1950’LERİN POPÜLER TARİH DERGİSİ “RESİMLİ TARİH MECMUASI”NDA TARİH EĞİTİMİ ve ÖĞRETİMİ

Year 2018, Volume: 7 Issue: 2, 372 - 391, 20.10.2018

Mehmet Elban

https://doi.org/10.17497/tuhed.437234

Abstract

Bu
çalışmanın amacı, 1950’lerin popüler tarih dergisi “Resimli Tarih Mecmuası”ndaki
tarih eğitimi ve tarih öğretimini incelemektir. Araştırmada nitel araştırma
yöntemlerinden belgesel (documentary) araştırma kullanılmıştır. Araştırmanın
çalışma evrenini, derginin 23 yayını oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen
verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır.
Araştırmanın ortaya koyduğu önemli sonuçlardan biri dergiye göre tarih, geçmişi
ve günümüzü anlamayı sağlamaktadır. Tarih, eğitici ve eğlendirici bir araçtır.
Ayrıca dergi, tarihi büyük adamların faaliyetleri olarak tanımlamaktadır.
Derginin pek çok sayısında okuyucularından gelen istekleri dikkate alması,
popüler tarihin konularının hitap ettiği kitle tarafından belirlendiğini
göstermiştir. Dergide erkek kahramanların anlatısında baskın vurgulama
savaşlarda zafer kazanma ve kahramanca savaşmadır. Kadın kahramanlar ise daha
çok güzellikleri ve güzellikleri ile erkek kahramanları etkilemeleriyle ön
plana çıkarılmıştır. Araştırmada derginin pedagojik bir amaç taşıdığı ve tarih
öğretim yöntemlerine yer verdiği anlaşılmıştır. Derginin tarih öğretim
yöntemlerine verdiği önem, derginin yazar kadrosunda tarih öğretmenlerinin
bulunması, derginin okuyucu kitlesinin önemli bir kısmının öğretmenler ve
öğrenciler olmasıdır. Araştırmanın son tahlilde ortaya koyduğu sonuç ise
popüler tarih dergilerinin tarih eğitimi ve öğretiminde kullanılabileceğidir.
Ancak bu yapılırken öğrencilere popüler tarih dergilerindeki mitosları ve
gerçekleri ayırt edebilme becerisi kazandırılmalıdır.

Keywords

Resimli Tarih Mecmuası, Popüler Tarih, Tarih Eğitimi

HISTORY EDUCATION and TEACHING in "RESIMLI TARIH MECMUASI" WHICH is the 1950s POPULAR HISTORY MAGAZINE

Abstract

The objective of this research study is to examine
the history education and teaching in the popular history magazine of 1950s,
"Resimli Tarih Mecmuası” (lit. Illustrated History Magazine). In the
study, documentary research technique was used, which is among qualitative
research methods. The research universe of the study is comprised of 23 issues
of this magazine. Content analysis and descriptive analysis were used in the
analysis of the data obtained in the study. One of the important results that
the study revealed was that, history, according to the magazine, is to
understand the past and present. History is an entertaining and educating
means. Besides, the magazine defines history as the activities of the great
men. Since the magazine took into consideration the letters from the readers,
it is understood that the popular history content of the magazine was
determined by its audience. In the narration of the male heroes in the
magazine, the emphasis is on winning glories in the wars and fighting
heroically. As per the female heroes, they were featured rather with their
beauties and attracting the male heroes. It was understood in the study that
the magazine had a pedagogical objective and involved history teaching methods.
The importance that the magazine attached to history teaching methods is
understood from the author cadre of the magazine, which was comprised of
history teachers, and the audience of the magazine, an important part of which
was comprised of students and teachers. The result that the study put forth in
the final analysis is that popular history magazines can be used in history
education and teaching. However, while implementing this method, the ability
should be acquired by the students to differentiate the mythos and the facts in
the popular history magazines.

Keywords

Resimli Tarih Mecmuası, Popular History, History Education

References

• Akagündüz, Ü. (2015).Cumhuriyet'in ilk yıllarında siyasi atmosfer ve dönem dergilerinde kadın düşüncesi (1923-1925). Fe Dergi 7(2), s.1-20.
• Aktekin, S. ve Çoban, Z. (2012). Tarih derslerinde tarihi film ve dizilerinin kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri: Trabzon örneği. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 7(13), s.141-160.
• Alaca, E. (2017). The discourse on Turkish identity in historical films: the case of ‘Kara Murat’, European Journal of Education Studies, 3(11). s.418-433.
• Ata, B. (2002). Tarih derslerinde "dokümanlarla öğretim” yaklaşımı. Türk Yurdu, 175, s.80-86.
• Black, J. ve Macraild, D.M. (2016). Tarih çalışmak. (N. Bozbora, Çev.), (3.b.), Ankara: Yayın Odası.
• Bozkurt, N ve Bayındır, N. (2015). Öğretmen adaylarının tarih eğitiminde popüler olan tarih yapımları hakkındaki görüşleri. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), s. 205-215.
• Carlyle, T. (1976). Kahramanlar. (Çev.: Behzat Tanç). İstanbul: Kutluğ.
• Carr, E.H. (2011). Tarih nedir? (14. b.).(M.G. Gürtürk, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Demirtaş, B. (2018). Tarih öğretiminde bir cumhuriyet aydını: Haluk Yusuf Şehsuvaroğlu ve tarih yazıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), s.385-404.
• Dilek, G. (2012). Tarih öğretiminde toplumsal cinsiyet: 6.sınıf öğrencilerinin perspektifinden tarihsel süreçte kadın hakları ve kadın imgesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, A.S. (2011). Cumhuriyet dönemi popüler tarih dergileri. M. Öz (Ed.), Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu (s. 557-564). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Höpken, W. (2003). Tarih eğitiminde yeni yönelimler. Tarih Eğitimine Eleştirel Yaklaşımlar. (s.46-56). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Köse, M. (2004). Tarih öğretiminde kadın ve Türk kadını imajı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Köse, M. (2016). Tarih ders kitaplarında kadın hatıratlarının kullanılması. Tarih Okulu Dergisi, 9(XXVI), s.595-617. McGowan, G. J., & McGowan, R. J. (1999). Attribution, cooperation, science, and girls. Bulletin of Science, Technology & Society, 19(6), s.547-552.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma-desen ve uygulama için bir rehber. (S.Turan, Çev. Ed.), Ankara: Nobel. Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Muijs, D. (2004). Doing quantitative research in education. London: Sage.
• Nutku, Ö. (1977). Yaygın tarihçilik ve sorunları. Felsefe Kurumu Seminerleri (s.421-423). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özbek, N. (1992). Hayat tarih mecmuası. Tarih ve Toplum, 103, s. 53-56.
• Özcan, A. (2011a). Türkiye’de popüler tarihçilik (1923-1960). M. Öz (Ed.), Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu (s. 515-538). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özcan, A. (2011b). Türkiye’de popüler tarihçilik 1908-1960. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özcan, A. (2017). 1950’lerde popüler tarihçilik. A. Şimşek (Ed.), Türkiye’de Tarih Eğitimi (s. 203-208). İstanbul: Pegem Akademi.
• Şimşek, A. (2003). Tarih öğretiminde görsel materyal kullanımı. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), s.141-155.
• Tunçay, M. ve Eldem, E. (2010). Tarih, tarih dergiciliği, akademi. Toplumsal Tarih, 200, s.14-21.
• Üçyiğit, E. (1977). Tanzimat’tan bugüne kadar tarihçiliğimiz. Felsefe Kurumu Seminerleri (s. 261-262). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Veyne, P. (2014). Tarih nasıl yazılır? (N. Özyıldırım, Çev.). İstanbul: Metis.
• Yazici, S. ve Aslan, M. (2011). Using heroes as role models in values education: A comparison between social studies textbooks and prospective teachers' choice of hero or heroines. Educational Sciences: Theory And Practice, 11(4), s.2184-2188.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.