Analysis of 2024 Science Course Curriculum Learning Outcomes According to the Revised Bloom's Taxonomy

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2025

Cansu Özkan , Süleyman Yaman

Öz

This study aims to examine the distribution of the learning outcomes of the Türkiye Century Education Model 2024 Science Curriculum for Grades 5, 6, 7, and 8 according to the knowledge and cognitive process dimensions of the Revised Bloom's Taxonomy. In the study, the researchers examined the 2024 Science Curriculum, published by the President of the Board of Education and Discipline, using the document analysis method and classified 143 learning outcomes in the curriculum according to the knowledge and cognitive process dimensions of the Revised Bloom's Taxonomy. Analyses revealed that learning outcomes exhibited an inhomogeneous distribution in the knowledge dimension. As the grade level increased, conceptual knowledge decreased while procedural knowledge increased. This result was considered a natural process supporting students' transition to higher-level skills. However, the researchers have found that learning outcomes were insufficient, especially for factual knowledge and recall skills. Given these findings, the program should include more factual and metacognitive knowledge, recall, and creation steps to provide a more balanced distribution of knowledge and cognitive process dimensions.

Anahtar Kelimeler

Science curriculum , Revised Bloom’s taxonomy , Turkey century maarif model , Learning outcome

2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı Öğrenme Çıktılarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi

Öz

çalışmanın amacı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrenme çıktılarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi bilgi ve bilişsel süreç boyutlarına göre dağılımını incelemektir. Çalışmada, MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayınlanan 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli doküman analizi yöntemiyle incelenmiş ve programdaki 143 öğrenme çıktısı Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’nin bilgi ve bilişsel süreç boyutlarına göre sınıflandırılmıştır. Analizler, öğrenme çıktılarının bilgi boyutunda homojen olmayan bir dağılım sergilediğini ortaya koymuştur. Sınıf düzeyi arttıkça kavramsal bilgi azalırken, işlemsel bilginin arttığı tespit edilmiştir. Bu durum, öğrencilerin üst düzey becerilere geçişini destekleyen doğal bir süreç olarak değerlendirilmiştir. Ancak, özellikle olgusal bilgi ve hatırlama becerilerine yönelik öğrenme çıktı sayılarının oldukça sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular ışığında, programın bilgi ve bilişsel süreç boyutlarında daha dengeli bir dağılım sağlanması için olgusal ve üstbilişsel bilgi ile hatırlama ve yaratma basamaklarına daha fazla yer verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri dersi öğretim programı , Türkiye yüzyılı maarif modeli , Yenilenmiş Bloom taksonomisi , Öğrenme çıktısı

Kaynakça

• Ak, B. S. & Köse, M. (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı hakkında öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 7(2), 132-169. https://doi.org/10.55150/apjec.1582677
• Aktaş-Cansız, M. (2013). Yeni matematik öğretim programları ile ilgili araştırmalar için 5N-1K: lisansüstü tezler. Milli Eğitim, 197, 209-226.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J. & Wittrock, M. C. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. Longman.
• Avcı, F., Aslangiray, H. & Özyalçın, B. (2021). 2018 fen bilimleri öğretim programı öğrenme çıktılarının konu alanları ve sınıf düzeyi açısından yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 643-660. https://doi.org/10.24315/tred.689366
• Ayvacı, H. Ş. & Türkdoğan, A. (2010). Yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1) 13-25.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Biggs, J. B. & Collis, K. F. (1982). Evaluating the quality of learning: The SOLO taxonomy (structure of the observed learning outcome). Academic Press.
• Bloom, B., Englehart, M. Furst, E., Hill, W. & Krathwohl, D. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive domain. Longmans.
• Bümen, N. T. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14.
• Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Cangüven, H. (2019). 2013 ve 2018 fen bilimleri öğretim programlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Cangüven, H. D., Öz, O., Binzet, G. & Avcı, G. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 fen bilimleri taslak programının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2, 62-80.
• Cansüngü Koray, Ö. & Yaman, S. (2002). Fen bilgisi öğretmenlerinin soru sorma becerilerinin Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(2), 317- 324.
• Çepni, S., Bayrakçeken, S., Yılmaz, A., Yücel, C., Semerci, Ç., Köse, E., Sezgin, F., Demircioğlu, G. & Gündoğdu, K. (2007). Ölçme ve değerlendirme. Pegem Yayıncılık.
• Deliceoğlu, G. (2009). Futbol yetilerine ilişkin dereceleme ölçeğinin genellenebilirlik ve klasik test kuramına dayalı güvenirliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Gücüm, B. & Kaptan, F. (1992). Dünden bugüne ilköğretim fen bilgisi programları ve öğretim. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 249-258.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kıryak, Z., Kozaklı Ülger, T., Ülger, B. B., Bozkurt, I. & Çepni, S. (2024). 2018 ve 2024 ilk ve ortaokul fen bilimleri ve matematik dersleri öğretim programları öğrenme çıktılarının karşılaştırılması ve beceriler açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(44), 3054-3089. https://doi.org/10.35675/befdergi.1507283
• Koray, Ö., Altunçekiç, A. & Yaman, S. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının soru sorma becerilerinin Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 17-33.
• Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom’s Taxonomy: An overview. Theory Into Practice, 41(4), 212–218. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4104_2
• Küçükahmet, L. (2009). Program geliştirme ve öğretim (24. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1982, March). Establishing dependability and confirmability in naturalistic inquiry through an audit [Paper presentation]. Annual Meeting of the American Educational Research Association, New York, USA.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A sourcebook of new methods (2nd Ed.). Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2005). İlköğretim matematik dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2024). İlköğretim fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• Özdemir, S. M. (2014). Eğitimde program geliştirme ve program geliştirme süreçlerinin unsurları. G. Ocak (ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s. 57-117). Pegem Akademi.
• Özdemir, S. M., Altıok, S. & Baki, N. (2015). Bloom'un yenilenmiş taksonomisine göre sosyal bilgiler öğretim programı kazanımlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 363-375.
• Önger, S. & Duman, S. N. (2024). 2018, 2023 ve 2024 sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırılması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 1308-1339. https://doi.org/10.51460/baebd.1450941
• Özcan, C. & Kaptan, F. (2019). 2018 yılı fen bilimleri öğretim programının fen bilimleri için uyarlanmış Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 78-90.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçmelerde güvenirlik ve geçerlik. Sözkesen Matbaacılık.
• Tanık, N. & Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Tübav Bilim Dergisi, 4(4), 235-246.
• Tuğrul, B. (2002). Bloom'un taksonomik süreçlerine etkileşimci taksonomi açısından bir bakış. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 267-274.
• Tutkun, Ö. F. & Okay, S. (2012). Bloom’un yenilenmiş taksonomisi üzerine genel bir bakış. Sakarya University Journal of Education, 1(3), 14-22.
• Tutkun, Ö. F., Demirtaş, Z., Arslan, S. & Erdoğan, D. (2015). Revize Bloom taksonomisinin genel yapısı: Gerekçeler ve değişiklikler. The Journal of Academic Social Science Studies, 32(3), 57-62.
• Ültay, E., Akyurt, H. & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 188-201.
• Ünsal, H. (2024). İlkokul hayat bilgisi dersi 2023 ve 2024 öğretim programlarındaki öğretim amaçlarının taksonomik analizi. Ulusal Eğitim Dergisi, 4(7), Article 20242.
• Valverde, G. A., Bianchi, L. J., Wolfe, R. G., Schmidt, W. H. & Houang, R. T. (2002). According to the book: Using TIMSS to investigate the translation of policy into practice through the world of textbooks. London: Kluwer Academic Publishers.
• Varış, F. (1998). Temel kavramlar ve program geliştirmeye sistematik yaklaşım. A. Hakan (Yay. haz.), Eğitim bilimlerinde yenilikler içinde (ss. 3-19). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Yaralı, D. (2025). 2024 Kimya dersi öğretim programındaki öğrenme çıktılarının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 238-258. https://doi.org/10.17755/esosder.1517812
• Yaz, Ö. V. (2015). Fen bilgisi öğretim programlarının karşılaştırmalı İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zorluoğlu, S. L., Güven, Ç. & Korkmaz, Z. S. (2017). Yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analiz örneği: 2017 taslak ortaöğretim kimya dersi öğretim programı. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(2), 467-479. https://doi.org/10.13114/MJH.2017.378