CARRYING CAPACITY PROBLEMS AND SOLUTION SUGGESTIONS IN TOURISM: THE CASE OF SAPANCA DESTINATION

Year 2025, Volume: 14 Issue: 2, 306 - 329, 30.10.2025

Burak Atasoy

https://doi.org/10.7460/turar.1742220

Abstract

Carrying capacity describes the amount of tourists that a region can handle without damaging its natural environment and ecosystem. Exceeding this capacity leads to environmental pollution, inadequate infrastructure, overconsumption of resources, overcrowding and vehicle traffic. However, considering that sustainability in tourism depends on the protection of the environment, carrying capacity gains importance. The aim of this research is to determine the factors affecting the physical carrying capacity of Sapanca destination and to evaluate the current policies implemented within the scope of overtourism. Scientific data were obtained from interviews with public administrators and tourism entrepreneurs. A mixed methods software (MAXQDA 24) was used in the content analysis process of the raw data. The results show that the carrying capacity of Sapanca has been exceeded due to migration, population growth and excessive visitor density, and this situation has triggered various social, cultural and environmental problems. Therefore, for a sustainable tourism presence, a Sapanca Tourism Master Plan based on the cooperation of all stakeholders should be prepared and implemented immediately.

Keywords

Carrying Capacity , Visitor Capacity , Sustainable Tourism , Overtourism

TURİZMDE TAŞIMA KAPASİTESİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: SAPANCA DESTİNASYONU ÖRNEĞİ

Abstract

Taşıma kapasitesi, bir bölgenin doğal çevre ve ekosistemine zarar vermeden kaldırabileceği turist miktarını açıklamaktadır. Bu kapasitenin üzerine çıkılması çevre kirliliği, alt yapı yetersizliği, kaynakların aşırı tüketimi, kalabalıklaşma ve araç trafiğine neden olmaktadır. Ancak turizmde sürdürülebilirliğin çevrenin korunmasına bağlı olduğu dikkate alındığında taşıma kapasitesi ehemmiyet kazanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Sapanca destinasyonunun fiziksel taşıma kapasitesini etkileyen unsurları belirlemek ve aşırı turizm kapsamında uygulanan mevcut politikaları değerlendirmektir. Bilimsel veriler, kamu yöneticileri ve turizm girişimcileriyle yapılan mülakatlardan elde edilmiştir. Ham verilerin içerik analiz sürecinde bir karma yöntem yazılımından (MAXQDA 24) yararlanılmıştır. Sonuçlar, göç, nüfus artışı ve aşırı ziyaretçi yoğunluğundan dolayı Sapanca’nın taşıma kapasitesinin çok üzerine çıkıldığını ve bu durumun sosyal, kültürel, çevresel olmak üzere çeşitli sorunları tetiklediğini göstermektedir. Dolayısıyla sürdürülebilir bir turizm varlığı için tüm paydaşların iş birliğine dayanan Sapanca Turizm Master Planının ivedilikle hazırlanması ve hayata geçirilmesi gerekmektedir.

Keywords

Taşıma Kapasitesi , Ziyaretçi Kapasitesi , Sürdürülebilir Turizm , Aşırı Turizm

References

• Altunöz, Ö., Çalık, A. Ö. & Özdemir, M. (2020). Ankara kalesinin fiziksel ve psikolojik taşıma kapasitesinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 13(75), 614-626.
• Atasoy, B. & Türkay, O. (2024). How do young tourists behave in the new normal? Case of Sapanca/Türkiye. Maingi, S.W., Gowreesunkar, V.G & Korstanje, M.E. (Ed) Tourist Behaviour and the New Normal, Volume I (pp. 89-107). Palgrave Macmillan.
• Atasoy, B., Şeyhanlıoğlu, H. Ö. & Zengin, B. (2023). Crises and tourism: an early assessment on the Russia-Ukraine war. Anais Brasileiros de Estudos Turísticos: ABET, 13(1), 1-14.
• Bal, H. (2016). Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Sentez Yayıncılık.
• Baş, T. & Akturan, U. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Büyükşalvarcı, A., Akmeşe, H. & Şapcılar, M. C. (2015). Mevlana Müzesinin Fiziksel Taşıma Kapasitesi Açısından Değerlendirilmesi. I. Eurasia International Tourism Congress: Current Issues, Trends, and Indicators. Konya, 510-520.
• Can, E. (2013). Turizm destinasyonlarında sürdürülebilir turizmin sürdürülebilir rekabet açısından değerlendirilmesi. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, (4), 23-40.
• Caner, A. M. & Demir, M. (2020). Erzincan Girlevik Şelalesi ve yakın çevresinin fiziksel taşıma kapasitesinin belirlenmesi. Kent Akademisi, 13(1), 22-36.
• Ceylan, S. (2025). Sürdürülebilirlik ve yeşil ekonomi yaklaşımı üzerinden yeşil turizmi okumak. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 9(1), 159-182.
• Çalık, İ. & Akgün, Ö. (2019). Sapanca’da turizmin çevresel sürdürülebilirliği. Tourism and Recreation, 1(2), 67-74.
• Çeken, H., Yılmaz, G. Ö. & Ertürk, N. (2018). Arap ülkelerinden gelen turistlerin etkilerine yönelik yerel halkın algısı: Sapanca örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 401-414.
• Çeti, B. (2018). Turizm politikası ve planlaması kapsamında taşıma kapasitesi kavramının değerlendirilmesi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), 1-17.
• Daymon, C. & Holloway, I. (2011). Qualitative Research Methods in Public Relations and Marketing Communications. Routledge.
• Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. (2011). The Sage Handbook of Qualitative Research. Sage Publications.
• Doğan, M. (2013). Bir kriz faktörü olarak taşıma kapasitesi aşımı ve Bozcaada örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 85-108.
• Fırat, O. Z. & Fırat, S. Ü. (2017). Endüstri 4.0 yolculuğunda trendler ve robotlar. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(2), 211-223.
• Göktuğ, T. & Arpa, N. (2015). Korunan alanlar yönetimi bağlamında kayak merkezilerinin fiziksel ve sosyal taşıma kapasitelerinin analizi: Ilgaz Dağı milli parkı, Ilgaz kış sporları turizm merkezi. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 15(1), 104-119.
• Göktuğ, T. H., Yıldız, N. D., Demir, M. & Bulut, Y. (2013). Taşıma kapasitesi kuramının milli parklarda oluşum-gelişim ve modellenme süreci. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44(2), 195-206.
• Gültepe, Y. & Memiş, E. K. (2014). Kavram haritalarının ontoloji tabanlı oluşturulması: Kuvvet konusu uygulama örneği. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 3(1), 24-33.
• Joshi, S., & Dahal, R. (2019). Relationship between social carrying capacity and tourism carrying capacity: a case of Annapurna conservation area, Nepal. Journal of Tourism and Hospitality Education, 9, 9-29.
• Kaçmaz, M. & Döker, M.F. (2021). Sapanca gölü havzası’nda arazi kullanımı ve mekânsal değişim, Coğrafi Bilimler Dergisi, 19(1), 161-194.
• Kaya, O. N. (2003). Fen eğitiminde kavram haritaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 70-79.
• Kızılırmak, İ. (2011). Dünyada ve Türkiye’deki turizm işletmelerinde çevre korumaya yönelik uygulamalar: Amacı ve önemi. Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 1-12.
• Kurnaz, M. A. (2010). Kavram haritalarının öğretim sürecinde kullanılması: Bir aksiyon araştırması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 175-199.
• Leka, A., Lagarias, A., Panagiotopoulou, M., & Stratigea, A. (2022). Development of a Tourism Carrying Capacity Index (TCCI) for sustainable management of coastal areas in Mediterranean islands–Case study Naxos, Greece. Ocean & Coastal Management, 216, https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2021.105978
• Maggi, E., & Fredella, F. L. (2010, August 19-23). The carrying capacity of a tourist destination. The case of a coastal Italian city. Proceedings of 50th Congress of the European Regional Science Association: “Sustainable Regional Growth and Development in the Creative Knowledge Economy”, Sweden, https://hdl.handle.net/10419/118917
• Merriam, S. B. & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation. John Wiley & Sons.
• Mutlu, E. & Keleş, Y. (2024). Doğu Karadeniz’deki doğal turistik alanlarda aşırı turizm sorunu: Ayder ve Uzungöl Örnekleri. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 12(2), 1059-1088.
• Neuendorf, K. A. & Kumar, A. (2015). Content analysis. The international Encyclopedia of Political Communication, 1-10. https://doi.org/10.1002/9781118541555.wbiepc065
• Nufusune (2024) Sakarya Sapanca Nüfusu. https://www.nufusune.com/sapanca-ilce-nufusu-sakarya, erişim tarihi: 21.12.2024. Rızaoğlu, B. & Tanrısevdi, A. (1997). Yerel toplumsal duyarlılığın bir ölçüsü olarak turizmin toplumsal taşıma kapasitesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 52-58.
• Sapanca Evleri (2023). Sapanca’nın Tarihi. https://www.sapancaevleri.com/blog/sapanca-tarihi, erişim tarihi: 10.11.2024.
• Sapanca Kaymakamlığı (t.y). İlçe Tarihçesi. http://www.sapanca.gov.tr/ilce-tarihcesi, erişim tarihi: 07.10.2024.
• Sarıca, R. & Çetin, B. (2012). Öğretimde kavram haritaları kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve kalıcılığa etkisi. İlköğretim Online, 11(2), 306-318.
• Silver, C. & Lewins, A. (2014). Using Software in Qualitative Research: A Step-By-Step Guide. Sage Publications.
• Simon, F. J. G., Narangajavana, Y., & Marques, D. P. (2004). Carrying capacity in the tourism industry: a case study of Hengistbury Head. Tourism Management, 25(2), 275-283.
• Szromek, A. R., Kruczek, Z., & Walas, B. (2019). The attitude of tourist destination residents towards the effects of overtourism—Kraków case study. Sustainability, 12(1), https://doi.org/10.3390/su12010228
• Şahin, F. (2002). Kavram haritalarının değerlendirme aracı olarak kullanılması ile ilgili bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11), 17-32.
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM, t.y). https://parselsorgu.tkgm.gov.tr, erişim tarihi: 01.01.2025.
• Taylan, H. H. (2011). Sosyal bilimlerde kullanılan içerik analizi ve söylem analizinin karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 63-76.
• Tekindal, M. & Arsu, Ş. U. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-172.
• Tosunoğlu, B. (2014). Sürdürülebilir küresel refah göstergesi olarak ekolojik ayak izi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(5), 132-149.
• Türk Dil Kurumu (2024). https://sozluk.gov.tr, erişim tarihi: 14.12.2024.
• Türkay, O. & Atasoy, B. (2021). Sürdürülebilir turizmin bir aracı olarak bisiklet turizmi: Avrupa Birliği (AB) örneği. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 1(1), 51-69.
• Üzümcü, T. P. & Özmen, A. (2018). İkincil konutların turizme kazandırılması: Sapanca örneği. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2), 149-164.
• Yıldırgan, R. & Taşçıoğlu, H. (2023). Sapanca’daki bungalov işletmecilerinin sürdürülebilir turizm ve çevre tutumları üzerine bir araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(2), 969-990.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, K. (2010). Raising the quality in qualitative research. Ilkogretim Online, 9(1), 79-92.
• Zengin, B. & Kiper, V. O. (2020). Destinasyon sürdürülebilirliği kapsamında de-marketing uygulamaları: Sapanca destinasyonuna dair önleyici bir çalışma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2102-2112.