Meslek Lisesi Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılıklarının, Akıllı Telefon ve Bilgisayar Bağımlılıkları Çerçevesinde İncelenmesi

Year 2020, Volume: 5 Issue: 2, 117 - 133, 31.12.2020

Evren Temiz Özgen Korkmaz Recep Çakır

Abstract

Bu araştırmanın amacı mesleki lisesine devam eden öğrencilerin dijital oyun bağımlılıklarının akıllı telefon ve bilgisayar bağımlılıkları çerçevesinde incelemektir. Araştırma betimsel tarama yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Ordu İl Altınordu ilçesinde bulunan meslek liselerinde okuyan 303 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerden 244’ü erkek 59’u kız öğrencidir. Veriler 9 maddelik “Bilgisayar Bağımlılıkları Ölçeği” (Cronbach Alfa = 0.87), 7 maddelik “Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği (DOBÖ-7)” (Cronbach Alfa = 0.92) ve 10 maddelik “Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Kısa Versiyon (ATBÖ-KV) (Cronbach Alfa = 0.90) ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin öncelikle normallik durumları incelenmiş, daha sonra One-Way Anova, Independent-Samples T-Test ve korelasyon analizleri yapılarak çözümlenmiştir. Sonuç olarak, meslek lisesinde okuyan öğrencilerin orta düzeyde dijital oyun bağımlısı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca akıllı telefon bağımlılığının kız öğrencilerde erkek öğrencilere göre daha fazla görüldüğü ortaya çıkmıştır. Sınıflar arasında bağımlılıklar bağlamında çok büyük farklar yoktur. Sadece 10. Ve 12. Sınıflarda dijital oyun bağımlılığı arasında fark bulunmuştur. Bölümler arasında da benzer sonuçlar bulunmuş bağımlılıklar boyutunda anlamı bir fark yoktur.

Keywords

Bilgisayar bağımlılığı, akıllı telefon bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı, meslek lisesi öğrencileri

References

• Aktaş, H., & Yılmaz, N. (2017). Üniversite gençlerinin yalnızlık ve utangaçlık unsurları açısından akıllı telefon bağımlılığı. International Journal of Social Sciences and Education Research, s. 3 (1) , 85-100 . DOI: 10.24289/ijsser.283590.
• Aljomaa, S., Qudah, M., Albursan, I., Bakhiet, S., & Abduljabbar, A. (2016). Smartphone addiction among university students in the light of some variables. Computers in Human Behavior, vol. 61 / 155-164.
• Ammerschläger, M., Müller, K., & Wölfling, K. (2010). Prevalence rate and comorbidity of computer addiction of children in a German psychiatry. European Psychiatry, (25)-53.
• Arslan, A. (2019). Ortaöğretim Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Sivas İli Örneği. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi , s. 5 (2) , 63-80 .
• Avcı, Ü., Usluel, Y. K., Kurtoğlu, M., & Uslu, N. (2013). Yeniliklerin Benimsenmesi Sürecinde Rol Oynayan Değişkenlerin Betimsel Tarama Yöntemiyle İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 33 (33) , 53-71.
• Balkan, E. (2011). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR-İNTERNET BAĞIMLILIĞI VE AİLE FONKSİYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ. e-Journal of New World Sciences Academy, s. Education Sciences , 6 (1) , 231-239.
• Brain, M., & Leung, L. (2015). Linking Loneliness, Shyness, Smartphone Addiction Symptoms, and Patterns of Smartphone Use to Social Capital. Social Science Computer Review, s. 33(1), 61-79.
• Buctot, D., Kim, N., & Kim, J. (2020). Factors associated with smartphone addiction prevalence and its predictive capacity for health-related quality of life among Filipino adolescents. Children and Youth Services Review, Volume 110, 104758.
• Chiriţă, V., Chiriţă, R., Stefănescu , C., Chele, G., & Ilinca, M. (2016). Computer use and addiction in Romanian children and teenagers--an observational study. Revista Medico-chirurgicala a Societatii de Medici si Naturalisti din Iasi, 110(3):526-532.
• Cömert, S., & Güven, G. (2017). Examining the Games That Children Play Most on The Computer and Internet. Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, s. 5 (1) , 1-8.
• Çakır, Ö., & Oğuz, E. (2017). Lise Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyleri ile Akıllı Telefon Bağımlılığı Arasındaki İlişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 13 (1) , 418-429.
• Çakır, Ö., Ayas, T., & Horzum, M. (2011). Üniversite Öğrencilerinin İnternet ve Oyun Bağımlılıklarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, s. 44 (2) , 95-118.
• Çalışkan, F., & Sayaca, Ç. (2019). Bilgisayar Oyunu Oynama Süresinin Uyku Kalitesi, El ve Ayak Reaksiyon Hızı ve Fiziksel Aktivite Seviyesine Etkisi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, s. 4 (3) , 289-303 . DOI: 10.31680/gaunjss.558006.
• Çavuş, S., Ayhan, B., & Tuncer, M. (2016). Bilgisayar Oyunları ve Bağımlılık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Alan Araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi , s. 43, 265-289.
• Deloitte . (2017). Deloitte Global Mobil Kullanıcı Araştırması 2017. Deloitte.
• Dikeç, G., & Kebapçı, A. (2018). Bir Grup Üniversite Öğrencisinin Akıllı Telefon Bağımlılık Düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, s. 19(1):1-9.
• Dursun, A., & Çapan, B. E. (2018). Ergenlerde Dijital Oyun Bağımlılığı ve Psikolojik İhtiyaçlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 19 (2) , 128-140.
• Egger, O., & Rauterberg, G. W. (2016). Internet behaviour and addiction. Zürich: Swiss Federal Institute.
• Erboy, E., & Vural, R. A. (2010). İlköğretim 4 ve 5 Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Oyun Bağımlılığını Etkileyen Faktörler. Ege Eğitim Dergisi, s. 11 (1) , 39-58.
• Fisher, S. (1994). Identifying video game addiction in children and adolescents. Addictive Behaviors, (19)-545-553.
• Gezgin, D. M., HAMUTOĞLU, N. B., Samur, Y., & Yıldırım, S. (2018). GENÇ NESİL ARASINDA YAYGINLAŞAN BİR BAĞIMLILIK: AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, s. 8 (2) , 212-231.
• Gökçearslan, Ş., & Durakoğlu, A. (2014). ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR OYUNU BAĞIMLILIK DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (23) , 419-435.
• Göldağ, B. (2018). Lise Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılık Düzeylerinin Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 15 (1) , 1287-1315.
• Göymen, R., & Ayas, T. (2019). Akıllı Telefon Bağımlılığı ve Oyun Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 6 (2) , 36-52.
• Griffiths, M., & Davies, M. (2005). Videogame addiction: Does it exist? In J. Goldstein & J. Raessens (Hrsg.), Handbook of Computer game studies. Boston: MIT Press.
• Guermazi, F., Halouani, N., Yaich, K., Ennaoui, R., Chouayakh, S., Aloulou, J., & Amami, O. (2017). Video and Internet gaming addiction among young adults. European Psychiatry, (41)-S203-S204.
• Günüç, S., & Kayri, M. (2010). Türkiye’de İnternet Bağımlılık Profili Ve İnternet Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik-Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 39 (39) , 220-232.
• Güvendi, B., Demir, G., & Keskin, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinde Dijital Oyun Bağımlılığı ve Saldırganlık. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11 (18) , 1194-1217.
• Horzum, M. B. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, s. Cilt 36, Sayı 159.
• Horzum, M. B., Aras, T., & Balta, Ö. Ç. (2008). ÇOCUKLAR İÇİN BİLGİSAYAR OYUN BAĞIMLILIĞI ÖLÇEĞİ . Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, s. 3 (30) , 76-88.
• Irmak, A. Y., & Erdoğan, S. (2015, Nisan). Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği Türkçe formunun geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, s. 16, 10-19.
• Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2012). Online gaming addiction in children and adolescents: A review of empirical research. Journal of Behavioral Addictions, s. 1(1), pp. 3–22.
• Kuyucu, M. (2017). Gençlerde Akıllı Telefon Kullanımı Ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Sorunsalı: “Akıllı Telefon(Kolik)” Üniversite Gençliği . Global Media Journal TR Edition, s. 7/14 (2017) 320-351.
• Lemmens, J., Valkenburg, P., & Peter, J. (2009). Development and Validation of a Game Addiction Scale for Adolescents. Media Psychology , s. 12(Suppl.1):77-95.
• Oktay, A. (2000). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. Epsilon.
• Özdemir, Z. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Akıllı Telefon Oyun Tercihleri ile Cinsiyet, Gelir ve Akıllı Telefon Kullanım Alışkanlıkları Arasındaki İlişkiler Üzerine İnceleme. İletişim Çalışmaları Dergisi , s. 4 (2) , 79-107.
• Răşcanu, R., Marineanu, C., Marineanu, V., Sumedrea, C., & Chitu, A. (2013). Teenagers and their Addiction to Computer. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol.78 / 225-229.
• Samaha, M., & Hawi, N. S. (2016). Relationships among smartphone addiction, stress, academic performance, and satisfaction with life. Computers in Human Behavior, s. 57 (2016) 321-325.
• Şata, M., & Karip, F. (2017). Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Versiyonunun Ergenler İçin Türk Kültürüne Uyarlanması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi , s. Cilt 6 | Sayı 4 Sayfa No: 426–440 .
• Taylan, H. H., Kara, H. Z., & Durğun, A. (2017). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıkları ve Oyun Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 3 (1) , 78-87.
• Van Deursen, A., Colin, L., Sabrina, M., & Piet, M. (2015). Modeling habitual and addictive smartphone behavior: the role of smartphone usage types, emotional intelligence, social stress, self-regulation, age, and gender. Computers in Human Behavior, 45: pp. 411-420.
• Wan, C.-S., & Chiou, W.-B. (2013). Ergenler İnternet Oyunlarına Neden Bağımlılar: Tayvan’da Bir Mülakat Çalışması. (Çev. Fatma Kenevir). Toplum Bilimleri, s. 7, 14, 411.
• Whitton, N. (2010). Learning With Digital Games: A Practical Guide To Engaging Students in. New York, USA: Routledge.
• Yalçın, S., & Bertiz, Y. (2019). Üniversite öğrencilerinde oyun bağımlılığının etkileri üzerine nitel bir çalışma. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), s. 3(1), 27-34.
• Yiğit, E., & Günüç, S. (2020). Çocukların Dijital Oyun Bağımlılığına Göre Aile Profillerinin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1) , 144-174.
• Yılmaz, M. B. (2008, Mayıs). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin bilgisayara yönelik bağımlılık gösterme eğilimlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. IETC, s. 617-622.
• Zheng, P., & Ni, L. (2010). Smart Phone and Next Generation Mobile Computing. Elsevier.