kap, Kaniş Karum, Kültepe